تحریف قرآن در روایات اهل سنت

(زمان خواندن: 7 - 14 دقیقه)

موضوع تحریف قرآن از دیرباز توسط اهل سنت به عنوان اتهامی بر مذهب حقه شیعه وارد شده است. غافل از آنکه هر چه که در احادیث موثق شیعه یافت می شود نوعی اختلاف قرائت است. این نوع قرائت که گاهی به نقصان حروف و یا کلماتی در قرآن فعلی اشاره دارد حقیقت قرآن کریم است که بر پیامبر اکرم(ص) نازل شده و توسط جاننشینان بر حق او بیان شده است.


تحریف هم عمدتا زمانی بر کتابی اطلاق می شود که مفاهیم کلی آن نابود شده و تشخیص حق از باطل در آن پوشیده بماند. اگر چه قرائت ائمه شیعه مقداری با قرائت قاریان قرآن تفاوت دارد – همان گونه که خود قاریان با یکدیگر اختلاف قرائت دارند- ولی با صرفنظر از آن و یا با وجود آن هرگز نمی شود عنوان تحریف قرآن را بر آن نهاد.
با این اوصاف تحقیقی در میان روایات اهل سنت انجام دادیم که با تعجب متوجه شدیم اعتقاد به تحریف قرآن در میان آنان بسیار شایع و ظاهر است. و نفهمیدیم چرا قبل از آنکه خود به فکر آیین خویش باشند انگشت اتهام را به سمت شیعه نشانه رفته اند. بنابراین  تصمیم گرفتیم از کتاب مقدس الهی دفاع کرده و با رو کردن چنین مطالب موهومی بطلان اعتقاد اهل سنت و حقانیت قرآن کریم که هرگز در آن تحریفی صورت نگرفته را نشان دهیم.

1-اعتقاد اهل سنت به اینکه اکثر آیات قرآن حذف شده است:
ابن مردویه از عمر ابن خطاب نقل کرده که پیامبر گفت: (( قرآن یک میلیون و بیست و هفت هزار حرف است. هرکس آنرا با صبر و تحمل بخواند خدا به هر حرفی یک حورالعین به او خواهد داد. )) و این در حالی است که قرآن سیصد هزار و اندی حرف است.
1- الدرالمنثور ج 6 ص 422.
2- مجمع الزوائد ج 7 ص 163.
3-کنز العمال ج 1 ص 517 و541.

2-اعتقاد اهل سنت به اینکه اکثر آیات سوره احزاب حذف شده اند:
از حذیفه چنین روایت شده که :  ((عمر از من پرسید: سوره احزاب چند آیه دارد؟ گفتم72 یا 73 آیه. گفت: اگر همه آن موجود بود به (( اندازه سوره بقره )) می شد و آیه رجم نیز در آن بوده است. )) و این در حالی است که حاکم این روایت را از جهت سند صحیح دانسته
است.
1-کنز العمال ج 2 ص 480.
2-مسند احمد ج 5 ص 132.
3-مستدرک حاکم ج 2 ص415 و ج 4 ص 359.
4-سنن بیهقی ج 8 ص 211.

3-اعتقاد اهل سنت به اینکه آیاتی از سوره توبه حذف شده اند:
از حذیفه روایت شده:  (( آنچه از سوره برائت می خوانید یک چهارم آن است و شما آنرا سوره برائت می نامید در حالی که نام آن سوره عذاب بوده است. )) و سند این روایت نیز صحیح است.
1- مستدرک حاکم ج 2 ص 330.
2- الدر المنثور ج 1 ص 105.

