قال علیٌ علیه السلام:
اِنَّ لِلقُلُوبِ شهوَةً وَ کِراهةً وَ اِقبالاً وَ اِدباراً فَأتوُها مِن اقبالِها وَ شَهوَتِها، فَاِنَّ القَلبَ اِذا اُکرِهَ عَمِیَ.
علی علیه السلام فرمود :
دل ها را حالت خواستن و ناخواستن و روی آوردن و پشت کردن است. از راه خواستهها و تمایلات، سراغ قلبها بروید، چرا که اگر دل را به کاری مجبور کنند، کور میشود.
---------------------------------------------------
غرر الحکم 6/206 . نهج البلاغه، صبحی صالح، حکمت 193
* * * * * * * * *
قال علیٌ علیه السلام :
ِان لَم تَکُن حَلیماً فَتَحلَّم، فَاِنَّهُ قَلَّ مَن تَشَبَّهَ بِقَومٍ اِلاّ اَوشَکَ اَن یَکُونَ مِنهُم.
علی علیه السلام فرمود :
اگر حلیم و بردبار نیستی، خود را به بردباری و حلیمی بزن، چرا که هیچکس خود را شبیه کسی نمیسازد، مگر اینکه امید است از آنان باشد.
---------------------------------------------------
وسائل الشیعه، ج11، ص212، نهج البلاغه، حکمت 207.
* * * * * * * * *
عن امیرالمومنین علیه السلام :
اِذا هِبتَ اَمراً فَقَع فیهِ فَاِنَّ شِدَّةَ تَوَقّیهِ اَعظَمُ مِمّا تَخافُ مِنهُ.
علی علیه السلام فرمود :
هرگاه از کاری هراس و بیم داشتی، خود را در آغوش همان کار بیفکن، چرا که سختی پرهیز و هراس، بزرگتر از خود آن چیزی است که از آن میترسی.
---------------------------------------------------
نهج البلاغه، صبحی صالح، حکمت 175.
* * * * * * * * *
عن امیر المومنین علیه السلام :
ذَوُوا العُیُوبِ یُحِبُّونَ اِشاعَةَ مَعائِبِ النّاسِ لِیَتَّسَعَ لَهُمَ العُذرُ فِی مَعایِبِهِم.
از امیرالمومنین علیه السلام روایت است که :
افراد عیب دار، دوست دارند تا عیوب مردم را پخش کنند تا بهانهای برای معایب خویش فراهم آید. (با یافتن شریک جرم، میکوشند خطای خویش را پنهان کنند)
---------------------------------------------------
غرر الحکم، (چاپ دانشگاه) ج4، ص340.
* * * * * * * * *
عن ابی عبدالله علیه السلام :
اِذا اَحبَبتَ رَجُلاً فَاَخبِرهُ بِذالِک فَاِنَّهُ اَثبَتَ لِلمَوَدَّةِ بَینَکُما.
امام صادق علیه السلام فرمود :
هرگاه کسی را دوست داشتی به او خبر بده، چرا که این کار، دوستی میان شما را استوارتر میسازد.
---------------------------------------------------
اصول کافی، ج 2، ص644.
* * * * * * * * *
قال علی علیه السلام :
نُصحُکَ بَینَ المَلاءِ تَقریعٌ.
علی علیه السلام فرمود :
نصیحت کردن تو ( دیگران را ) در حضور جمع، خرد کردن و کوبیدن شخصیّت طرف است.
---------------------------------------------------
میزان الحکمه، ج 10، ص 582 (به نقل از غرر الحکم)
* * * * * * * * *
قال علی علیه السلام :
تَکَبُّرُکَ فِی الوِلایَةِ ذُلٌّ فِی العَزلِ.
علی علیه السلام فرمود :
تکبّر ورزیدن تو در دوران ریاست و سرپرستی، موجب ذلّت در ایّام برکناری است.
