بدان كه رواياتى كه در فضيلت نماز شب وارد شده زياده از آن است كه در اين جا ذكر شود و از جمله وصاياى حضرت رسول(صلى الله عليه وآله) به امير المؤمنين(عليه السلام) آن است كه فرمود: «و عليك بصلاة اللّيل، و عليك بصلاة اللّيل، و عليك بصلاة اللّيل»  سه دفعه حضرت رسول(صلى الله عليه وآله) به امير المؤمنين(عليه السلام)فرمود كه: «بر تو باد به خواندن نماز شب» و اين نهايت تأكيد است در امر آن، پس سزاوار است كه خود را از اين فيض عظيم محروم ننموده، و بعد از نصف شب از براى خواندن نماز از خواب برخيزى و چون بيدار شدى اوّل كارى كه مى كنى آن است كه به سجده مى روى و مى گويى:
اَلْحَمْدُ  لِلّهِ  الَّذي  اَحْياني  بَعْدَ  ما  اَماتَني  وَاِلَيْهِ  النُّشُورُ * اَلْحَمْدُ  لِلّهِ الَّذي رَدَّ  عَلَيَّ  رُوحي  لاَِحْمِدَهُ  وَاَعْبُدَهُ.
و چون بر خاستى و نشستى مى گويى:
حَسْبِيَ  الرَّبُّ  مِنَ  الْعِبادِ * حَسْبِيَ  الَّذي  هُوَ  حَسْبِي  مُنْذُ  كُنْتُ * حَسْبِيَ اللّهُ  وَنِعْمَ  الْوَكيلُ.
و چون برخاستى و ايستادى مى گويى:
اللّهُمَّ  اَعِنّي  عَلى  هَوْلِ  الْمُطَّلَعَ * وَوَسِّعْ  عَلَيَّ  الْمَضْجَعَ * وَارْزُقْني  خَيْرَ ما بَعْدَ  الْمَوْتِ.
و چون صداى خروس شنيدى مى گويى:
سُبُّوحٌ  قُدُّوسٌ * رَبُّ  الْمَلائِكَةِ  وَالرُّوحِ * سَبَقَتْ  رَحْمَتُكَ  غَضَبَكَ * لا اِلهَ اِلاّ  اَنْتَ * عَمِلْتُ  سُوءاً  وَظَلَمْتُ  نَفْسي * فَاغْفِرْ  لي  اِنَّهُ  لا  يَغْفِرُ  الذُّنُوبَ اِلاّ اَنْتَ * فَتُبْ  عَلَيَّ  اِنَّكَ  اَنْتَ  التَّوّابُ  الرَّحيمُ.
پس مهيّا مى شوى از براى عبادت به آن كه مى روى به جهت قضاى حاجت به بيت الْخَلا اگر محتاج به آن باشى و چون بيرون آيى مسواك مى كنى، پس وضو مى گيرى و در هر يك از اين ها آدابش را بجا مى آورى، پس بوى خوش بكار مى برى و مى نشينى رو به قبله و مى خوانى مناجات حضرت امام زين العابدين(عليه السلام)را كه در نيمه هاى شب مى خواند كه اوّلش اين است: «اِلهي غارَتْ نُجُومُ  سَمائِكَ...»  پس برمى خيزى به جهت خواندن نماز شب.
و سزاوار است آن كه بخوانى دو ركعت نماز در ركعت اوّل «قل هو اللّه أحد» و در ركعت دوم قل «يا أيّها الكافرون»، چنانچه از حضرت سجّاد(عليه السلام) نقل شده كه آن حضرت پيش از نماز شب دو ركعت نماز به اين طريق مى خواند.
شيخ بهايى فرموده كه: نيكو است آن كه بخوانى بعد از اين دو ركعت اين مناجات را كه ابوالدّرداء از حضرت امير المؤمنين(عليه السلام)آن را شنيده است:
اِلهي  كَمْ  مِنْ  مُوبِقَة  حَلُمْتَ  عَنْ  مُقابَلَتِها  بِنِقْمَتِكَ * وَكَمْ  مِنْ  جَريرَة تَكَرَّمْتَ  عَنْ  كَشْفِها  بِكَرَمِكَ * اِلهي  اِنْ  طالَ  في  عِصيانِكَ  عُمُري  وَعَظُمَ  فِي الصُّحُفِ  ذَنْبي  فَما  اَنَا  مُؤَمِّلٌ  غَيْرَ  غُفْرانِكَ * وَلا  اَنَا  بِراج  غَيْرَ  رِضْوانِكَ  *اِلهي  اُفَـكِّرُ  في  عَفْوِكَ  فَتَهُونُ  عَلَيَّ  خَطيئَتي * ثُمَّ  اَذْكُرُ  الْعَظيمَ  مِنْ  اَخْذِكَ فَتَعْظُمُ  عَلَيَّ  بَلِيَّتي * آه  اِنْ  قَرَأْتُ  في  الصُّحُفِ  سَيِّئَةً  اَنَا  ناسيها  وَاَنْتَ مُحْصيها  فَتَقُولُ:  خُذُوهُ * فيا  لَهُ  مِنْ  مأخُوذ  لا  تُنْجِيهِ  عَشيرَتُهُ  ولا  تَنْفَعُهُ قَبيلَتُهُ * آه  مِنْ  نار  تَنْضِجُ  الاَْكْبادَ  وَالْكُلى * آه  مِنْ  نار  نَزّاعَة  لِلشَّوى * آه مِنْ غَمْرَة  مِنْ  لَهَباتِ  لَظى.