4-اعتقاد اهل سنت به سه سوره خیالی (( خلع )) و (( حفد )) و یک سوره دیگر:  الف: طبق روایات متعددی که از اهل سنت وارد شده است این دو سوره در بعضی قرآنها وجود داشته و عمر ابن خطاب پیش از رکوع آنها را می خوانده است.
ب: طبق روایت ابن ضریس در کتاب فضائل از حماد نقل شده که این دو سوره جزء مصحف ابی ابن کعب بود. در همین کتاب دو سوره فوق را دو سوره موجود در مصحف ابن عباس به قرائت ابی و ابی موسی دانسته است.
ج: همچنین محمد ابن نصر از ابن اسحاق روایت کرده که در مصحف ابی ابن کعب سوره های (( اخلاص و فلق و ناس و خلع و حفد و سوره دیگری )) هم وجودداشت. ( در انتها می آید )
د: محمد ابن نصر نیز از عطاء ابن سائب روایت کرده که ابو عبد الرحمان دو سوره خلع و حفد را برای او خوانده است.
ه: برخی نیز معتقد هستند که این دو سوره در مصحف خود عمر که نزد دخترش حفصه نگهداری می شده بوده است.
متن سوره خیالی خلع: (( بسم الله الرحمن الرحیم اللهم انا نستعینک و نستغفرک و نثنی علیک و لا نکفرک و نخلع و نترک من یفجرک ))
متن سوره خیالی حفد: (( بسم الله الرحمن الرحیم اللهم ایاک نعبد و لک نصلی و نسجد و لک نسعی و نحفد و نخشی عذابک و الجد و نرجوا رحمتک ان عذابک بالکافرین ملحق))
و متن سوره ای که ابن اسحاق ادعا کرده در مصحف ابی ابن کعب بوده است.
(( بسم الله الرحمن الرحیم اللهم لا تنزع ما تعطی و لا ینفع ذالجد منک الجد سبحانک و غفرانک و حنانیک اله الحق ))
-کتاب کنز العمال ج 8 ص 74 و 75 و 78.
2- النهایه ج 4 ص 238.
3-تاریخ مدینه ج 3ص 1009.
4-کتاب الام ج 7 ص 147.
5- المجموع تالیف نووی ج 3 ص 493.
-اعتقاد اهل سنت بر اینکه سوره های فلق و ناس زیادی هستند: 1-در روایات اهل سنت به مواردی برمی خوریم که این دو سوره را تنها دو تعویذ و دعا برای جلوگیری از چشم زخم و آسیب دیگران به افراد می دانند. احمد حنبل از زر چنین روایت می کند: (( به ابی ابن کعب گفتم برادرت (ابن مسعود) معوذتین را از قرآن حذف می کند و او انکار نکرد.)) به سفیان راوی حدیث گفتند: (( منظور او از برادر ابن مسعود است؟ گفت: (( آری. این دو سوره در مصحف ابن مسعود نبود زیرا او هیچ گاه نشنید که رسول خدا این دو سوره را در نماز بخواند. . ))
همچنین احمد حنبل روایت کرده که ابن مسعود معوذتین را از صحیفه ها جمع می کرد و می گفت: (( ایندو از کتاب خدا نیستند. ))
1- مسند احمد ج 5 ص 130.
2- تاریخ المدینه المنوره ج 3 ص 1101.
3- مجمع الزوائد ج 7 ص 149.

