2801 _ من أهان سلطان اللَّه أهانه اللَّه و من أكرم سلطان اللَّه أكرمه اللَّه.
هر كه قدرت خدا را خوار كند خدايش خوار كند و هر كه قدرت خدا را گرامى دارد، خدايش گرامى دارد.
2802 _ من ألقى جلباب الحياء فلا غيبة له.
هر كه پرده حيا بدرد غيبتش رواست.
2803 _ من أصبح معافى في بدنه آمنا في سربه عنده قوت يومه فكأنّما خيّرت له الدّنيا بحذافيرها.
هر كه تنش سالم است و در جماعت خويش ايمن است و قوت روز خويش دارد جهان سراسر مال اوست.
2804 _ من تأنّى أصاب أو كاد و من عجّل أخطأ أو كاد.
هر كه تامل كند بصواب رود يا تواند رفت و هر كه شتاب ورزد بخطا رود يا تواند رفت.
2805 _ من سرّته حسنته و ساءته سيّئته فهو مؤمن.
هر كه از اعمال خويش خرسند و از اعمال بد خويش دلتنگ شود مؤمن است.
2806 _ من نوقش الحساب عذّب.
هر كه بحساب در آيد عذاب بيند.
2807 _ من ساءته خطيئته غفر له و إن لم يستغفر.
هر كه گناهش او را دلتنگ كند آمرزيده شود و گر چه آمرزش نخواهد.
2808 _ من جعل قاضيا فقد ذبح بغير سكين.
هر كه بقضاوت منصوب شود چنانست كه بيكارد سرش بريده اند.
2809 _ من يغفر يغفر اللَّه له و من يعف يعف اللَّه عنه.
هر كه بيامرزد خدايش بيامرزد و هر كه ببخشد خدايش ببخشد.
2810 _ من أحبّ عمل قوم خيرا كان أو شرّا كان كمن عمله.
هر كه عمل گروهى را خوب يابد دوست دارد چنانست كه آن را انجام داده است.
2811 _ من يزرع خيرا يحصد زعبه و من يزرع شرّا يحصده.
هر كه خيرى بكارد سود برد و هر كه شرى بكارد آن را بدرود.
2812 _ من استطاع منكم أن تكون له خبيئة من عمل صالح فليفعل.
هر كه از شما تواند ذخيره نهانى از عمل شايسته داشته باشد بايد چنين كند.
2813 _ من كثرت صلاته باللّيل حسن وجهه بالنّهار.
هر كه بشب نماز بسيار كند بروز چهره اش نيكو شود.
2814 _ من كذب علىّ متعمّدا فليتبوّء مقعده من النّار.
هر كه به عمد بر من دروغ بندد جايش از آتش پر شود.
2815 _ من خاف أدلج و من أدلج بلغ المنزل.
هر كه بيم ناك باشد همه شب راه سپرد و هر كه همه شب راه سپرد بمنزل رسد.
2816 _ من همّ بذنب ثمّ تركه كانت له حسنة.
هر كه گناهى اراده كند آنگاه از آن درگذرد ترك گناه عمل نيك وى بحساب آيد.
2816 _ من صمت نجا.
هر كه خاموش ماند نجات يابد.
2817 _ من حلف على يمين فرأى منها خيرا فليكفّر عن يمينه ثمّ ليفعل الّذي هو خير.
هر كه بكارى قسم خورد و بهتر از آن پيش آيد كفاره قسم خويش دهد و كارى كه بهتر است انجام دهد.
2818 _ من انتهر صاحب بدعة ملأ اللَّه قلبه أمنا و إيمانا.
هر كه بدعتگزارى را توبيخ كند خدا قلب وى را از امان و ايمان پر كند.
2819 _ من أحبّ أن يكون أقوى النّاس فليتوكّل على اللَّه.
هر كه دوستدارد از همه مردم نيرومندتر باشد بايد بخدا توكل كند.
2820 _ من قتل دون ماله فهو شهيد.
هر كه ضمن دفاع از مال خويش كشته شود شهيد است.
2821 _ من سمّع النّاس بعلمه سمّع اللَّه به مسامع خلقه يوم القيمة و حقّره و صغّره.
هر كه از شهرت علم خويش گوش مردم را پر كند روز قيامت خدا از فضيحت وى گوش مردم پر كند و حقير و ناچيزش كند.
2822 _ من لم تنهه صلاته عن الفحشاء و المنكر لم يزدد بها من اللَّه إلّا بعدا.
هر كه نمازش از ناسزا و بدى بازش ندارد به نماز از خدا دورتر شود.
2823 _ من كان يؤمن باللَّه و اليوم الآخر فليقل خيرا و ليصمت.
هر كه بخدا و آخرت ايمان دارد يا خبرى گويد و يا خاموش ماند.