پس گريه مى كنى و مى خوانى بعد از آن هر چه خواستى، و برمى خيزى به جهت خواندن نماز شب و علما فرموده اند كه اوّل وقت آن نصف شب است و هر چه به فجر نزديك تر باشد افضل است.
و جايز است تقديمش بر وقتش از براى صاحبان عذر، و لكن قضا كردنش از تقديم افضل است، پس نيّت مى كنى دو ركعت از نافله شب را و مى گويى آن هفت تكبير را با دعاهايش كه در سابق ] صفحه 675 [ مذكور شد.
و مى خوانى در ركعت اوّل بعد از حمد «قل هو اللّه احد» و در ركعت دوّم «قل يا أيّها الكافرون» و در شش ركعت ديگر مى خوانى هر سوره كه خواستى، و بهتر آن است كه اگر وقت وسعت داشته باشد از سوره هاى طوال مانند: «أنعام»  و «كهف» و «أنبياء» و «يس» و «آل حم([1])» بخوانى و اگر وقت تنگ باشد اكتفا مى كنى بر حمد و توحيد و نمازهاى شب را بلند مى خوانى.
و مستحب است آن كه خوانده شود عقب اين دو ركعت و همچنين عقب شش ركعت ديگر از نماز شب اين دعا:
اللّهُمَّ  اِنّي  أَسْألُكَ  وَلَمْ  يُسْأَلْ  مِثْلُكَ * اَنْتَ  مَوْضِعُ  مَسْأَلَةِ  السّائِلينَ  *وَمُنْتَهى  رَغْبَةِ  الرّاغِبينَ * وَاَدْعُوكَ  وَلَمْ  يُدْعَ  مِثْلُكَ * وَاَرْغَبُ  اِلَيْكَ  وَلَمْ يُرْغَبْ اِلى  مِثْلِكَ * اَنْتَ  مُجيبُ  دَعْوَةِ  الْمُضْطَرِّينَ  وَاَرْحَمُ  الرّاحِمينَ * أَسْألُكَ بِاَفْضَلِ الْمَسائِلِ  وَاَنْجَحِها  وَاَعْظَمِها * يا اَللّهُ  يا رَحْمنُ  يا رَحيمُ * وَبِاَسْمائِكَ الْحُسْنى * وَاَمْثالِكَ  الْعُلْيا * وَنِعَمِكَ  الَّتي  لا  تُحْصى * وَبِاَ كْرَمِ اَسْمائِكَ  عَلَيْكَ وَاَحَبِّها  اِلَيْكَ * وَاَقْرَبِها  مِنْكَ  وَسيلَةً * وَاَشْرَفِها  عِنْدَكَ مَنْزِلَةً * وَاَجْزَلِها  لَدَيْكَ ثَواباً * وَاَسْرَعِها  فِي  الاُْمُورِ  اِجابَةً * وَبِاسْمِكَ الْمَكْنُونِ الاَْكْبَرِ الاَْعَزِّ  الاَْجَلِّ الاَْعْظَمِ  الاَْكْرَمِ  الَّذي  تُحِبُّهُ  وَتَهْواهُ  وَتَرْضى  بِهِ عَمَّنْ دَعاكَ فَاسْتَجَبْتَ  لَهُ دُعاءَهُ * وَحَقٌّ  عَلَيْكَ  اَنْ  لا  تَحْرِمَ  سائِلَكَ  وَلا تَرُدَّهُ * وَبِكُلِّ اسم  هُوَ  لَكَ  فِي التَّوْراةِ وَالاِْنْجيلِ  وَالزَّبُورِ  وَالْقُرْآنِ  الْعَظيمِ * وَبِكُلِّ اسْم دَعاكَ  بِهِ  حَمَلَةُ عَرْشِكَ وَمَلائِكَتُكَ  وَاَنْبِياؤُكَ  وَرُسُلُكَ  وَاَهْلُ طاعَتِكَ مِنْ خَلْقِكَ * اَنْ  تُصَلِّيَ عَلى مُحَمَّد  وَآلِ  مُحَمَّد * وَاَنْ  تُعَجِّلَ  فَرَجَ وَلِيِّكَ وَابْنِ وَلِيِّكَ  وَتُعَجِّلَ  خِزْيَ اَعْدائِهِ.