---------------------------------------------------
غرر الحکم (چاپ دانشگاه) ج 3، ص 316،
* * * * * * * * *
قال نبی (صلی الله علیه وآله و سلم) :
مَن کانَ عِندَهُ صَبِیٌّ فَلیَتَصابَّ لَهُ.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود :
کسی که در نزد او کودکی وجود دارد باید ( در برخوردهای تربیتی، خویش را تا سر حدّ آن کودک تنزّل دهد و ) با وی کودکانه رفتار نماید.
---------------------------------------------------
وسائل الشیعه/ ج 15/ ص 203
* * * * * * * * *
قال الکاظم علیه السلام :
اِذا وَعَدتُمُ الصِّبیان فَفُوالَهُم، فَاِنَّهُم یَرَونَ اَنَّکُم الَّذینَ تَرزُقُونَهُم اَنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَیسَ یَغضِبُ
بِشَئٍ کَغَضَبِهِ للنِّساء وَالصِّبیان.
امام کاظم علیه السلام فرمود :
آنگاه که فرزندانتان را وعدهای دادید عمل کنید چون آنها شما را رازق خود میپندارند، خداوند آن قدر که برای فرزندان و زنان خشمناک میگردد، برای چیز دیگری خشمناک نمیشود.
* * * * * * * * *
قالَ بَعضُهُم شَکَوتُ اِلی اَبی الحَسَن علیه السلام اِبناً لِی فَقالَ:
لا تَضرِبهُ وَاهجُرهُ وَ لا تُطِل.
شخصی به حضرت امام موسی بن جعفر علیه السلام رسید و از ناهنجاری های فرزندش شکایت کرد. حضرت فرمود:
فرزندت را کتک نزن، بلکه برای تأدیب و تنبیه از او قهر کن و توجّه داشته باش که قهر تو طولانی نشود.
* * * * * * * * *
قال علی علیه السلام :
عَلِّموُا أَولادَکُمُ الصَّلاةَ وَ خُذُوهُم بِها اِذا بَلَغوا الحُلُم.
حضرت علی علیه السلام فرمود:
نماز را به فرزندان خود پیش از رسیدن به سنّ تکلیف، تعلیم بدهید و آنگاه که به حدّ بلوغ شرعی رسیدند. انجام فریضه نماز را از آنها بخواهید.
--------------------------
غررالحکم
* * * * * * * * *
قال رسول الله صلی الله علیه و آله :
عَلِّمُوا اَبناءَکُمُ السَّباحَةَ وَ الرَّمیَ وَ المَرئَةَ اَلمَغزَلَ.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود :
به فرزندان خود شنا و تیراندازی را آموزش دهید و به زنان نخ ریسی را بیاموزید.
---------------------------------------------------
نهج الفصاحه/ ص 413
* * * * * * * * *
قال علی علیه السلام :
اِنَّما قَلبُ الحَدَثِ کَا لاَرضِ الخالِیَةِ ما اُلقِیَ فیها مِن شَیئٍ قَبِلَتهُ.
حضرت علی علیه السلام فرمود :
دل نوجوان مانند زمین آماده است که هر بذری در آن افشانده شود میپذیرد.
* * * * * * * * *
عن الباقر علیه السلام قال:
مَن عَلَّمَ بابَ هُدیً، کانَ لَهُ اَجرُ مَن عَمِلَ بِهِ وَ لا یَنقُصُ اولئِکَ مِن اُجُورِهِم.
امام باقر علیه السلام میفرماید :
کسی که باب هدایتی (راه روشنگری) را (به دیگران) آموزش دهد، اجر و مزدی همانند رهروان آن راه برای او خواهد بود بدون اینکه از مزد او کم شود.
---------------------------------------------------
الحیاه/ ج 1، ص 61 به نقل از بحار الانوار.
* * * * * * * * *
قال امیر المؤمنین علیه السلام :
خَیرُ العِلمِ ما اَصلَحتَ بِهِ رَشادَکَ، وَ شَرُّة ما اَفسَدتَ بِهِ مَعادَکَ.