2824 _ من فطر صائما كان له مثل أجره.
هر كه روزه دارى را افطار دهد نظير پاداش وى دارد.
2825 _ من حاول أمرا بمعصية اللَّه كان أفوت بما رجا و أقرب لمجي ء ما اتّقى.
هر كه خواهد كارى را بوسيله نافرمانى خدا انجام دهد اميدش نوميد شود و چيزى كه از آن بيم دارد زودتر بدو رسد.
2826 _ من سرّه أن يسكن بحبوحة الجنّة فليلزم الجماعة.
هر كه دوستدارد در دل بهشت سكونت گيرد هم آهنگ جماعة باشد
2827 _ من أولى معروفا فليكافي به فإن لم يستطع فليذكره فإن ذكره فقد شكره.
هر كه نيكى بيند آن را تلافى كند و اگر نتواند آن را ياد كند كه اگر ياد كند شكر آن گزاشته است.
2828 _ من تشبّه بقوم فهو منهم.
هر كه بگروهى تشبه جويد از آنهاست.
2829 _ من طلب علما فأدركه له كفلان من الأجر و من طلب علما و لم يدركه كتب له كفل من الأجر.
هر كه علمى جويد و بيابد براى او دو بهره پاداش نويسند و هر كه علمى بجويد و نيابد براى او يك بهره پاداش نويسند.
2830 _ من أديلت إليه نعمة فليشكرها.
هر كه نعمتى يابد بايد شكر آن بگزارد.
2831 _ من مات على خير عمله فارجوا له خيرا و من مات على شرّ عمله فخافوا عليه و لا تيأسوا.
هر كه بر خيرى كه انجام داده بميرد براى وى اميدوار باشيد و هر كه بر شرى كه عمل كرده بميرد بر او بيمناك باشيد و نوميد مشويد.
2832 _ من شابّ شيبة في الإسلام كانت له نورا يوم القيمة.
هر كه مويش در اسلام سفيد شود بروز قيامت نور وى خواهد بود
2833 _ من غشّنا فليس منّا.
هر كه با ما نادرستى كند از ما نيست
2834 _ من سرّه أن يسلم فليلزم الصّمت.
هر كه دوستدارد بسلامت ماند خاموشى گزيند.
2835 _ من أحسن صلاته حين يراه النّاس ثمّ أساءها حين يخلو فتلك استهانة استهان بها ربّه.
هر كه در حضور مردم نماز خويش نيكو كند و چون بخلوت رود آن را بد گزارد اين اهانتى است كه بپرورد كار خويش ميكند.
2836 _ من أخلص للَّه أربعين صباحا ظهرت ينابيع الحكمة من قلبه على لسانه.
هر كه چهل صبحگاه خاص خدا شود چشمه هاى حكمت از قلب وى بر زبانش جارى شود.
2837 _ من آثر محبّة اللَّه على محبّة النّاس كفاه اللَّه مؤنة النّاس.
هر كه محبت خدا را بر محبت مردم ترجيح دهد خدا گرفتارى مردم را از او كفايت كند.
2838 _ من أعطى حظّه من الرّفق فقد أعطي حظّه من خير الدّنيا و الآخرة.
هر كه را از ملايمت نصيبى دادند نصيب وى را از خير دنيا و آخرت داده اند.
2839 _ من كذب بالشّفاعة لم ينلها يوم القيمة.
هر كه شفاعت را دروغ شمارد روز قيامت از آن بى نصيب ماند.
2840 _ من سئل عن ظهر غنى فصداع في الرّأس و داء في البطن.
هر كه با وجود بى نيازى سؤالكند رنجى بسرش و دردى در شكمش افتد.
2841 _ من تبع الصّيد عقله.
هر كه بدنبال شكار رود آن را بدام آرد.
2842 _ من أبطأ به عمله لم يسرع به نسبه.
هر كه عملش پسش آرد نسبش پيشش نبرد.
2843 _ من أحدث في أمرنا هذا ما ليس فيه فهو ردّ.
هر كه در كار ما بدعتى پديد آرد مردود باشد.
2844 _ من كان آمرا بمعروف فليكن أمره ذلك بمعروف.
هر كه بنيكى وادار كند همين وادار كردنش نيز بنيكى باشد.
2845 _ من سئل النّاس أموالهم تكثّرا فإنّما هي جمر فليستقلّ أو ليستكثر.
هر كه براى فزون طلبى چيزى از مال مردم بخواهد آتشست كم بر گيرد يا زياد.
2846 _ من نظر في كتاب أخيه بغير إذنه فكأنّما ينظر في النّار
هر كه بى اجازه برادرش در نامه او نگرد گوئى در جهنم نگريسته است.
2847 _ من مشى منكم إلى طمع فليمش رويدا.
هر كه از شما بدنبال طمعى ميرود آهسته رود.
