زندگینامه استاد محمود صدیق منشاوی
در سال 1348 آن زمان كه استاد شهير علم قرئت قرآن محمد صديق المنشاوي ديده از جهان فروبست انديشه خاموش شدن صوت الهي و تلاوت هاي زيباي او همگان را در غم و اندوه فرو برد . استادي ارجمند كه تلاوت هاي محزون او همگان را در جذبه اي سرشار از معنويت فرو مي برد . آن زمان كه شيخ محمود صديق منشاوي به تلاوت قرآن مي پرداخت شايد بسياري بر اين انديشه بودند كه اوكسي جز استاد محمد صديق نمي‌تواند باشد صوت وشيوه تلاوت اين استاد يادآور تلاوتهاي محزون و پرجذبه استادمرحوم محمدصديق منشاوي است .ايشان كه يكي ديگر از تربيت شدگان مكتب قرآن از خاندان منشاوي است ، در سال 1319 ه.ش. در شهر منشاه مصر به دنيا آمد .                
او نيز تحت تربيت پدرش شيخ صديق منشاوي كه از اساتيد قرائت قرآن در دانشگاه الازهر و آشنا با ديگر علوم اسلامي بود به اين طريق پا نهاد . جد وي «شيخ طيب منشاوي» از اساتيد خوشنويسي و حافظ كل قرآن بود كه تمامي اين كتاب مقدس را 4 مرتبه با خط زيباي نسخ تحرير نموده است . از اساتيد وي بايد به شيخ خليل عثمان اشاره كرد كه از قاريان عصر و از فضلاي علوم قرآني در شهر منشاه محسوب مي شد . استاد منشاوي پس از پايان اتمام تحصيلات متوسطه جهت طي مدارج عالي وارد دانشكده علوم دانشگاه الازهر مصر شده موفق به اخذ گواهينامه ليسانس در رشته آموزش و پرورش گرديد . ايشان همواره در محاافل و مجالس قرآني به تلاوت مي پرداختند كه در اين راستا پيشرفت هاي چشمگيري نيز كسب كردند . استاد به كشورهاي اروپايي آفريقايي و آسيايي مسافرت نمود و با اساتيدي چون عبدالباسط غلوش عبدالحكم و بسياري ديگر از قاريان ممتاز همسفر بوده است .زماني كه از ايشان در رابطه با برادر بزرگوترشان سؤال شد چنين پاسخ دادند : برادرم استاد محمد صديق منشاوي به هنگام وفات 49 ســال داشتند و ايشان را شيـــخ القراء مي ناميدند چون تلاوتشان در نهايت خضوع و خشوع بود .قاريان قرآن بايد پس از حفظ كامل قرآن و فراگيري علم تجويد هنگام قرائت خشوع كامل داشته باشند و قرآن را فقط براي رضاي خدا بخوانند. رسول اكرم (ص)مي فرمايد : « هنگام قرائت گريه كنيد و اگر نمي توانيد حالت گريه به خود بگيريد » .استاد منشاوي در ماه مبارك رمضان سال 1370 به همراه استاد شعبان عبدالعزيز صياد به كشور جمهوري اسلامي ايران مسافرت كرده و در شهر هاي تهران مشهد قم اصفهان رشت به قرائت قرآن پرداخت كه مورد استقبال جمع كثيري از علاقه مندان قرار گرفت.
تلاوت هاي استاد محمود صديق منشاوي از ديگر اساتيد برجسته علم قرائت قرآن در جهان اسلام است كه شهرت چشمگيرش را همگان در يافته اند وي دبير كل سنديكاي قاريان قرآن (نقابه القراء) در مصر مي باشد آنچه در مقابل شماست برگرفته اي است از مصاحبه ايشان با مجله العالم چاپ لندن كه شرحي مختصر در مورد شرح حال و زندگينامه استاد مي باشد .