فرمود امیر المؤمنین علیه السلام :
بهترین علم، آن علمی است که به وسیله آن راه رشد و هدایت را اصلاح کنی و بدترین علم، علمی است که به آن آخرت را تباه گردانی .
---------------------------------------------------
غرر الحکم/ فصل 29، حدیث 75
* * * * * * * * *
قال امیر المؤمنین علیه السلام :
عَلمٌ لا یُصلِحُکَ ضَلالٌ، وَ مالٌ لایَنفَعٌکَ وَ بالٌ.
فرمود امیرالمؤمنین علیه السلام :
علم و دانشی که تو را اصلاح نکند گمراهی و مال وثروتی که برای تو سودمند نباشد؛ مایهی عذاب و ناراحتی است.
-----------------------------------
غرر الحکم/ حرف ع
* * * * * * * * *
قال رسول الله صلی الله علیه و آله :
رَجِمَ اللهُ عَبداً اَعانَ وَلَدَهُ عَلی بِرهِّ بِالاحسانِ اِلَیهِ وَ التَّالُفِ لَهُ وَ تَعلیمِهِ وَ تَأدِیبِهِ.
فرمود رسول خدا صلی الله علیه و آله :
درود و رحمت خدا بر بندهای که فرزندش را با خوش رفتاری و انس و الفت و آموزش و پرورش صحیح، در نیکوکاری، یاری و مساعدت نماید.
---------------------------------------------------
مستدرک الوسائل/ ج 15، ص 169.
* * * * * * * * *
قال رسول الله صلی الله علیه و آله :
مَن طَلَب باباً مِنَ العِلمِ لِیُصلِحَ بِِهِ نَفسَهُ اَولِمَن بَعدَهُ؛ کَتَبَ اللهُ لَهُ مِنَ الاَجرِ بِعَدَدِ رَملِ عالِجٍ .
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:
کسی که به منظور اصلاح خود یا دیگران عملی (یا بخشی از عمل) را دنبال کند، خداوند به عدد ریگهای بیابان برای او اجر و ثواب مینویسد.
---------------------------------------------------
کنزالعمل/ ج 10، حدیث 28837.
* * * * * * * * *
قال رسول الله صلی الله علیه و آله :
اَیَّتُهَا الاُمَّةُ ! ِانی لا اَخافَ عَلَیکُم فَیما لا تَعلَموُنَ، وَلکِن انظُروُا کَیفَ تَعلَموُنَ فِیما تَعلَموُن.
رسول خدا صلی الله علیه و آله میفرماید:
ای مردم، من از آنچه نمیدانید بر شما بیم ندارم، ولی بنگرید آنچه را میدانید چگونه عمل میکنید.
---------------------------------------------------
کنز العمل/ ج 10، حدیث 29003.
* * * * * * * * *
قال رسول الله صلی الله علیه و آله :
اوصیکُم بِالشُّبانٍ خَیرًا فَاَنَّهُم أَرَقُّ اَفئِدَةً، ِانَّ الله بَعَثَنی بَشیراً وَ نَذیراً، فَحالَفَنِی الشُبّانُ وَ
خالَفَنِی الشُّیُوخ.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:
سفارش میکنم شما را با جوانان به خوبی و نیکی رفتار کنید؛ چرا که آنان نازک دلترند. خداوند مرا به پیامبری برانگیخت، جوانان به من گرویدند و یاری ام کردند و بزرگسالان به مخالفت برخاستند .
* * * * * * * * *
قال رسول الله صلی الله علیه و آله :
یا اَباذَر ما مِن شابٍّ یَدَعُ للهِ الدُّنیا وَ لَهوَها وَ اَهرَمَ شَبابَهُ فِی طاعَةَِ اللهِ اِلاّ اَعطاهُ اللهُ اَجرَ
اِثنَینِ وَ سَبعینَ صِدّیقاً.
رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:
ای اباذر ! هیچ جوانی به خاطر خدا از دنیا و سرگرمیهای آن روی نگرداند و جوانی خویش را به طاعت خدا پیر نکند، مگر این که خداوند پاداش 72 صدیق را به او عطا فرماید.
* * * * * * * * *
قال رسول الله صلی الله علیه و آله :
اِنَّ اللهَ تَعالی یُباهی بِالشابِّ العابِدِ الملائِکَةَ، یَقُولُ: اُنظُروُا اِلی عَبدی! تَرَکَ شَهوَتَهُ مِن أَجلی.
رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:
خداوند به وجود جوان اهل عبادت بر فرشتگان مباهات میکند و میفرماید:
بنده ی مرا ببیند ! به خاطر من چگونه از لذّت جسمانی خویش گذشته است.
---------------------------------------------------
میزان الحکمه ج 5 ص 9
* * * * * * * * *
قال رسول الله صلی الله علیه و آله :
فَضلُ الشّابِّ العابِدِ الَّذی تَعَبُّدَ فِی صَباهُ عَلیَ الشّیخِ الَّذی تَعَبُّدَ بَعدَ ما کَبُرَ سِنُّهُ، کَفَضلِ
المُرسَلینَ عَلی سائِرِ الناسِ.
رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:
برتری جوانی که در جوانی خدا را عبادت میکند بر پیری که پس از پیر شدن به عبادت میپردازد، مانند برتری پیامبر الهی نسبت به دیگران است.
---------------------------------------------------
میزان الحکمه ج 5 ص9
* * * * * * * * *
رُوِیَ اَنَّ فَتیً مِنَ الاَنصارَ کانَ یُصَّلیِ الصَّلاةَ مَعَ رَسُولِ اللهِ وَ یَرتَکِبُ الفَواحِشَ،
فَوُصِفَ ذالِکَ لِرَسُولِ اللهِ صلی الله علیه و آله فَقالَ : اِنَّ صَلاتَهُ تَنهاهُ یَوماً
ما، فَلَم یَلبَث اَن تابَ.
روایت شده جوانی از انصار در نماز جماعت با پیامبر خدا شرکت میکرد ولی کارهای زشت را نیز مرتکب میشد به حضرت رسول صلی الله علیه و آله خبر دادند. حضرت فرمود: بالاخره نمازش روزی او را نجات داده و از کارهای زشت بازش میدارد. پس از مدتی نگذشت که جوان توبه کرد.
---------------------------------------------------
بحار الانوار ج 82 ص 198
* * * * * * * * *
قال علی علیه السلام :
اَولَی الاَشیاءِ اَن یَتَعَلَّمَهَا الاَحداثُ، الاَشیاءُ الَتی اِذا صاروُا رِجالاً اِحتاجُوا اِلَیها.
حضرت علی علیه السلام فرمود:
سزاوارترین علوم و دانشهائی که جوانان باید فرا گیرند، چیزهایی است که وقتی بزرگ شدند به آنها نیاز خواهند داشت. (جوانان باید دوراندیش باشند تا بتوانند فردا و فرداها را نیز بخوبی ببینند.)
---------------------------------------------------
شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج 2 ص 333 ک 817
* * * * * * * * *
قال علی علیه السلام :
اِنَّما قَلبُ الحَدَثَ کَالاَرضِ الخالِیَةِ مَهما اُلقِیَ فیها مِن کُلِّ شَئٍ قَبِلَتهُ.
علی علیه السلام فرمود:
دل جوان به زمین آماده و پاکی میماند که هر بذری در آن بپاشید، همان را قبول خواهد کرد.
---------------------------------------------------
نهج البلاغه نامه 31
* * * * * * * * *
قال علی علیه السلام :
اَصنافُ السُّکرِ اَربَعَةٌ: سُکرُ الشَّبابِ وَ سُکرُ المالِ وَ سُکرُ النَّومِ وَ سُکرُ
المُلکِ.
