پرسش : چرا بر سر مزار اهل قبور حاضر مى شويم و براى آن ها فاتحه مى خوانيم و آنان را چنان مورد خطاب قرار مى دهيم كه گويى آن ها ما را مى بينند و صداى ما را مى شنوند؟
پاسخ: امام موسى كاظم(عليه السلام) فرمودند:
«هر كس كه توانايى زيارت قبور ما را ندارد پس نيكان از دوستان ما را زيارت نمايد كه خداوند تعالى ثواب زيارت ما را به او عطا مى فرمايد».( )
داوود رقى مى گويد: «از امام صادق(عليه السلام) پرسيدم كه آيا زيارت قبر پدر يا مادر و ساير بستگان و اهل قبور برآن آن ها نفعى دارد؟» حضرت فرمودند:
«البته كه سودمند است; همانا آن ها از زيارت شما خوشحال مى شوند، چنان كه شما از هديه گرفتن خوشحال مى شويد».( )
بى شك، روح، به قبر و مدفن جسم او كه آخرين مرحله از حيات دنيوى و نخستين مرحله از سفر اخروى اوست، توجه ويژه اى دارد، مانند كسى كه در محلى به دنيا آمده و در محل ديگرى زندگى مى كند، هر قدر هم در آسايش باشد، نسبت به زادگاه و وطن اصلى خود علاقه مند بوده، آرزو دارد كه وطن خود را هر چند براى ساعتى ببيند. روح گرچه از بدن جدا شده، محل قبر مورد عنايت ويژه صاحب قبر است، به خصوص اگر از اولياى الهى باشد.
هر چند انجام دادن خيرات و مبرّات و دادن صدقات و نذورات از راه دور هم روح از دست رفته را خوشحال و شادمان مى سازد، گردهم آمدن خويشان به ياد متوفا و فرستادن خيرات و حسنات براى او، در كنار قبر او اثر شديدى دارد، و آنان از اين حضور آگاه و خوشحال مى شوند.
نمونه اى از آگاهى اهل قبور:
بعد از جنگ بدر اجساد كافران را داخل چاه ريخته بودند. پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) در خطاب به آن ها فرمود: «آيا وعده الهى را حق يافتيد؟» يكى از حاضران پرسيد: «يا رسول الله(صلى الله عليه وآله)آيا آن ها صداى شما را مى شنوند؟» حضرت پاسخ دادند: «شما شنواتر از آنان نيستيد».( )
حضور در كنار قبور كفار:
حضور در كنار قبر از مسلّمات دين اسلام است و خداوند در قرآن، پيامبر(صلى الله عليه وآله) را از حضور در كنار قبر منافقان و كافران برحذر داشته است.( )
زيارت قبور مؤمنان:
در مقابل نسبت به زيارت قبور مؤمنان تأكيد بسيار شده كه زيارت آن ها باعث آمرزش گناهان پنجاه ساله مى گردد.( ) علاوه بر آن زيارت هاى متعددى براى رسول خدا(صلى الله عليه وآله) و ائمه معصومين(عليهم السلام)در كتاب هاى ادعيه نقل شده است.( ) توجه به قبور مؤمنان به ويژه ائمه اطهار(عليهم السلام) نوعى توجه و رابطه دو طرفه معنوى بين صاحب قبر و زيارت كننده است و حضور در اين مكان ها، آثار و بركات فراوان معنوى به همراه دارد كه در جاى خود قابل طرح و گفتوگو است. مانند سؤالى كه از حضرت اميرالمؤمنين(عليه السلام) راجع به كثرت زيارت ايشان از اهل قبور شد. حضرت جواب دادند: «چنين يافتم كه آنان دوستانى راست گويند; از گناه دست باز داشته اند و ياد آور آخرت هستند».( )