6-اعتقاد اهل سنت به خوردن آیه ای توسط بزغاله و نابودی آن: از مطالب عجیبی که در روایات اهل سنت آمده است آن است که آیه ای از قرآن که درباره محرم شدن بزرگسالان با شیرخوردن نازل شده بود از قرآن حذف شده است و دلیل حذف آن را اینگونه بیان کرده اند که عایشه آن آیه را روی کاغذ نوشته بودو زیر بالش خود نهاده بود که بزغاله ای آن را خورد و از بین برد !!!
گویا قرآن نازل شده تنها نزد وی بوده است و سایر نویسندگان وحی از آن بی خبر بودند!!!
از عایشه چنین نقل شده است: (( آیه ای از قرآن نازل شد که 10 بار شیر خوردن را موجب محرم شدن می دانست و سپس آیه ای نازل شد که پنج بار را نیز کافی می دانست و اولی را نسخ نمود و تا زمان رسول خدا جزء قرآن بود و به عنوان قرآن خوانده می شد. ))
1- مسلم ج 4 ص 167.
2- سنن دارمی ج 2 ص 157.
و باز از عایشه چنین نقل شده:
(( آیه رجم و آیه شیر خوردن شخص بزرگسال نازل شد و من آن را در کاغذی نوشتم و زیر تخت گذاشتم. هنگام وفات رسول خدا سرگرم بودیم که بزغاله ای آمد و آنرا خورد. ))
سنن ابن ماجه ج 1 ص 625.
لازم به ذکر است که برخی از فقهای سنی همچون شافعی به استناد این روایات فتوا داده اند که: (( پنج بار شیر خوردن موجب محرمیت می شود و از گروهی مانند سفیان ثوری و مالک ابن انس و عبد الله ابن مبارک و . . نقل شده است که شیر خوردن موجب محرمیت می شود حتی اگر کم باشد به شرط آنکه شیر داخل بدن شود. ))
سنن ترمذی ج 2 ص 309.
همچنین عایشه برای محرم شدن با مردان کسی را نزد خواهرانش می فرستاد تا به او شیر دهند که با اعتراض ام سلمه و زنان پیامبر روبه رو می شد

7-اعتقاد اهل سنت به حذف آیه (( ان جاهدوا کما جاهدتم اول مره )) از قرآن:
از مسند عمر از مسوربن مخرمه روایت شده که عمرابن خطاب به عبدالرحمن بن عوف گفت: (( آیا قبلا آیه ای به این صورت نبود؟ ان جاهدوا کما جاهدتم اول مره؟ ما که آنرا پیدا نکردیم. )) و عبدالرحمن پاسخ داد: (( از قرآن حذف شده است. ))
کنزالعمال ج2 ص 567.

8-اعتقاد اهل سنت به حذف آیات (( ان انتفائکم . . )) و آیه (( الولد للفراش . . )) از قرآن:
عدی بن عدی بن عمیره بن فروه از پدرش از جدش روایت می کند که عمر از ابی ابن کعب پرسید: (( آیا این آیه از قرآن نبود: ان انتفائکم من آبائکم کفر بکم ؟ )) پاسخ داد: آری. پرسید: آیا این آیه از قرآن نبود: (( الولد للفراش و للعاهر الحجر که با مقداری از آیات از بین رفته است؟ جواب داد: بله.
کنزالعمال ج 6 ص 208.

9-اعتقاد اهل سنت به حذف آیات (( رجم و یک آیه دیگر )) از قرآن:
بخاری در کتاب خود ضمن حدیثی از ابن عباس روایت کرده است که عمر پس از آخرین حج خود و بازگشت به مدینه به منبر رفت و گفت: (( . . . من می ترسم زمانی بگذرد و طول زمان باعث شود عده ای بگویند به خدا قسم ما آیه رجم را در کتاب خدا ندیدیم و گمراه شوند و به حکم خدا عمل نکنند در حالی که رجم در کتاب خدا حق زنان و مردان متاهلی است که زنا کنند و بینه بر آن قائم شود یا خود اعتراف کنند یا زن از زنا حامله شود. یکی دیگر از آیاتی که در قرآن ما آنرا می خواندیم این آیه است.))
و سپس خواند: (( لا ترغبوا عن آبائکم فانه کفر بکم ان ترغبوا عن آبائکم او ان کفرا بکم ان ترغبوا عن آبائکم ))
و نیز آورده که در این روایت عمر گفته است: (( اگر نمی گفتند که عمر به کتاب خدا اضافه کرده آیه رجم را با دست خودم می نوشتم. ))
1- بخاری ج 8 ص 25 و ج 8 ص 113.
این مطلب را محدثان دیگری همچون مسلم و ابن ماجه و ابوداوود نیز آورده اند و ترمذی نیز پس از نقل آن بر صحت آن تاکید کرده است.
2-مسلم ج 5 ص 116.
3-سنن ابن ماجه ج 1 ص 625 و ج 2 ص 835.
4- سنن داوود ج 2 ص 343.
5- سنن ترمذی ج 2 ص 442 .
10-اعتقاد اهل سنت به حذف آیه (( جهاد در آخر الزمان )) از قرآن: از عبد الرحمان ابن عوف روایت شده که عمر درباره آیه (( و جاهدوا فی الله حق جهاده )) از وی پرسید: (( آیا این آیه را این گونه نمی خواندیم؟ جاهدوا فی الله حق جهاده فی آخر الزمان کما جاهدتم فی اوله ؟ )) عبد الرحمان گفت: آری! اما این آخر الزمان چه زمانی است؟ عمر گفت: (( زمانی که بنی امیه حاکمان و بنی مغیره وزیران باشند. )) در روایات دیگری آمده است که عبد الرحمان در پاسخ عمر گفت: (( این آیه در میان تعدادی از آیات قرآن حذف شد و از بین رفت.))
1-الدر المنثور ج 4 ص 371.
2-کنز العمال ج 2 ص 567.