در قريه ارمنت از استان قنا واقع در كشور مصر در ميان خانواده اي كه همگي حافظ و قاري قرآن كريم بودند پا به عرصه وجود نهادندگذارد . در سال 1950 پدرش او را به مدرسه ابتدايي فرستاد اما استماع صوت زيباي استاد عبدالباسط از راديو چنان وي را مجذوب ساخت كه او نيز جز در اين طريق گام نگذارد . او يكي از علاقه مندان استاد فقيد شيخ عبدالباسط مي‌باشد كه در سفرهاي متعددي ايشان را همراهي كرده است و خاطرات زيادي نيز از اين سفرها به يادگار برده است . ايشان از جمله اساتيدي هستند كه به قرائت هاي مختلف آشنايي داشته و در زمينه موسيقي قرآن و مقامات و نغمه هاي قرآني نيز استادي والامقام هستند .
در حال حاضر در سمت دبير كل سنديكاي قرائت و حفظ قرآن كريم مشغول فعاليت هستند . اين سنديكا نقابه در سال 1983 تاسيس شده است و از مهمترين اهداف آن گرد هم آوردن تمامي حاملان و حافظان قرآن در جهان مي باشد چرا كه بايد به همگان اين مطلب اثبات شود كه قرآن كريم حبل مستحكم الهي است كه مسلمين را به هم مي پيوندد . از ديگر اهداف اين سنديكا اهتمام ورزيدن به حفظ قرآن كريم است تا عاملي باشد بر آن كه مسلمانان نوجوان قرآن را با اسلوب صحيح خوانده و حفظ كنند . در ضمن هيچ محدوديتي در الحاق افراد به اين سنديكا وجود ندارد و جوانان مسمان از هر مليتي كه باشند مي توانند به عضويت آن در آيند . اين حقيقت موهبتي است الهي كه در قلوب مسلمين جاي گرفته و آن را بزرگ و عزيز گردانيده است و اين همه از دولت قرآن است و بس .
استاد مي گويد :« در گذشته بسياري از جوانان بودند كه شايد بسياري از امور را انجام مي دادند در حالي كه نماز را برپاي مي داشتند . زماني كه از آنان خواسته مي شد تا فاتحه اي بخوانند مي گفتند : قادر نيستيم . اما در سال هاي اخير اهتمام به حفظ و قرائت قرآن كريم در ميان جوانان مسلمان باعث شده كه آنان حفظ قرآن را آغاز كرده و برانجام فريضه نماز اصرار بورزند و اينها همه مرهون فعاليت هاي اين سنديكاست ».
به عنوان يكي از اساتيد برجسته اين فن چون ساير اساتيد همواره به قاريان قرآن سفارش مي‌كند كه از تقليد بپرهيزند . چرا كه بر ارزش و اعتبار مقلد قرآن افزوده مي شود . گويي كه وجود مقلد ضروري نيست پس قاري‌ قرآن موظف است كه سبكي ممتاز از ديگران برگزيند .
زماني كه از او پيرامون ضوابط تلاوت قرآن سؤال شد وي ااين چنين عنوان كرد : « يك قاري قرآن بايد ظرفيت استماع شنوندگان را بسنجد چرا كه اين ظرفيت در همه جا همگون نيست . گاهي اوقات شرايط محيطي يا انساني به گونه ايست كه اگر قاري مدت دو ساعت به تلاوت قرآن بپردازد شنوندگان را هيچ گونه ملالي نخواهد بود . حال آنكه زماني ممكن است نصف ساعت نيز باعث خستگي مستمعين گردد . از اين جهت يك قاري خبره هرگز نبايد شنوندگان را با تلاوت خويش آزرده و ملول سازد . مگر آنكه مستمعين خود خواهان ادامه تلاوت شوند . همچنين يك قاري قرآن بايد به معاني قرآن كريم آگاه باشد . چرا كه كلام خدا را معاني بس وسيع است از اين رو بايد به معاني مختلف مسلط بوده و چنان تلاوت كند كه آيات را در اذهان مستمعين مم سازد . او بايد از اسلوبي صحيح و دقيق در بهم پيوستن معاني بهره گيرد . درست به همان گونه كه خداوند متعال سخن گفته است . به اين عنوان كه براي آيات وعيد از طريقي استاده كند كه رسالت انذار و و وعيد را به انجام رساند و در آياتي كه بشارت به مؤمنيني كه مطيع خدا و رسولند سخن گفته مي شود ، از نغماتي استفاده شود كه مبين اين مضاميمن باشند . براي مثال بشارت جنت در جنات تجري من تحت الانهار را به همان گونه تلاوت كند كه اين معنا را مفهوم سازد . يك قاري قرآن بايد همواره حق حروف را به جا آورده و آن ها را ادا كند و هرگز نبابيد در موسيقي قرآن به گونه اي پي رود هبه اصطلاح معاني و مضامين قرباني موسيقي گردد » .
