نامهاى از ميرزا جوادآقا ملكى به مرحوم كمپانى
حاج ميرزا جوادآقا ملكى تبريزى، در نامهاى كه به عنوان پاسخ نامه علامه محمد حسين كمپانى اصفهانى فيلسوف و اصولى مشهور نگاشته، دستوراتى به نقل از استاد خود، مرحوم ملاحسينقلى
همدانى ذكر كرده كه قسمتى از آن را انتخاب كرده در اينجا مىآوريم.
»مرحوم مغفور مىفرمودند: بايد انسان يك مقدار زياده بر معمول تقليل غذا و استراحت بكند تا جنبه حيوانيت كمتر و روحانيت قوت بگيرد و ميزان آن را هم چنين مىفرمودند، كه انسان اولاً: روز و شب زياده
از دو مرتبه غذا نخورد حتى تنقل مابين الغذائين نكند.
ثانياً: هر وقت غذا مىخورد بايد مثلا يك ساعت بعد از گرسنگى بخورد آنقدر بخورد كه تمام سير نشود اين در كمّ غذا، و اما كيفش بعد از آداب معروفه، گوشت زياد نخورد به اين معنى كه شب و روز هر دو
نخورد و در هر هفته دو سه دفعه هر دو را، يعنى، هم روز و هم شب را ترك كند و يكى هم اگر بتواند للتكيّف ]براى كِيْف كردن و لذت بردن[ نخورد و لامحاله آجيل خور نباشد... و اگر بتواند روزههاى سه روزه
هر ماه را ترك نكند.
و اما تقليل خواب، مىفرمود: شبانه روزى شش ساعت بخوابد.
اينها در تقليل حيوانيت كفايت مىكند. و اما در تقويت روحانيت:
اولا: دائما بايد همّ و حزن قلبى به جهت عدم وصول به مطلوب داشته باشد.
ثانياً: تا مىتواند ذكر و فكر را ترك نكند، كه اين دو جناح سير آسمان معرفت است.
در ذكر عمده سفارش به اذكار صبح و شام، است اهم آنها كه در اخبار وارد شده و اهم تعقيبات صلوات ]نمازها[ و عمدهتر ذكر وقت خواب كه در اخبار مأثور است لاسيما متطهرا در حال ذكر خواب برود، و
شب خيزى مىفرمودند: زمستانها سه ساعت، تابستانها يك ساعت و نيم، و مىفرمودند: كه من در سجده ذكر يونسيه »لا اله الا أنت سبحانك انّى كنت من الظالمين« خيلى اثرها ديدم.
بنده خودم هم تجربه كردهام چند نفر مدعى تجربهاند، يكى هم قرآن كه خوانده مىشود به قصد هديه به حضرت ختمى مرتبتصلى الله عليه وآله خوانده شود«.(2)
___________________________________
2) مجله حوزه: شماره 4، ص68 -66.