11- اعتقاد اهل سنت به حذف آیه (( الا بلغوا قومنا . . )):  اهل سنت روایت کرده اند که آیه ای درباره شهدای بئر معونه ( گروهی که برای تبلیغ اسلام به نجد رفته بودند و بنی لحیان آنها را به شهادت رساندند ) نازل شد که چنین است: (( الا بلغوا قومنا قد لقینا ربنا فرضی عنا و ارضانا ))
1-بخاری ج 3 ص 204 و 208 و ج 4 ص 35 و ج 5 ص 42.
2- مسلم ج 2ص 135.
3- مسند احمد ج 3 ص 109 و 210 و 255 و 289.
4- سنن بیهقی ج 2 ص199.
12-اعتقاد اهل سنت به حذف آیات (( ذات الدین )) و (( وادی التراب )) از قرآن: از ابی ابن کعب روایت شده است که رسول خدا فرمود: (( خداوند به من امر کرده برای تو قرآن بخوانم. )) و از جمله آیاتی که خواندند این دو آیه بود: (( لو ان ابن آدم . . . ))
ترجمه: (( اگر فرزند آدم ذره ای از مال داشته باشد باز دومی را می خواهد  و اگر دومی را بدست آورد سومی را می خواهد و شکم او را چیزی جز خاک پر نخواهد کرد. )) و آیه دیگر این بود: (( ان الدین عند الله الحنیفیه غیر الیهودیه و لا النصرانیه و من یعمل خیرا فلن یکفره ))
1-مستدرک حاکم ج 2 ص 224 و ج 7 ص 140.
2-کنز العمال ج 2 ص 567.

13-اعتقاد اهل سنت به حذف تسبیحات اربعه از قرآن: ظاهر برخی از روایات اهل سنت آن است که تسبیحات اربعه جزئ قرآن است.
به عنوان نمونه از سمره روایت شده است که پیامبر فرمود: (( چهار چیز از بهترین سخن هاست. و از قرآن می باشد. از هر کدام که می خواهی شروع کن. )) (( سبحان الله و الحمد لله و لااله الا الله و الله اکبر ))
1-مسند احمد ج 5 ص 11 و ج 5 ص 20.
2-سنن نسایی ج 2 ص 143.

