او (على بن اءبى طالب (عليه السلام )) از ميان خلفا به شرافت و بزرگوارى نفس مشهور و به غايت مراقب حال زير دستان خود بود. القائات فرستاده ها و نماينده ها در او تاثيرى نداشت . به هديه هاى آنان ترتيب اثر نمى داد، با حريف مكار و غدار خود معاويه ابدا طرف نسبت نبوده كه براى رسيدن به مقصودى كه داشت سخت ترين جنايات را مرتكب شده و رذل ترين وسايل را براى پيشرفت خودش بر مى انگيخت .
دقت و مراقبت هاى خيلى سخت او (امام على (عليه السلام )) در امانت و ديانت باعث شده بود كه اعراب حريص كه تمام امپراطورى را غارت كرده بودند از وى ناراضى باشند، ليكن صداقت و صحت عمل و دوستى كامل ، رياضت و عبادت از روى صدق و خلوص يا تجرد و وارستگى و آداب خصائل محموده قابل توجهى كه در او وجود داشت حقيقتا صورت قابل ستايشى به وى داده بود.
اين كه اهالى ايران در او مقام ولايت قائل شده و او را به اصطلاح سرپرست حقيقى و مربى الهى مى دانند واقعا اين قاعده قابل تحسين و شايان بسى تمجيد است . اگر چه مقام و مرتبه او خيلى بالاتر از اينهاست . (1)

ژنرال سرپرسى سايكس خاورشناس انگليسى

___________________________________________________________

1- تاريخ ايران ، ترجمه محمد تقى فخر داعى گيلانى ، ج 1، ص 745.