Sİbtəyn Beynəlxalq Müəssİsəsİ

Həzrət (s), uşaq yaşlarında (Şeir)

HƏZRƏTİ PEYĞƏMBƏRİN DÜNYAYA GƏLMƏSİ VƏ UŞAQLIQ İLLƏRİ

Mühəmməd dünyaya gəlməmiş hələ
Tarixi kitablar köstərir belə
Onun mövludundan iki ay qabaq
Atası əbdullah hazırlaşaraq
Ticarətlə bağlı gedir səfərə
Şam adında məşhur qədim şəhərə.
Yükünü tutaraq qayıdan zaman
Yəsrib[14] şəhərində köçür dünyadan.
Nə əbdullah gördü əziz körpəsin
Nə də oğlu duydu ata nəfəsin.
Onun mövlud günü sübh vaxta düşdü
Sanki bir anlığa aləm dəyişdi.
Cahan birdən–birə nura bələndi
Bütlər parçalanıb yerə ələndi
Küfrün yer üzündə laxladı adı
Kəsranın[15] eyvanı çat–çat çatladı.
Söndü ibadətgah olan ocaqlar
Sava gölü batdı məhv oldu nə var.
Ağıllı kahinlər[16] xəbər verdilər:
– Haşimi nəslindən gəldi Peyğəmbər.
Allahın hökmünə boyun əyəcək
“La–ilahə–İlləllah” o deyəcək.
Münəccimlərdən də deyənlər oldu:
“Bu gecə əhmədin ulduzu doğdu”.
Bilmirəm o günü vəsf edim necə
Tarix görməmişdi belə bir gecə.
Buludlar çəkilib açdı göyləri
Ay da öz nuruyla bəzədi yeri.
O gecə islamın parladı taxtı
Məkkənin qütbündən ulduzlar axdı.
Əbdül Müttəlib də nəvəsi üçün
Ziyafət elədi düz yeddinci gün.
Qohumlar–yaxınlar sordular: – Nədən
Mühəmməd ismini verdin ona sən?
Bu adı nəslində yoxdur daşıyan:
– Röyada bunları gördüm bir zaman.
Belimdən bir böyük ağac göyərdi
Budaqları qərbə şərqə dəyirdi.
Bütün ölkələrə kölgəsi düşür
Get–gedə bu ağac daha böyüyür.
Hər yerdən axışıb insanlar gəlir
Ağaca sitayiş səcdə edilir.
Ayılıb özümü alanda ələ
Yuxumu yozanlar söylədi belə:
– Rəbbinə həmd–səna eyləsən əgər
Nəslindən dünyaya bir uşaq gələr
Allahın ən yaxın bəndəsi olar
Onun ətrafına hamı yığılar.
Odur ki adını qoydum Mühəmməd
Bu ad “bəyənilmiş” deməkdir əlbət.
Özüm görməsəm də edirəm güman
Bu əziz nəvəmi gələcək zaman
Göydə Haqq yerdə xalq çox sevəcəkdir
Onunla çoxları fəxr edəcəkdir.
Məkkə şəhərində bir qayda vardı
Çox zaman havası ağır olardı.
Körpə uşaqları şəhərdən kənar
Səfalı yerlərdə saxlayardılar.
Ərəb adətincə Mühəmməd üçün
Süd anası tapdı babası bir gün.
Həlimə adında qadına verdi
O da obasına aldı gətirdi.
Mühəmməd onlara gələndən bəri
Kasıb ailənin güldü üzləri
O evə qədəmin qoyandan Həzrət
Özüylə gətirdi xeyir bərəkət.
Uşaq da meylini saldı qadına
“Mənim anacığım” deyərdi ona.
Mühəmməd beş yaşda olduğu zaman
Yaşıdları ilə oynadığından
Badiyədən[17] kənar çıxırlar düzə
Qəfildən baş verdi belə möcüzə.
Cəbrail yanında bir neçə mələk
Həmin uşaqlara yaxın gələrək
Birincisi sordu: – Gör o hansıdır?
İkinci göstərib dedi:– Bax odur!
Cəbrail ahəstə: – Gətirin dedi.
Tarixdə olmayan hadisə idi.
Uşaqlardan kənar etsinlər deyə
Tədricən aldılar onu dövrəyə.
Cəbrail işarə verdiyi zaman
Mələklərin biri hiss olunmadan
Allahın əmriylə qəlbinə girir
Köksünü açaraq genişləndirir.[18]
Kindən vəsvəsədən qəlbini yuyur