14-اعتقاد اهل سنت به اینکه عبارات قرآن را می توان تغییر داد: شاید زشت ترین نظریه این باشد که کسی بگوید می توان الفاظ قرآن را به دلخواه تغییر داد به شرط آنکه عذاب به مغفرت و مغفرت به عذاب تبدیل نشود. در روایات اهل سنت آمده است که شخصی نزد عمر قرآن خواند. عمر به او پرخاش کرد.
وی گفت: (( من پیش پیامبر همین گونه خواندم و آن حضرت عکس العملی نشان ندادند.)) همگی نزد رسول خدا رفتند و آن حضرت قرآن آن شخص را تایید کردند ولی عمر ناراحت شد. از اینرو پیامبر به عمر گفتند(( عمر قرآن تمامش صحیح است. به شرط آنکه عذاب به مغفرت و و مغفرت به عذاب تبدیل نشود. ))
و همینطور روایت کرده اند که پیامبر گفته: (( قرآن را بر هفت حرف بخوان. که تمامی آنها شافی و کافی است. به شرط آنکه رحمت به عذاب و عذاب به رحمت تبدیل نشود. مانند اینکه بگویی: (( تعال )) یعنی بیا و یا بگویی (( اقبل )) که همان معنی را می دهد و . . . ))
مسند احمد ج 4 ص 30 و ج 5 ص 41 و 51 و ص 124.
روایات سنی ها در این زمینه بسیار زیاد است و از دید خودشان غالبا موثق یا صحیح هستند. به عنوان نمونه رجوع کنید به:
1-مجمع الزوائد ج 7 ص 150.
2-دیار بکر ج 1 ص 382.
3-اسد الغابه ج 5 ص 156.
4-الاتقان سیوطی ج 1 ص 168.
5-کنز العمال ج 1 ص 550 و 619 و ج 2 ص 52 و 603.

اصالت قرآن و عدم اعتقاد به تحریف آن در بین شیعیان :
1-قرآن در میان شیعیان فقط یکی است: (( شیعیان گروهی اندک نیستند که در یک روستای دور افتاده زندگی کنند بلکه در اکثر کشورهای اسلامی زندگی می کنند. و در بعضی کشورها اکثریت مسلمانان را تشکیل می دهند. در میان هزاران مسجد و حسینیه و حوزه علمیه و کتابخانه و خانه های صدها میلیون شیعه تنها یک قرآن یافت می شود و همین امر گواه آن است که شیعیان اعتقادی به تحریف قرآن ندارند. ))
2-قرآن میزان سنجش معارف تشیع است: (( شیعیان به تبعیت از پیامبر و ائمه معصومین معتقدند قرآن به منزله میزان و مقیاس سنجش روایات و جدا کردن روایت صحیح از جعلی است. امام صادق(ع) از پیامبر اکرم نقل فرمودند: ای مردم هر خبری که از من به شما می رسد و موافق کتاب خداست من گفته ام و آنچه به شما می رسد و مخالف کتاب خداست من نگفته ام. شیعیان که معتقد به وجود چنین معیاری هستند هرگز نمی توانند به تحریف قرآن اعتقاد داشته باشند. ))
3-قرآن دلیل حقانیت مذهب تشیع است: (( زیرا بسیاری از آیات آن بر خلافت علی و فرزندانش و شیعیانش دلالت دارد. و دلیل اصالت تشیع است. ))
4-قرآن و اهل بیت دویار جدا نشدنی در مکتب تشیع هستند: (( از اساسی ترین اعتقادات شیعیان لزوم تمسک به ثقلین است. که به صورت متواتر و از طریق فزیقین نقل شده است. و قرآن به اهل بیت دعوت می کند و اهل بیت به قرآن. و در اعتقاد شیعیان ایندو تا روز قیامت از هم جدا نمی شوند.))
5-تکریم قرآن توسط شیعیان: (( در فقه شیعیان و در اعتقاد آنان مس قرآن بدون طهارت و نیز اهانت به آن به هر شکل که باشد مانند قرار دادن آن در جای نامناسب و دراز کردن پاها در برابر آن و . . جایز نیست. و اگر نجاستی با قرآن تماس پیدا کند بر ما واجب است که کتاب الهی را تطهیر کنیم و . . ))
6-اهمیت قرآن در تالیفات شیعیان: (( شیعیان با آنکه یک پنجم جمعیت مسلمانان را تشکیل می دهند یک سوم کل کتابهایی را که پیرامون قرآن تالیف شده است به خود اختصاص داده اند و این نشان دهنده اهمیتی است که به کتاب الهی می دهند. ))