گشايش هزار باب علم به روي اميرالمؤمنين عليه السلام

(زمان خواندن: 2 - 3 دقیقه)

أبو نُعَيم‌ حافظ‌ اصفهاني‌ با اسناد خود از زيدبن‌ علي‌‌، از پدرش‌‌، از جدّش‌، از علي‌ عليه‌ السّلام‌ روايت‌ كرده‌ است‌ كه‌ گفت‌:  عَلَّمَنِي‌ رَسُولُ اللهِ ألْفَ بَابٍ‌، يُفْتَحُ كُلُّ بَابٍ إلَي‌ ألْفِ بَابٍ  «رسول‌ خدا به‌ من‌ هزار دَر از علم‌ را تعليم‌ كرد كه‌ هر دري‌ از آن‌ به‌ هزار دَرِ ديگر گشوده‌ مي‌شود»‌.

و از حضرت‌ صادق‌ عليه‌ السّلام‌ آمده‌ است‌ كه‌:  كَانَ فِي‌ ذُؤابَةِ سَيْفِ النَّبِي‌ صَلَّي‌ الله‌ عَلَيْهِ وَآلِهِ وَسلَّم‌ صَحِيفَةٌ صَغِيرَةٌ هِيَ الاحْرُفُ الَّتي‌ يَفْتَحُ كُلُّ حَرْفٍ ألْفَ حَرْفٍ‌، فَمَا خَرَجَ مِنْهَا حَرْفَانِ حَتَّي‌ السَّاعَةِ  «در محفظه‌اي‌ كه‌ با بندي‌ به‌ شمشير رسول‌ خدا بسته‌ بود‌، نامة‌ كوچكي‌ بود كه‌ عبارت‌ بود از حروفي‌ كه‌ هر يك‌ از آنها هزار حرف‌ ديگر را مي‌گشود‌. و تا اين‌ ساعت‌ بيش‌ از دو حرف‌ از آن‌ بيرون‌ نيامده‌ است‌»‌.
و در روايتي‌ است‌ كه‌ آن‌ صحيفه‌ را علي‌ عليه‌ السّلام‌ به‌ حسن‌ عليه‌ السّلام‌ داد و او حروفي‌ را از آن‌ قرائت‌ نمود‌. و پس‌ از آن‌ به‌ حسين‌ عليه‌ السّلام‌ داد او نيز آن‌ را قرائت‌ كرد‌. و سپس‌ آن‌ را به‌ محمّد بن‌ حنفيّه‌ داد و او نتوانست‌ آن‌ را بگشايد‌.
أبوالقاسم‌ بُسْتي‌ گويد‌: و اين‌ مثل‌ اين‌ است‌ كه‌ بگويد‌:  الرِّبا في‌ كُلِّ مَكيلٍ في‌ العَادَةِ أيِّ مَوْضِعٍ كَانَ وَ فِي‌ كُلِّ مَوْزُونٍ  «ربا در معاملات‌ عبارت‌ است‌ از‌: زيادي‌ كيل‌ در يك‌ طرف‌ معامله‌‌، در هر چيزي‌ كه‌ در عرف‌ و عادت‌ آن‌ را با پيمانه‌ مي‌سنجند‌، هر جا كه‌ بوده‌ باشد‌. و ينز در هر چيزي‌ است‌ كه‌ در عرف‌ با وزنه‌ سنجيده‌ شود»‌.
و مثل‌ اين‌ است‌ كه‌ بگويد‌:  يَحِلُّ مِنَ البَيضِ كُلُّ مَا دَقَّ أعلاهُ وَ غَلُظَ أسْفَلُهُ  «از تخم‌هاي‌ پرندگان‌ آن‌ تخمي‌ حلال‌ است‌ كه‌ طرف‌ بالايش‌ باريك‌‌، و طرف‌ پائينش‌ پهن‌ باشد»‌.
و مثل‌ اين‌ است‌ كه‌ بگويد‌:  يَحْرُمُ مِنَ السّبَاعِ كُلُّ ذِي‌ نَابٍ‌، وَ ذِي‌ مِخْلَبٍ مِنَ الطَّيْرِ‌، وَ يَحِلُّ البَاقِي‌  «از درندگان‌ آن‌ حيواني‌ حرام‌ گوشت‌ است‌ كه‌ نيش‌ داشته‌ باشد‌، و از پرندگان‌ آن‌ مرغي‌ حرام‌ گوشت‌ است‌ كه‌ ناخن‌ درنده‌ داشته‌ باشد‌، و غير از اين‌ دو صنف‌ از سباع‌ و طيور بقيّة‌ اقسام‌ آن‌ حلال‌ است‌»‌.
و همين‌ طور است‌ گفتار حضرت‌ صادق‌ عليه‌ السّلام‌:  كُلُّ مَا غَلَبَ اللهُ عَلَيْهِ مِن‌ أمرِهِ فَاللهُ أعْذَرُ لِعَبْدِهِ  «در هر امري‌ كه‌ از جانب‌ خدا پيش‌ بيايد بدون‌ دخالت‌ بنده‌‌، و بدين‌ جهت‌ نتواند بنده‌ تكاليف‌ خود را انجام‌ دهد‌، خداوند پذيراتر و بهتر قبول‌ كنندة‌ عذر از طرف‌ بندة‌ خود مي‌باشد»‌.