2848 _ من أصبح لا ينوي ظلم أحد غفر له ما جنى.
هر كه صبح كند و قصد ستم كسى نداشته باشد گناهانش بخشيده شود.
2849 _ مداراة النّاس صدقة.
با مردم مدارا كردن صدقه دادن است.
2850 _ من سئل عن علم فكتمه ألجم بلجام من نار.
هر كه از علمى بپرسندش و مكتوم دارد لگامى از آتش بر او زنند.
2851 _ من نزل على قوم فلا يصومنّ تطوّعا إلّا بإذنهم.
هر كه مهمان قومى شود بى اجازه آنها روزه دلخواه نگيرد.
2852 _ من أحبّ أن يكون أكرم النّاس فليتّق اللَّه.
هر كه دوست دارد گرامى تر از همه مردم باشد از خدا بترسد.
2853 _ من سرّه أن يجد طعم الإيمان فليحبّ المرء لا يحبّه إلّا للَّه تعالى.
هر كه دوست دارد حلاوت ايمان بچشد كسى را فقط براى خدا دوست دارد.
2854 _ من أحبّ لقاء اللَّه أحبّ اللَّه لقائه و من كره لقاء اللَّه كره اللَّه لقائه.
هر كه ديدار خدا را دوستدارد خدا ديدار وى را دوست دارد و هر كه ديدار خدا را ناخوش دارد خدا نيز ديدار وى را ناخوش دارد.
2855 _ من فارق الجماعة مات ميتة جاهليّة.
هر كه از جماعت ببرد به رسم جاهليت بميرد.
2856 _ من حسن إسلام المرء تركه مالا يعنيه.
كسى كه فضول نباشد اسلامش نكو باشد.
2857 _ من حفظ ما بين لحييه و ما بين رجليه دخل الجنّة.
هر كه دهان و عورت خويش نگه دارد بهشتى شود.
2858 _ من كفّ لسانه عن أعراض النّاس أقاله اللَّه عثرته يوم القيامة.
هر كه زبان خويش از آبروى مردم نگاه دارد روز قيامت خدا گناهان وى ببخشد.
2859 _ من رزق من شي ء فليلزمه
هر كه چيزى نصيبش كرده اند در حفظ آن بكوشد.
2860 _ من أقال نادما بيعه أقاله اللَّه تعالى عثرته.
هر كه معامله پشيمانى را اقاله كند خدا از گناهانش بگذرد.
2861 _ من كان في حاجة أخيه كان اللَّه في حاجته.
هر كه از پى حاجت برادر خويش باشد خدا از پى حاجت وى باشد.
2862 _ من دعى على من ظلمه فقد أنتصر.
هر كه بر ظالم خويش نفرين كند يارى شود.
2863 _ من يشته كرامة الآخرة يدع زينة الدّنيا.
هر كه حرمت آخرت خواهد زينت دنيا رها كند.
2864 _ من طلب العلم تكفّل اللَّه برزقه.
هر كه علم جويد خدا عهده دار روزى او شود.
2865 _ من جادل في خصومة بغير علم لم يزل في سخط اللَّه حتّى ينزع.
هر كه در مناقشه اى بدون علم مجادله كند در خشم خدا باشد تا دست بردارد.
2866 _ من حمل سلعته فقد برى ء من الكبر.
هر كه كالاى خويش بر دارد از تكبر برى شود.
2867 _ من خاف اللَّه خوّف اللَّه منه كلّ شي ء.
هر كه از خدا ترسد خدا همه چيز را از او بترساند.
2868 _ من أتاه اللَّه خيرا فلير عليه.
هر كه خدايش نعمتى دهد بايد اثر نعمت بر او نمايان شود.
2869 _ من لم يشكر القليل لم يشكر الكثير.
هر كه سپاس كم نگزارد سپاس بسيار نيز ندارد.
2870 _ من قتل دون دينه فهو شهيد.
هر كه ضمن دفاع از دين خود كشته شود شهيد شده است.
2871 _ من مات غريبا مات شهيدا.
هر كه بغربت بميرد شهيد مرده است.
2872 _ من صام الأبد فلا صام و لا أفطر.
هر كه روزه پيوسته دارد نه روزه داشته و نه افطار كرده.
2873 _ من مشى مع ظالم فقد أجرم.
هر كه با ظالمى راه رود گناه كرده است.
2874 _ من رفق بامّتي رفق اللَّه به.
هر كه با امت من ملايمت كند خدا با وى ملايمت كند.
2875 _ من يرد اللَّه به خيرا يصب منه.
خدا براى هر كه نكوئى خواهد مبتلايش كند.
2876 _ من أصاب مالا من مهاوش أذهبه اللَّه في نهابر.
هر كه مال از حرام بدست آرد در حوادث سخت از دست بدهد.
