Hüzn və kədərlə necə barışaq ?!

İndiyədək heç bir şəxs üçün sevinc və şadlıqla problemi olmayıb. Sevinclə və şadlıq həyatımıza daxil olanda onu rahatlıqla qəbul edirik. Amma qəm-qüssə, bizim sorağımıza gələndə adətən onunla mübarizə aparırıq. Biz elə bir cəmiyyətdə yaşayırıq ki, o, bizə dikdə edir ki, həmişə dodağımızıda gülüş və təbəssüm olsun. Ona  görə də narahatlıq və hüznü qarşılamaq bizə çətindir.
İstər bu narahatlıq həyatımızda bir şeyi itirməklə; məsələn, əzizlərimizin birini itirməklə olsun  istərsə də həyatımızın gündəlik kiçik əhəmiyyətsiz itkisi olsun,  yaranmış hüzn və kədər, bütün camaatın həyatının təbii bir parçasıdır.
Biz onlarla necə davarnmağı öyrənə bilərik. Belə hislərələ düzün davranmaq təkcə rahatlığımıza səbəb olmur, sağlamlığımız üçün də faydalıdır.
Hüzn və kədər hislərinə düzgün yanaşmamaq təhlükəli də ola bilər. Məsələn, o təhlükəni göstərən bir hadisəyə nəzər salaq: Qonşulardan birinin həyat yoldaşı xəstə idi. Nəhayət arvadını itirdi. Mən onun dərdinə şərik olmaq istəsəm də, o dərhal  bunu rədd etdi və onun şəxsi hiss olduğunu bildirdi. Bir həftə keçdi. O,  arvadının xəstəlik və ölümünü xatırladan bütün əşyaları çölə tökdü. Təəccüblü deyil ki, onun vəziyyəti o gündən başlayaraq gün-gündən daha pis oldu. Öncə onun xəstəliyinə aid heç bir şey tapılmadı. Amma zaman keçdikcə onun fiziki cəhətdən də onda ciddi problemlər yarandı. Bütün bunlar stresdən qaynaqland göz qabağındadır.
Əlbəttə bu, insanın öz kədər hisləri ilə düzgün davranmamasının bir nümunəsidir.  Əslində belə bir hadisədə hüzn və narahatlıqla necə davranmağın düzgün variantının mümükünlüyünü müşahidə etmək olar. Çox yaxşı olar ki, insan belə hislərlə barışsın və yeni məharətlər əldə etsin. Bu məqalədə məqsəd odur ki, həyatımızın narahatlıqları ilə  necə barışmaq qaydaları haqqında söz açırıq:
Sağlamlıq qayğısına qalmaq üçün modern üslublara əl atan müasir dövrün həkimləri çoxdandır ki, hislərinin insan sağlamlığında rolunu təsdiqləmiş, ona çox diqqət yetirmişlər.
Sağlam hislərdən ibarət həyatı yaşamaq üçün bütün hislərə hörmətlə yanaşmaq və özünü göstərəməsi üçün ona fürsət vermək lazımdır. Hüzn və kədər bizə üz tutanda onu kamil şəkildə hiss etmək üçün özümüzə icazə verməliyik. Bu vasitə ilə itirinlənlərə görə insanın hüznlü olmasını onun həyat qanunlarına qarşı çox təbii, adi reaksiyası olduğunu anlamaq olar.
Hər bir itki bizdə narahatlıq yarada bilər. Hətta narahatlığı gününü sona çatmasıını göstərən günəşin bir gözəl batışı da yarada bilər. Mümkündür ki, o narahatlığımızın səbəbini bilməyək. O, bədənimizdə kiçik bir dəyişiklik - kimyəvi prosses;  məsələn, hormonların dəyişməsi,  şəkərin qalxması və s. də ola bilər.
Belə məsələləri nəzərə alsaq, hislərimizə olan reaksiya dəyişəcək. Mühüm məsələ odur ki, hislərimizi heç bir vəchə məhv etməməli və onun qarşısında müqavimət göstərməməliyik.
Narahatığı həyatımızın adi bir hissəsi kimi qəbul etməliyik.
Hüzn və kədərlə barışmağın digər yolları da var. Aşağıda onlara işarə edirik:
Kədərlə barışmaq üçün beş əsas yol var:
1.    Hislərinizi etirbarlı dost və ya ailə üzvlərindən biri ilə bölüşün. O, elə bir şəxs olmaldır ki, sizin sözlərinizə yaxşı qulaq assın, danışdığınız məsələ haqqında hökm çıxarmaq və sizi dəyişmək məqsədində olmasın.
2.    Çalışın ki, elə bir işlər yerinə yetirin ki, sizə aramlıq versin. Piyada gəzintiyə çıxın, isti su ilə duş qəbul edin, yaxşı bir kitab oxuyun, evin gül və bitkilərinə qulluq edin, yaxud da sevdiyiniz (başınızı qatan) əyləncələrlə məşğul olun, dərhal stresinizi aşağı salın, zehninizi, hislərnizi sakitləşdirin, özünüdə xəyal asudəliyi yaradın.
3.    Öznünüzü təskinləşdirmək yolları tapın. Bunu etsəniniz, hislərinizi azad edib düşücələri meditasiya edə bilərsiniz. Sakitləşdirici musiqiyə qulaq asıb sadə gimnastik hərəkətlər yerinə yetirin.
4.    Xatirələrinizi yazın.  Belə etsəniz sanki sizin etibar edəcəyniz və sözlərnizi deyə biləcəyiniz bir yaxşı dinləyiciniz olacaq.
5.    “Necə yaxşı dost olmaq” yolunu öyrənin. Səy edin ki, bir dəfə də özünüzü nəzərdən keçirəsiniz.  Bu dəfə özünüzə məhəbbətlə baxın, öz qayğınızı çəkin və özünüzə həmdərd olun. Bu günədək özünüzlə sərt və amansız rəftar edirdiniz. Bundan sonra özünüzə acıyın.
Nə zaman mütəxəssisə müraciət etməliyik?
Uzun müddətli və şiddəti narathatlıq depresiya əlaməti də ola bilər. Depresiyada olan şəxs adədətən təklik və ümidsizlik hiss edir və belə bir hissə görə özünü qınayır.
Əgər narahatlıq və qüssə sizdə iki həftədən çox davam etsə, sizin gündəlik işlərinizdə,məsələn, iş və yemək rejiminizi korlasa o zaman mütəxəssisə müraciət edin. Hislər ölüm və intihar düşüncələri ilə birgə olsa təcili mütəxəssisin köməyindən istifadə olunmalıdır.

Administrator