بدان كه ادعيه زوال جمعه و آداب توجّه به نماز جمعه و دعاهاى آن و ادعيه و نمازها كه بعد از نماز جمعه مستحب است، بسيار است و مقام را گنجايش ذكر آن ها نيست; طالبين رجوع كنند به فصل دوازدهم از كتاب ربيع الأسابيع.
و شيخ و سيّد روايت كرده اند از حضرت رسول(صلى الله عليه وآله) كه در روز جمعه در ساعت استجابت اين دعا را بخوانند:
سُبْحانَكَ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ يا حَنّانُ يا مَنّانُ يا بَديعَ السَّماواتِ وَالاَْرْضِ يا ذَا الْجَلالِ وَالاِْكْرامِ» پس حاجت خود را بطلبند.
و نيز آن دو بزرگوار گفته اند كه چون زوال شمس شود بخواند دعايى را كه محمّد بن مسلم از حضرت باقر(عليه السلام)روايت كرده است:
«لا اِلهَ اِلاّ اللّهُ وَاللّهُ أكْبَرُ وَسُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ الَّذي لَمْ يَتَّخِذْ وَلَداً وَلَمْ يَكُنْ لَهُ شَريكٌ فِي الْمُلْكِ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيٌّ مِنَ الذُّلِّ وَكَبِّرْهُ تَكْبيراً.
پس بگويد: يا سابِغَ الْنِّعَمِ * يا دافِعَ النِّقَمِ * يا بارِئَ النَّسَمَ * يا عَلِيَّ الْهِمَمِ يا مُغْشِيَ الظُّلَمِ * يا ذَا الْجُودِ وَالْكَرَمِ * يا كاشِفَ الضُّرِّ وَالاَْلَمِ * يا مُؤنِسَ الْمُسْتَوْحِشينَ فِي الظُّلَمِ * يا عالِماً لا يُعَلَّمُ * صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَافْعَلْ بي ما اَنْتَ اَهْلُهُ * يا مَنِ اسْمُهُ دَواءٌ * وَذِكْرُهُ شِفاءٌ * وَطاعَتَهُ غِنىً *ارْحَمْ مَنْ رَأْسُ مالِهِ الرَّجاءُ وَسِلاحُهُ الدُّعاءُ([1]) * سُبْحانَكَ وَبِحَمْدِكَ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ * يا حَنّانُ يا مَنّانُ يا بَديعَ السَّماواتِ وَالاَْرْضِ يا ذَا الْجَلالِ وَالاِْكْرامِ.
و امّا آداب نماز جمعه: سنّت است كه بامداد به مسجد بيايد، و هركه زودتر به مسجد بيايد ثوابش بيشتر است، امّا بعد از آن كه غسل كرده باشد و ناخن و شارب گرفته باشد و سر را تراشيده و به خطمى و سدر شسته باشد و خود را خوشبو كرده باشد و ريش را شانه زده باشد، چنانچه در باب هر يك، احاديث بسيار وارد شده و بايد كه پاكيزه ترين جامه هاى خود را بپوشد و عمامه بر ] سر [ گذارد، خصوصاً پيش نماز; و در هنگام رفتن به مسجد تند نرود، مگر آن كه وقت تنگ شده باشد، بلكه به آرام تن و آرام دل برود و دلش بياد خدا باشد، و مشهور آن است كه بعد از ظهر با وجوب جمعه سفر كردن حرام است، و خريدن و فروختن بعد از اذان جمعه براى كسى كه بر او جمعه واجب باشد حرام است، و غير اين ها از آداب و كيفيّت نماز جمعه كه تفصيل آن وظيفه كتب فقهيّه است و ذكر آن ها در اين مختصر با وجود آن كه نماز جمعه منعقد نمى شود مناسب نيست.
و مستحب است چنانكه در كتاب عروس و مصباح از حضرت صادق(عليه السلام)روايت شده، خواندن سوره جمعه در ركعت اوّل نماز ظهر و عصر جمعه، و خواندن منافقين در ركعت دوّم نماز ظهر، و توحيد در ركعت دوّم نماز عصر.
و در كتاب اعلام الدّين از حضرت صادق(عليه السلام) روايت كرده است كه: «هركه بعد از ظهر روز جمعه سه مرتبه بگويد: اللّهُمَّ اجْعَلْ صَلاتَكَ وَصَلاةَ مَلائِكَتِكَ وَرُسُلِكَ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد. براى او امان باشد از بلاها تا جمعه ديگر، و هركه بعد از نماز جمعه هفت مرتبه بگويد: اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَعَجِّلْ فَرَجَ آلِ مُحَمَّد از اصحاب حضرت قائم(عليه السلام) باشد».
___________________
[1]. البكاء خ ل.
بعض ادعيه روز جمعه
- بازدید: 4257