Elm hikmət iman nuru doldurur
Sonra kürəyinin tən ortasından
Möhür irilikdə vurdular nişan.
Onun süd qardaşı bunu görərək
Bir baş evə qaçdı divanələrtək.
Ata–anasına çatdırdı xəbər
Onlar da bu işdən heyrətləndilər.
Eşitdiklərindən qorxuya düşən
Həlimə həyəcan içində ikən.
Onda görünəndə qeyri–adi hal
Uşağı Məkkəyə gətirdi dərhal.
Baba nəvəsini alıb sevindi.
Həlimə bəxşişlə evinə döndü.
Həzrət altı yaşa çatdığı zaman
Anası Aminə köçdü dünyadan
İki il babası saxladı onu
Bilmədi yetimlik nə olduğunu.
Babasının ömrü çatmışdı sona
Vəsiyyət eylədi oğlanlarına:
– Mən daha gedirəm bu nəvəmi siz
İncidib qəlbini üzməyəsiniz.
Abbasın külfəti böyükdür –dedi
Əbu Ləhəbəsə belə söylədi:
– Zənginsən ancaq çox daş ürəklisən
Bunu hiss edirəm hərəkətindən.
Bu yetimi sənə etsəm etibar
Səndə nə məhəbbət nə mərhəmət var.
Zalımsan qorxuram məndən sonra sən
Uşağın qəlbini qıra bilərsən.
Kobud hərəkətin könlünə dəyər
Nadan rəftarından bezib inciyər.
Bu müdrik qocanın sözləri haqmış
Sanki ilahidən qəlbinə axmış
Əbu Ləhəb ilə həm əbu Cəhl
Ömrü boyu ona düşmən oldu bil.
O necə də bilmiş keçəcək zaman
Nəvəsinə nazil olanda Quran
“əbu–Ləhəb”[19] adlı surə enəcək
Onun ayələri belə deyəcək:
“əlləri qurusun əbu Ləhəbin.
Qurudu da” onun əlləri lakin
“Alovlu atəşə o girəcəkdir
Var–dövləti fayda verməyəcəkdir
Cəhənnəm odunda yandığı zaman
Övrəti olacaq odun daşıyan”.
Babası uşağı vermədi ona
Üzünü çevirdi başqa oğluna.
Əbu Talib[20] dedi: – And olsun sənə
Göz üstə saxlaram onu ver mənə.
Mənim az olsa da varım sərvətim
Qardaşım oğluna var məhəbbətim.
Atası oğlundan razılıq etdi
Uşaq əmisinin evinə getdi.
Əbu Talib ona oldu mehriban
Ayırmadı onu övladlarından.
On iki yaşında olanda uşaq
Əsla xoşlamazdı oyun oyuncaq.
Şərəfli işlərə həvəsi vardı
Bir işi görəndə çox zövq alardı.
Əmisinə kömək məqsədi ilə
Qoyun otarmağa gedərdi çölə.
Bir dəfə əmisi səfərə getdi
Onu da özünə yardımçı etdi.
Gəlmişdilər Busra adlı şəhərə
Gördülər burada başqa mənzərə.
Bahira adında bir rahib keşiş
Mühəmmədi görüb belə söyləmiş:
– “Lat və Üzza”[21] haqqı bir sualım var
Cavabını düzgün de mənə aşkar.
Uşaq dedi: – Bütə mən and içmirəm
Bütpərəstliyə də nifrət edirəm.
Buheyra Allaha and verdi ona
Sual cavabını çatdırdı sona.
Dedi: – Kitablarda var belə xəbər
Gələcək axirəzzəman Peyğəmbər.
Kürəyində gərək nişanən də var
Mübarək kürəyin açıb baxdılar
Rahib görən kimi baş əydi ona
Allahın sevimli son Rəsuluna.
Əmisinə dedi: – Şama getmə sən
Getsən bu uşağı itirəcəksən.
Şamda yəhudilər duyuq düşərlər
Çünki onlarda da var belə xəbər.
Gəlibdir islamın son Peyğəmbəri
Xətaya düşərsən qayıdın geri
Əbu Talib elə o gün o axşam
Alış–verişini eylədi tamam.
İnandı rahibin buyurduğuna
Qorxudan etiraz etmədi ona.
Gördü ki ağıllı məsləhət verir
Karvanı Məkkəyə tərəf döndərir.