و مى خوانى هر دعايى كه خواسته باشى پس تسبيح زهرا(عليها السلام)مى فرستى و سجده شكر بجا مى آورى و در سجده مى گويى: «يا اَللّهُ  يا اَللّهُ»  ده مرتبه، پس مى گويى:
صَلِّ  عَلى  مُحَمَّد  وَآلِ  مُحَمَّد  وَاغْفِرْ  لي  وَارْحَمْني * وَثَبِّتْني  عَلى دينِكَ وَدينِ  نَبِيِّكَ * وَلا  تُزِغْ  قَلْبي  بَعْدَ  اِذْ  هَدَيْتَني * وَهَبْ  لي  مِنْ  لَدُنْكَ رَحْمَةً اِنَّكَ  اَنْتَ  الْوَهّابُ.
و چون از اين دو ركعت فارغ شدى برمى خيزى به جهت دو ركعت ديگر و در آن دو ركعت مى خوانى هر سوره اى كه خواستى، و بهتر آن است كه در ركعت اوّل سوره «يا أيّها  الْمزمّل» و در دوّم «عمّ  يتساءَلون» بخوانى و چون سلام گفتى تسبيح زهرا(عليها السلام)و دعاى سابق را مى خوانى، پس سجده شكر بجا مى آورى و صد مرتبه مى گويى در آن «ما  شاءَ  اللّهُ»، پس مى گويى بعد از آن:
يا رَبِّ  اَنْتَ  اللّهُ  ما  شِئْتَ  مِنْ  اَمْر  يَكُونُ * فَصَلِّ  عَلى  مُحَمَّد  وَآلِ مُحَمَّد وَاجْعَلْ  لي  فيما  تَشاءُ  اَنْ  تُعَجِّلَ  فَرَجَ  آلِ  مُحَمَّد  صَلَّى  اللّهُ  عَلَيْهِ وَعَلَيْهِمْوَتَجْعَلَ  فَرَجي  وَفَرَجَ  اِخْواني  مَقْرُوناً  بِفَرَجِهِمْ * وَتَفْعَلَ  بي  كَذا وَكَذا. و مى خوانى خدا را به آنچه مى خواهى.
پس برمى خيزى و دو ركعت ديگر بجا مى آورى و بعد از سلام تسبيح زهرا(عليها السلام)و دعاى سابق را مى خوانى، پس سجده شكر مى كنى و در سجده دوازده مرتبه مى گويى: «اَلْحَمْدُ  لِلّهِ شُكْراً»، پس برمى خيزى و دو ركعت ديگر از نافله شب مى خوانى در ركعت اوّل بعد از حمد سوره «تبارك» و در دوّم «هل  أتى»  مى خوانى، و در سجده آخر اين دو ركعت مى گويى:
يا خَيْرَ  مَدْعُوٍّ * وَيا خَيْرَ  مَسْؤُول * وَيا اَوْسَعَ  مَنْ  اَعْطى * وَيا خَيْرَ مُرْتَجى * ارْزُقْني  وَاَوْسِعْ  عَلَيَّ  مِنْ  رِزْقِكَ * وَسَبِّبْ  لي  رِزْقاً  واسِعاً  مِنْ فَضْلِكَ * اِنَّكَ  عَلى  كُلِّ  شَيْء  قَديرٌ.
پس چون سلام نماز را گفتى تسبيح زهرا(عليها السلام) و دعاى سابق را مى خوانى.
و بعد از آن مى خوانى اين دعا را كه از حضرت امام رضا(عليه السلام)روايت شده:
اللّهُمَّ  اِنّي  أَسْألُكَ  بِحُرْمَةِ  مَنْ  عاذَ  بِكَ  مِنْكَ * وَلَجَأَ  اِلى  عِزِّكَ * وَاسْتَظَلَّ بِفَيْئِكَ * وَاعْتَصَمَ  بِحَبْلِكَ * وَلَمْ  يَثِقْ  اِلاّ  بِكَ * يا جَزيلَ  الْعَطايا * يا مُطْلِقَ الاُْسارى * يا مَنْ  سَمّى  نَفْسَهُ  مِنْ  جُودِهِ  وَهّاباً * اَدْعُوكَ  رَغَباً وَرَهَباً * وَخَوْفاً وَطَمَعاً * وَاِلْحاحاً  وَاِلْحافاً * وَتَضَرُّعاً  وَتَمَلُّقاً * وَقائِماً وَقاعِداً  *وَراكِعاًوَساجِداً * وَراكِباً  وَماشِياً * وَذاهِباً  وَجائِياً * وَفي  كُلِّ حالاتي  *وَأَسْألُكَ اَنْ تُصَلِّيَ  عَلى  مُحَمَّد  وَآلِ  مُحَمَّد  وَاَنْ  تَفْعَلَ  بي  كَذا وَكَذا. پس حاجت خود را مى خواهى، پس سجده شكر بجا مى آورى.
____________________
[1]. مراد سوره هايى است كه با حروف مقطعه «حم» آغاز مى شود، و اول آنها سوره «غافر» وآخرشان سوره «الأحقاف» است. وجمعاً هفت سوره اند.

نوشتن دیدگاه