حدیث

(زمان خواندن: 2 - 4 دقیقه)

لا تَتَّخِذَنَّ عَدُوَّ صَدِيقِكَ صَدِيقاً فَتُعاديَ صَدِيقَكَ ؛ وَامْحَضْ أَخاكَ النَّصِيحَةَ حَسَنَةً كانَتْ أَوْ قَبِيحَةً ؛ وَتَجَرَّعِ الْغَيْظَ فَإِنِّي لَمْ أَرَ جُرْعَةً أَحْلى مِنْها عاقِبَةً وَلا أَلَذَّ مَغَبّةً . وَلِنْ لِمَنْ غالَظَكَ فَإِنَّهُ يُوشِكُ أَنْ يَلينَ لَكَ ؛ وَخُذْ عَلى عَدُوِّكَ بِالْفَضْلِ فَإِنَّهُ أَحْلَى[1] الظَّفَرَيْنِ ؛ وَإِنْ أَرَدْتَ قَطِيعَةَ أَخيكَ فَاسْتَبْقِ لَهُ مِنْ نَفْسِكَ بَقِيَّةً يَرْجِعُ[2] إِلَيْها إِنْ بَدا لَهُ ذلِكَ يَوْماً ما .
وَمَنْ ظَنَّ بِكَ خَيْراً فَصَدِّقْ ظَنَّهُ ؛ وَلا تُضِيعَنَّ حَقَّ أَخِيكَ اتِّكالاً عَلى ما بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ ، فَإِنَّهُ لَيْسَ لَكَ بِأَخٍ مَنْ أَضَعْتَ حَقَّهُ ؛ وَلا يَكُنْ أَهْلُكَ أَشْقَى الْخَلْقِ بِكَ ؛ وَلا تَرْغَبَنَّ فِيمَنْ زَهِدَ عَنْكَ ؛ وَلا يَكُونَنَّ أَخُوكَ أقْوى عَلى قَطيعَتِكَ مِنْكَ عَلى صِلَتِهِ ، وَلا تَكُونَنَّ عَلَى الاْءِساءَةِ أَقْوى مِنْكَ عَلى الاْءِحْسانِ ؛ وَلا يَكْبُرَنَّ عَلَيْكَ ظُلْمُ مَنْ ظَلَمَكَ ، فَإِنَّهُ يَسْعى فِي مَضَرَّتِهِ وَنَفْعِكَ ، وَلَيْسَ جَزاءُ مَنْ سَرَّكَ أَنْ تَسُوءَهُ .

دشمن دوستت را به دوستى برمگزين ، كه در حقيقت با دوست خود دشمنى كرده‏اى . برادر دينى‏ات را ـ چه خوب باشد و چه بد ـ صميمانه اندرز ده . خشمت را آهسته آهسته فروخور ، كه من در نهايت ، نوشيدنى‏اى شيرين‏تر و گواراتر از آن نديده‏ام . درباره كسى كه با تو به خشم و درشتى برخورد مى‏كند ، نرم و ملايم باش ، همانا ديرى نگذرد كه او نيز با تو نرم گردد . و با دشمنت نيكى كن ، كه آن شيرين‏ترين نوع از دو پيروزى ( انتقام ـ گذشت ) است .
اگر خواستى از برادر دينى‏ات رشته دوستى را ببُرى ، پس به مقدارى ، راه دوستى را باز نگهدار ، تا در صورت تمايل بتواند روزى از آن راه برگردد .
هر كه به تو گمان نيكى داشته باشد ، در عمل به گمان او جامه عمل بپوشان . مبادا حق برادرت را ، به اعتبار دوستى بين تو و او تباه گردانى ، كه اگر حقش را ناديده گرفته‏اى ديگر برادرت شمرده نمى‏شود . مبادا افراد خانواده‏ات در اثر رفتار تو ، بدبخت‏ترينِ مردم باشند . به كسى كه از تو فاصله مى‏گيرد ، اظهار علاقه مكن . مبادا برادرت براى قطع پيوند با تو دليلى محكم‏تر از برقرارى پيوند داشته باشد ، و يا در بدى كردن بهانه‏اى قوى‏تر از نيكى كردن تو بياورد . نبايد ظلمى كه ستمگر بر تو روا داشته در نظرت بزرگ جلوه كند . زيرا او در واقع به زيان خود و سود تو شتافته‏است . پاداش كسى كه تو را شادمان كرده آن نيست كه او را غمگين كنى .
----------------------------------
[1] .  ح : فانه احد .
[2] .  ع : ترجع .