2877 _ من لم ينفعه علمه يضرّه جهله.
هر كه علمش سودش ندهد جهلش زيانش رساند.
2878 _ من فتح له باب من خير فلينتهزه فإنّه لا يدري متى يغلق عنه.
هر كه درى از خير بر او گشودند فرصت غنيمت شمارد كه نداند چه وقت بسته خواهد شد.
2879 _ من أسلم على يديه رجل وجبت له الجنّة.
هر كه يكى بدست وى اسلام آرد بهشت بر او واجب شود.
2880 _ من أولى رجلا من عبد المطّلب معروفا في الدّنيا فلم يقدر أن يكافئه كافأته عنه يوم القيمة.
هر كه با يكى از خاندان عبد المطلب در دنيا نيكى كند و او نتواند تلافى آن كند من در روز قيامت تلافى آن خواهم كرد.
2881 _ من كنوز البرّ كتمان المصائب و الأمراض و الصّدقة.
از گنجينه هاى نيكى نهان داشتن مصيبتها و مرضها و صدقه است.
2882 _ من رأى عورة فسترها كان كمن أحيا موءودة من قبرها.
هر كه عورتى را به بيند و مستور دارد چنانست كه دختر زنده بگور كرده اى را از قبر زنده برآرد.
2883 _ من يسّر على معسر يسّر اللَّه عليه في الدّنيا و الآخرة.
هر كه به تنگدستى گشايش دهد خدا در دنيا و آخرت باو گشايش دهد.
2884 _ من اعتزّ بالعبيد أذلّه اللَّه.
هر كه بوسيله مملوكان عزت جويد خدايش ذليل كند.
2885 _ من لا يرحم لا يرحم و من لا يغفر لا يغفر له.
هر كه رحم نكند رحمش نكنند و هر كه نيامرزد او را نيامرزند.
2886 _ من لا يستحيي من النّاس لا يستحيي من اللَّه.
هر كه از مردم شرم ندارد از خدا شرم نكند.
2887 _ من يتزوّد في الدّنيا ينفعه في الآخرة.
هر كه از دنيا توشه بر گيرد در آخرت سودش دهد.
2888 _ من يتكفّل لي أن لا يسأل النّاس شيئا و أتكفّل له بالجنّة
كيست كه تعهد كند از مردم چيزى نخواهد و من براى او بهشت را تعهد كنم.
2889 _ من يرد اللَّه به خيرا يفقّهه في الدّين و يلهمه رشده.
خدا براى هر كه نيكى خواهد وى را در كار دين دانا كند و راه رشاد را باو الهام كند.
2890 _ من يعمل سوءا يجز به في الدّنيا.
هر كه عمل بد كند در دنيا سزاى آن بيند.
2891 _ مناولة المسكين تقي ميتة السّوء.
عطا به مستمندان از مرگ بد جلوگيرى ميكند
2892 _ مهنّة إحداكنّ في بيتها تدرك جهاد المجاهدين إنشاء اللَّه.
(اى زنان) هر يك از شما با اشتغال در خانه خويش اگر خدا خواهد ثواب مجاهدان خواهد يافت.
2893 _ من نظر إلى مسلم نظرة يخيفه بها من غير حق أخافه اللَّه يوم القيامة.
هر كه بمسلمانى نظرى تند كند كه بناحق او را بترساند روز قيامت خدا او را بترساند.
2894 _ من نفّس عن غريمه أو محا عنه كان في ظلّ العرش يوم القيامة.
هر كه بقرضدار خويش مهلت دهد يا قرض او را قلم گيرد روز قيامت در سايه عرش باشد.
2895 _ من هجر أخاه سنة فهو كسفك دمه.
هر كه يك سال از برادر خويش قهر كند چنانست كه خون وى را ريخته است.
2896 _ من وقاه اللَّه شرّ ما بين لحييه و شرّ ما بين رجليه دخل الجنّة.
هر كه خدايش از شر دهان و عورت نگاه دارد بهشتى است.
2897 _ من وقّر صاحب بدعة فقد أعان على هدم الإسلام.
هر كه بدعتگزارى را محترم دارد بويرانى اسلام كمك كرده است.
2898 _ من ولّى شيئا من أمور المسلمين لم ينظر اللَّه في حاجته حتّى ينظر في حوائجهم.
هر كه چيزى از امور مسلمانان را بعهده گيرد خدا در حاجت وى ننگرد تا وى در حوائج مسلمانان بنگرد.
2899 _ من لا يرحم النّاس لا يرحمه اللَّه.
هر كه بمردم رحم نكند خدا باو رحم نخواهد كرد.
2900 _ من لا يرحم من في الأرض لا يرحمه من في السّماء.
هر كه بمردم زمين رحم نكند خداى آسمان باو رحم نكند.
