زندگینامه استاد طه الفشنی
شاید به ندرت بتوان كسی را یافت كه ابتهال بسیار زیبای «حب الحسین» شاهكار ماندگار استاد «طه الفشنی» را نشنیده باشد؛ گزارش زیر شخصیت و ویژگی‌های فنی تلاوت قرآن و ابتهالات این قاری و موشح را بررسی می‌كند.استاد «طه موسی حسن» مشهور به «طه الفشنی» از مبتهلان و قاریان قرآن كریم مصر در سال 1900 میلادی مطابق با 1279 هجری شمسی در شهر «فشن» از توابع استان «بنی سویف» دیده به جهان گشود.
وی اولین مؤذن مسجد امام حسین(ع) در قاهره بود و چنان كه آثار به جای مانده از تلاوت‌ها و ابتهالاتش گواهی می‌دهد، وی فردی نابغه و توانا در علم موسیقی بود، همچنین بر فنون و قواعد تلاوت قرآن كریم تسلط و چیرگی كامل داشت.
این استاد تنها یك قاری قرآن نبود، بلكه حیاتش را به عنوان یك منشد و موشح آغاز كرد، در وجود این استاد گرایش‌های دینی و علاقه‌ای وافر به قرآن كریم وجود داشت كه او را از مسیر خوانندگی و نوازندگی و انشاد و تواشیح به قرائت كشانید.
طه الفشنی مبانی قرائت و حفظ قرآن كریم را در زادگاه خود آموخت و بدین‌سان مدرك دوره ابتدایی را در سال 1916 میلادی مطابق با 1295 هجری شمسی دریافت كرد و پس از آن كل قرآن كریم را حفظ كرده و به مدرسه معلمان پیوست، وی همچنین موفق شد در سال 1919 میلادی مطابق با 1298 هجری شمسی به دانشگاه الازهر در قاهره بپیوندد.
این استاد بسیاری از نغمات را به قرائت قرآن كریم با حفظ احكام تلاوت داخل كرد، او معتقد بود كه یك قاری نمی‌تواند قاری باشد تا زمانی كه موسیقی را در وهله اول آموخته باشد و اگر جز این باشد چگونه خواهد توانست مردم را از استماع قرائتش به شادی و نشاط درآورد كه البته این نظر، نظری شخصی است كما این‌كه بعضی دیگر از قاریان این نظر را رد كرده‌اند.
استاد طه الفشنی نیز پس از این اقدام رادیو با همیاری استاد «عبدالباسط محمد عبدالصمد» و «عبدالقادر حاتم» وزیر فرهنگ و ارشاد آن زمان مصر به اعتراض برخاست و رادیو نیز به خصوص پس از وساطت استاد «مصطفی اسماعیل» سعی در راضی كردن وی برآمد.
ورود به رادیو
طه الفشنی در محضر استاد «سید درویش» كه حافظ قرآن بوده و به انشاد دینی اشتغال داشت نغمات قرآنی را آموخت، در آن زمان «سعید لطفی» مدیر وقت رادیوی مصر تلاوت زیبایش را در یكی از شب‌های ماه مبارك رمضان در مسجد امام حسین(ع) قاهره شنید و از او دعوت كرد كه به رادیو بیاید و از این طریق برای مردم به اجرای برنامه بپردازد.
وی همچنین در محضر استاد «علی محمود» شاگردی كرده و از او علم انشاد و مدایح نبوی را آموخت، وی همچنین به گروه تواشیح استاد علی محمود پیوست و پس از آن نیز در گروه تواشیح استاد «ابراهیم فران»، صاحب موشحات مشهور به اجرای برنامه پرداخت و پس از اندك زمانی فنونی مستقل بنا نهاده دارای گروه و اسلوبی مختص خود شد.
«طه الفشنی»؛ طلایه‌دار فنون انشاد دینی و تواشیح
استاد طه الفشنی در رهبری فن تواشیح و سایر فنون انشاد دینی نقشی بسزا و عظیم داشت، چرا كه همواره در راستای دیدارش با مندشان بزرگ آن زمان، آنان را به استمرار این طریق و كشف استعدادها و هدایت آن‌ها دعوت می‌كرد و این امر پس از رحلت پایه‌داران مكتب انشاد و تواشیح تأثیری بسزا در استمرار این مكتب به جا گزارد.
«طه‌الفشنی»؛مبتهلی‌آشنا‌به‌فنون‌تلاوت
طه الفشنی مبانی قرائت و حفظ قرآن كریم را در زادگاه خود آموخت و بدین‌سان مدرك دوره ابتدایی را در سال 1916 میلادی مطابق با 1295 هجری شمسی دریافت كرد و پس از آن كل قرآن كریم را حفظ كرده و به مدرسه معلمان پیوست
وی توانست جایگاه عظیم خویش را در دهه 40 در میان قراء بلندمرتبه به خوبی تثبیت كند، تا آن‌جا كه در قصرهای «عابدین» و «رأس‌التین» در حضور «ملك فاروق» پادشاه وقت مصر، به همراه استاد «مصطفی اسماعیل» به تلاوت قرآن بپردازد.