HƏZRƏTİ PEYĞƏMBƏRİN DÜNYAYA GƏLMƏSİ VƏ UŞAQLIQ İLLƏRİ
Mühəmməd dünyaya gəlməmiş hələ
Tarixi kitablar köstərir belə
Onun mövludundan iki ay qabaq
Atası əbdullah hazırlaşaraq
Ticarətlə bağlı gedir səfərə
Şam adında məşhur qədim şəhərə.
Yükünü tutaraq qayıdan zaman
Yəsrib[14] şəhərində köçür dünyadan.
Nə əbdullah gördü əziz körpəsin
Nə də oğlu duydu ata nəfəsin.
Onun mövlud günü sübh vaxta düşdü
Sanki bir anlığa aləm dəyişdi.
Cahan birdən–birə nura bələndi
Bütlər parçalanıb yerə ələndi
Küfrün yer üzündə laxladı adı
Kəsranın[15] eyvanı çat–çat çatladı.
Söndü ibadətgah olan ocaqlar
Sava gölü batdı məhv oldu nə var.
Ağıllı kahinlər[16] xəbər verdilər:
– Haşimi nəslindən gəldi Peyğəmbər.
Allahın hökmünə boyun əyəcək
“La–ilahə–İlləllah” o deyəcək.
Münəccimlərdən də deyənlər oldu:
“Bu gecə əhmədin ulduzu doğdu”.
Bilmirəm o günü vəsf edim necə
Tarix görməmişdi belə bir gecə.
Buludlar çəkilib açdı göyləri
Ay da öz nuruyla bəzədi yeri.
O gecə islamın parladı taxtı
Məkkənin qütbündən ulduzlar axdı.
Əbdül Müttəlib də nəvəsi üçün
Ziyafət elədi düz yeddinci gün.
Qohumlar–yaxınlar sordular: – Nədən
Mühəmməd ismini verdin ona sən?
Bu adı nəslində yoxdur daşıyan:
– Röyada bunları gördüm bir zaman.
Belimdən bir böyük ağac göyərdi
Budaqları qərbə şərqə dəyirdi.
Bütün ölkələrə kölgəsi düşür
Get–gedə bu ağac daha böyüyür.
Hər yerdən axışıb insanlar gəlir
Ağaca sitayiş səcdə edilir.
Ayılıb özümü alanda ələ
Yuxumu yozanlar söylədi belə:
– Rəbbinə həmd–səna eyləsən əgər
Nəslindən dünyaya bir uşaq gələr
Allahın ən yaxın bəndəsi olar
Onun ətrafına hamı yığılar.
Odur ki adını qoydum Mühəmməd
Bu ad “bəyənilmiş” deməkdir əlbət.
Özüm görməsəm də edirəm güman
Bu əziz nəvəmi gələcək zaman
Göydə Haqq yerdə xalq çox sevəcəkdir
Onunla çoxları fəxr edəcəkdir.
Məkkə şəhərində bir qayda vardı
Çox zaman havası ağır olardı.
Körpə uşaqları şəhərdən kənar
Səfalı yerlərdə saxlayardılar.
Ərəb adətincə Mühəmməd üçün
Süd anası tapdı babası bir gün.
Həlimə adında qadına verdi
O da obasına aldı gətirdi.
Mühəmməd onlara gələndən bəri
Kasıb ailənin güldü üzləri
O evə qədəmin qoyandan Həzrət
Özüylə gətirdi xeyir bərəkət.
Uşaq da meylini saldı qadına
“Mənim anacığım” deyərdi ona.
Mühəmməd beş yaşda olduğu zaman
Yaşıdları ilə oynadığından
Badiyədən[17] kənar çıxırlar düzə
Qəfildən baş verdi belə möcüzə.
Cəbrail yanında bir neçə mələk
Həmin uşaqlara yaxın gələrək
Birincisi sordu: – Gör o hansıdır?
İkinci göstərib dedi:– Bax odur!
Cəbrail ahəstə: – Gətirin dedi.
Tarixdə olmayan hadisə idi.
Uşaqlardan kənar etsinlər deyə
Tədricən aldılar onu dövrəyə.
Cəbrail işarə verdiyi zaman
Mələklərin biri hiss olunmadan
Allahın əmriylə qəlbinə girir
Köksünü açaraq genişləndirir.[18]
Kindən vəsvəsədən qəlbini yuyur
Elm hikmət iman nuru doldurur
Sonra kürəyinin tən ortasından
Möhür irilikdə vurdular nişan.
Onun süd qardaşı bunu görərək
Bir baş evə qaçdı divanələrtək.
Ata–anasına çatdırdı xəbər
Onlar da bu işdən heyrətləndilər.
Eşitdiklərindən qorxuya düşən
Həlimə həyəcan içində ikən.
Onda görünəndə qeyri–adi hal
Uşağı Məkkəyə gətirdi dərhal.
Baba nəvəsini alıb sevindi.
Həlimə bəxşişlə evinə döndü.
Həzrət altı yaşa çatdığı zaman
Anası Aminə köçdü dünyadan
İki il babası saxladı onu
Bilmədi yetimlik nə olduğunu.
Babasının ömrü çatmışdı sona
Vəsiyyət eylədi oğlanlarına:
– Mən daha gedirəm bu nəvəmi siz
İncidib qəlbini üzməyəsiniz.
Abbasın külfəti böyükdür –dedi
Əbu Ləhəbəsə belə söylədi:
– Zənginsən ancaq çox daş ürəklisən
Bunu hiss edirəm hərəkətindən.
Bu yetimi sənə etsəm etibar
Səndə nə məhəbbət nə mərhəmət var.
Zalımsan qorxuram məndən sonra sən
Uşağın qəlbini qıra bilərsən.
Kobud hərəkətin könlünə dəyər
Nadan rəftarından bezib inciyər.
Bu müdrik qocanın sözləri haqmış
Sanki ilahidən qəlbinə axmış
Əbu Ləhəb ilə həm əbu Cəhl
Ömrü boyu ona düşmən oldu bil.
O necə də bilmiş keçəcək zaman
Nəvəsinə nazil olanda Quran
“əbu–Ləhəb”[19] adlı surə enəcək
Onun ayələri belə deyəcək:
“əlləri qurusun əbu Ləhəbin.
Qurudu da” onun əlləri lakin
“Alovlu atəşə o girəcəkdir
Var–dövləti fayda verməyəcəkdir
Cəhənnəm odunda yandığı zaman
Övrəti olacaq odun daşıyan”.
Babası uşağı vermədi ona
Üzünü çevirdi başqa oğluna.
Əbu Talib[20] dedi: – And olsun sənə
Göz üstə saxlaram onu ver mənə.
Mənim az olsa da varım sərvətim
Qardaşım oğluna var məhəbbətim.
Atası oğlundan razılıq etdi
Uşaq əmisinin evinə getdi.
Əbu Talib ona oldu mehriban
Ayırmadı onu övladlarından.
On iki yaşında olanda uşaq
Əsla xoşlamazdı oyun oyuncaq.
Şərəfli işlərə həvəsi vardı
Bir işi görəndə çox zövq alardı.
Əmisinə kömək məqsədi ilə
Qoyun otarmağa gedərdi çölə.
Bir dəfə əmisi səfərə getdi
Onu da özünə yardımçı etdi.
Gəlmişdilər Busra adlı şəhərə
Gördülər burada başqa mənzərə.
Bahira adında bir rahib keşiş
Mühəmmədi görüb belə söyləmiş:
– “Lat və Üzza”[21] haqqı bir sualım var
Cavabını düzgün de mənə aşkar.
Uşaq dedi: – Bütə mən and içmirəm
Bütpərəstliyə də nifrət edirəm.
Buheyra Allaha and verdi ona
Sual cavabını çatdırdı sona.
Dedi: – Kitablarda var belə xəbər
Gələcək axirəzzəman Peyğəmbər.
Kürəyində gərək nişanən də var
Mübarək kürəyin açıb baxdılar
Rahib görən kimi baş əydi ona
Allahın sevimli son Rəsuluna.
Əmisinə dedi: – Şama getmə sən
Getsən bu uşağı itirəcəksən.
Şamda yəhudilər duyuq düşərlər
Çünki onlarda da var belə xəbər.
Gəlibdir islamın son Peyğəmbəri
Xətaya düşərsən qayıdın geri
Əbu Talib elə o gün o axşam
Alış–verişini eylədi tamam.
İnandı rahibin buyurduğuna
Qorxudan etiraz etmədi ona.
Gördü ki ağıllı məsləhət verir
Karvanı Məkkəyə tərəf döndərir.