استاد عقيده دارند كه اگر قاريان قرآن اجرتي در مسير تلاوت دريافت مي كنند – چون اكثراً شغلي جز تلاوت ندارند – در واقع اجرتي است براي گذران زندگيشان . در نظر ايشان هيچ اجر و مزدي مادي نمي تواند برابري با آيات و كلمات قرآن داشته باشد چرا كه ارزش قرآن بيش از آن است كه به وصف درآيد . بنابر اين گرفتن اجر و پاداش به منزله آن نيست كه قاريان كلام الهي براي آيات قيمتي تعيين كرده و به ميزان آن وجهي دريافت كنند .
در اينجا استاد با توجه به اين گفته حضرت رسول (ص) : « بهترين چيزي كه دريافت مي كنيد آن اجري است كه در قبال قرآن كريم دريافت مي‌كنيد » . و نيز « بهترين شما كسي است كه قرآن را فرا گرفته و به ديگران عليم دهد » عنوان مي دارد كه : « هيچ كوششي بالاتر از سعي و معاهدت در طريق آموزش قرآن نيست و معلم قرآن نيز بايد از اين مسير اجري دريافت دارد اجري كه به خاطر برابري باايات وحروف قران نيست چراكه عظمت اين كتاب مقدس فراتر از ان استكه بتواند بر ان بهايي مقرر داشت بلكه براي گذران زندگي ان دسته از قاريان قراني است كه ممكن است مدتي طولاني خانوادهء خويش را ترك گفته وبه كشوري ديگر براي تلاوت قران و تبليغ اين كتاب مقدس سفركند »
استاد رزيقي در سال 1370 به همراه چند تن ديگر از اساتيد بزرگ علم قرائت قرآن بنا به دعوت جمهوري اسلامي ايران به كشورمان سفر كردند . ايشان در مراسم سالگرد رحلت امام عزيمان در اماكن زيادي از جمله مرقد مطهر قائد بزرگ اسلام به تلاوت قرآن پرداختند و در آن ايام غم و اندوه و ماتم روح و جانمان را با استماع آيات الهي مقدس پروردگار ، تسكين بخشيدند .در رابطه با كتاب آيات شيطاني فتواي امام خميني را مورد تقدير قرار داده و از اين عشق و ارادت امام راحل به حضرت رسول و خاندان پاكش در شگفت بودند . وي در اين رابطه مي گويد : « من خود اين كتاب را نخوانده ام اما از بسياري شنيده ام كه سلمان رشدي مرتد در كتابش به ساحت مقدس حضرت رسول (ص) اهانت كرده است . زماني كه امام خميني (ره) آن فتواي تاريخي و معروف خود را در مورد سلمان رشدي صادر كرد من بسيار خوشحال و مسرور شدم چه فردي كه با رسول خدا دشمني بورزد با اسلام و خداوند متعال دشمني كرده است . به نظر من نبايد به هيچ وجه به او توجهي كرد چرا كه او با كتابش استحقاق آن را ندارد كه مورد توجه و التفات قرار بگيرد . حقيقتا اين همه علاقه امام راحل (ره) به رسول خدا و خاندان مطهرش شايان توجه و قدرداني است» .
از سفارشات و توصيه هاي مؤكد استاد به قاريان قرآن اين است كه در آموختن زبان عربي حظي وافر به كار برند . چرا كه دانستن اين زبان عاملي است در فهم و درك معني و مفاهيم اين كتاب انسان ساز . كسي كه آشنا به معاني و مفاهيم قرآن باشد چه بسا قرآن را بسيار بهتر تلاوت خواهد كرد از اين رو چنين فردي در تجسيم معاني و مضامين آيات الهي در اذهان مستمعين موفق خواهد بود .
تلاوت هاي اين قاري برجسته قرآن كريم در ايام خاصي از راديو قرآن جمهوري اسلامي ايران پخش شده و به اين وسيله جوابگوي تقاضاي تلاوت هاي اين استاد خواهد بود . مي باشد .