در سال 1963 میلادی و آن زمان كه شبكه تلویزیونی در مصر افتتاح شد استاد طه الفشنی از اولین كسانی بود در در آن به تلاوت قرآن پرداخت و با صدای زیبا و ملكوتی خود عاشقان و تشنگان معارف ناب قرآنی را سیراب كرد.
استاد طه الفشنی چنان اقتدار و تسلطی بر اصول تلاوت قرآن پیدا كرد كه به سرعت توانست به واسطه صوت زیبا و حلاوت تلاوتش، همچنین رعایت تمامی قواعد و اصول قرائت قرآن كریم، مقامی عظیم را از آن خود سازد.
طه الفشنی در ادامه فعالیت‌های خود ریاست مجمع قراء قرآن كریم را به عنوان یكی از مشهورترین قاریان قرآن كریم چه از حیث تجوید و چه از حیث صوت و لحن عهده‌دار شد و این زمانی بود كه وی یكی از قوی‌ترین اركان عرصه تواشیح و مدائح نبوی به شمار می‌آمد.
وی به كشورهای زیادی برای تلاوت قرآن كریم مسافرت كرد و در واقع یكی از بهترین سفیران برای قرآن كریم بود، وی همچنین نشان‌های لیاقت و درجه‌های ممتاز كشورهایی كه به آن‌ها مسافرت می‌كرد و در آن‌جا به تلاوت قران می‌پرداخت از دست رؤسای جمهور و وزیران آن كشورها دریافت می‌كرد.
این استاد فن تلاوت قرآن كریم پس از برجا گذاشتن آثار ماندگاری در عرصه ابتهال مانند «حب الحسین» و «میلاد طه» سرانجام در سال 1971 میلادی مطابق با 1350 هجری شمسی در سن 71 سالگی بر اثر بیماری درگذشت؛ روحش شاد و یادش گرامی باد.
تحلیلی كوتاه درباره تلاوت‌های استاد طه الفشنی
شاید اگر كسی قبل از این‌كه تلاوت‌های قرآن استاد طه الفشنی را بشنود، ابتهال‌های بسیار زیبای این استاد را استماع كند بگوید كه وی در عرصه تلاوت قرآن كریم نتوانسته است آنچه را كه باید باشد به منصه ظهور برساند و اجرا كند.
اما در حقیقت باید گفت كه زیبایی، پختگی و فنی بودن تلاوت‌های استاد طه الفشنی اگر از ابتهالات وی بیشتر نباید كمتر نیز نیست به طوری كه اگر كسی تلاوت سوره‌های «كهف» و «مریم» این استاد را شنیده باشد به طور قطع بر این نظر صحه خواهد گذاشت.
این استاد تنها یك قاری قرآن نبود، بلكه حیاتش را به عنوان یك منشد و موشح آغاز كرد، در وجود این استاد گرایش‌های دینی و علاقه‌ای وافر به قرآن كریم وجود داشت كه او را از مسیر خوانندگی و نوازندگی و انشاد و تواشیح به قرائت كشانید.
طه‌الفشنی؛ رئیس مجمع قراء مصر
طه الفشنی در ادامه فعالیت‌های خود ریاست مجمع قراء قرآن كریم را به عنوان یكی از مشهورترین قاریان قرآن كریم چه از حیث تجوید و چه از حیث صوت و لحن عهده‌دار شد و این زمانی بود كه وی یكی از قوی‌ترین اركان عرصه تواشیح و مدائح نبوی به شمار می‌آمد
صدای استاد طه الفشنی از زیبایی خاصی برخوردار است كه تأثیرگذاری تلاوت وی را در مخاطب دوچندان می‌كند، این استاد به طور معمول علاقه‌مند است كه بیشتر در پرده صوتی خاص خود به تلاوت قرآن بپردازد و این امر نیز باعث می‌شود كه وی بتواند فرازهای بلند از آیات را با یك نفس بخواند.
طه الفشنی در تلاوت قرآن كریم یك و نیم اكتاو صوتی را به صورت كامل اجرا می‌كند و صدایش نیز از زنگ و طنین بسیار خوب و البته از مساحت صوتی به نسبت متوسطی برخوردار است.
سخن آخر
هرچند كه هر وقت نامی از طه الفشنی برده شود همه به یاد ابتهال بسیار زیبای «حب الحسین» او می‌افتند و در حقیقت در میان جامعه قرآنی وی بیشتر یك مبتهل است تا یك قاری صاحب سبك، اما باید گفت كه تلاوت وی نیز نكاتی وجود دارد كه در تلاوت دیگر قاریان شاهد نیستیم.
طه الفشنی در بسیاری از تحریرهای خود در پایان یك فراز از آیه، از تحریرهای بسیار نرم و فنی استفاده می‌كند و اگر بخواهیم لحن وی در تلاوت قرآن را نیز بررسی كنیم، از برخی تركیب‌های لحنی ناب و مختص به خود در تلاوت قرآن استفاده می‌كند.