İLK VƏHYİN GƏLİŞİ

...Oxu!
– “Bütün məxluqatı yoxdan yaradan
Rəbbinin ismilə oxu ucadan”.
“ələq”[30] surəsindən oxutdu ona
Allahın sevimli son Rəsuluna.
Bu gəliş Həzrətdə təşviş oyatdı
Səhər məbədindən evinə çatdı.
Üzündən ətrafa yayılırdı nur
Xədicə maraqla sordu: – Nə nurdur?
Peyğəmbər buyurdu: – Üstümü örtün.
Dərin bir yuxuya getdi həmin gün.
Yuxudan oyanıb danışdı bir–bir
Olan hadisəni eylədi təsvir.
Xədicə bunları eşidən kimi
Ərinə söylədi sevinən kimi:
– Sən mənə xoş xəbər gətirmisən ki.
Qanadım çatmayır uçmağa sanki.
Təsəlli verərək dedi: – “Döz bir az
Allah öz qulunu yalqız buraxmaz.
Həqiqət yolunu tutdun hər zaman
Qonşulara qarşı çox xeyirxahsan.
Fəqirə kasıba hörmət edənsən
Yolunu azana yol göstərənsən.
Ya Mühəmməd səndə gördüyüm bu nur
Peyğəmbərliyinə açıq subutdur.

Yusif Qulammirzə oğlu, "Haqqın elçisi" poemasıdan

Yazının tərtibində, kitabların elektor versiyasından istifadə olunub.