حضرت علی علیه السلام فرمود:
مستی چهار قسم است: 1 ـ مستی جوانی 2 ـ مستی ثروت 3 ـ مستی خواب 4 ـ مستی ریاست
---------------------------------------------------
تحف العقول ص 126
* * * * * * * * *
قال صادق علیه السلام :
مَن قَرَءَ القُرآنَ وَ هُوَ شابٌّ مُؤمِنٌ اِختَلَطَ القُرآنُ بِلَحمِهِ وَ دَمِهِ. . .
امام صادق علیه السلام میفرمایند:
جوان مؤمنی که به قرائت قرآن میپردازد، قرآن با گوشت و خونش میآمیزد.
---------------------------------------------------
اصول کافی ج 4 ص 414 ، ح 4
* * * * * * * * *
عن جعفر بن محمد علیه السلام قال:
بادِروُا اَحداثَکُم بِالحَدیثِ، قَبلَ اَن تَسبِقَکُم اِلَیهِمُ المُرجِئَةُ.
امام صادق علیه السلام به شیعیان توصیه میکند:
نوجوانان را دریابید و به آنان حدیث و دین بیاموزید پیش از آنکه مرجئه (گروهی منحرف) بر شما پیش دستی کرده و جوانان را بربایند.
---------------------------------------------------
محاسن برقی (ره) ص 605
* * * * * * * * *
قال الصادق علیه السلام :
لَستُ اُحِبُّ اَن اَری الشابَّ مِنکُم اِلاّ غادِیِاً فِی حالَینِ: اِمّا عالِماً اَو مُتَعَلَّماً،
فاِن لَم یَفعَل فَرَّطَ، فَاِن فَرَّطَ ضَیَّعَ، فَاِن ضَیَّعَ اَثِمَ، وَ اِن اَثِمَ سَکَنَ النارَ،
و الذی بَعَثَ مُحَمَّداً بِالحَقِّ.
امام صادق علیه السلام میفرماید:
دوست ندارم یکی از شما جوانان را ببینم مگر در دو حال: یا دانا یا در حال یادگیری و دانش اندوزی. اگر جوان چنین نکند کوتاهی کرده و جوانی خویش را تباه ساخته و اگر بهار عمر خویش را تباه کند به خطا رفته و چنین جوانی در جهنم و دوزخ خواهد بود، قسم به خدایی که محمّد را به حق مبعوث کرده است.
---------------------------------------------------
الحیاه ج 1 ص 41 و نیز بحار الانوار ج 1 ص 170 به نقل از امالی طوسی (ره)
* * * * * * * * *
قال ابوالحسن الرّضا علیه السلام :
اِنَّ الصِّبیانَ قالوا لِیَحیی علیه السلام اِذهَب بِنا لِنَلعَب فَقالَ: ما لِلَّعبِ خُلِقنا.
امام رضا علیه السلام میفرمایند :
کودکانی چند به حضرت یحیی علیه السلام ، (که در آن زمان نوجوانی بیش نبود) گفتند: تو نیز بیا برویم بازی کنیم . حضرت یحیی علیه السلام فرمود : ما برای بازی آفریده نشدهایم !
---------------------------------------------------
مجمع البیان ج 6 ص 781 و نیز المیزان ج 14 ص 15
* * * * * * * * *
قال امیرالمومنین علیه السلام :
اُزجُرِ المُسیءَ بِثَوابِ المُحسِنِ
علی علیه السلام فرمود : بدکار را با پاداش دادن به نیکوکار از انجام کارِ بد باز دار.
------------------------
نهج البلاغه
* * * * * * * * *
قال امیرالمومنین علیه السلام :
مِنَ العِصمَةِ تَعَذُّرُ المَعاصی
علی علیه السلام فرمود : ترکِ گناه به جهت دست نیافتن بر آن نوعی محفوظ بودن از گناه است.
--------------------
نهج البلاغه