در سال دهم هجرت،پيامبر گرامي اسلام،آخرين حج خودر راموسوم‌به«حجة الوداع»انجام داد ودر حاليكه هزاران نفر از مسلمانان همراه آن‌حضرت بودند،بطرف مدينه باز مي‌گشت. چون به محل«غديرخم»رسيدند،حضرت دستور توقف دادند.زيرا طبق آية شريفه«يا ايُّهَا الرسول‌بَلِّغ‌ْ ما اُنزِل‌َ اِلَيك مِن‌ْ رَبِّك فَاِن‌ْ لَم‌ْتَفعَل‌ْ فما بَلََّغت رِسالتَه‌ُ.«67مائده»اي‌رسول!آنچه خدايت بر تو نازل كرد را ابلاغ نما!كه اگر ابلاغ ننمايي ،رسالتت‌را به انجام نرسانده‌اي.»پيامبر خدا(ص) موظّف شدند، جانشين خود رارسماً به مردم معرفي كنند. وقتي همه در آنجا جمع شدند،براي پيامبربوسيلة كجاوه‌ها، منبري درست كردند و حضرت بر بالاي آن رفته وخطبة‌مفصلّي ايراد كردند وخبر رحلت خود را به مردم دادندو فرمودند:وقت آن‌شده كه دارفاني را وداع كنم. بدرستيكه من در ميان شما دوچيزِ پربها،امانت‌مي‌گذارم كه اگر به آن متمسك شديد،هرگز بعد ازمن گمراه نشويد!وآن‌كتاب خدا وعترت من است.در اين موقع حضرت فرمود: الست‌ُاولي'بانفسكم؟قالوا:اللّهم بلي' .آيا من از خوتان برشما سزاوارترنيستم؟گفتند:بخداآري.پس بازوهاي علي(ع) را گرفت وبلند كردوفرمود:«مَن كُنت‌ُ مولاه،فهذا علي‌ٌ مولاه.اللّهم وال‌ِ مَن‌ْ والاه وعادِ مَن‌ْعاداه.هركه من مولاي او هستم،اين علي مولاي اوست.خدايا!دوست بداردوستدار علي را ودشمن بدار دشمن علي را.»
حضرت در حاليكه ظهر شده بود،از منبر پايين آمد.بلال اذان گفت وپيامبرنماز ظهر را بجاي آورد وداخل خيمة خود شد ودستور داد:در مقابل خيمة‌خود،خيمه‌اي براي علي(ع) بر پا كنند وعلي(ع)در آن بنشيند ومردم با اوبيعت نمايند.
اصحاب دسته دسته خدمت علي(ع)رفته وبه او مباركباد مي‌گفتند وباعبارت:السلام عليك يا امير المؤمنين بر او سلام مي‌نمودند.
تعداد كسانيكه اين حادثه را ديده وبا علي(ع)بيعت كردند را تاهفتادهزارنفرنوشته‌اند.در اين هنگام آيه نازل شد:«اليوم اكملت‌ُ لكم دينَكم‌واَتْممت‌ُ عليكم نِعمتي ورَضيت‌ُ لكُم‌ُ الاسلام‌َ ديناً. «30مائده»امروز!دين‌شما را كامل ونعمت را بر شما تمام نموده واسلام را به عنوان دين شماپسنديدم.»
احمدبن حنبل در «مُسند»خود گويد :
«براءبن عاذب»گفت:به اتفاق رسول خدا(ص) در غدير خُم فرود آمديم‌و براي نماز جماعت فراخوانده شديم.زير دو درخت را تميز كرديم.آنگاه‌رسول خدا(ص) نماز ظهر به جاي آورد و دست علي را گرفت وفرمود:آيانمي‌دانيد كه من نسبت به مؤمنين از خودشان به آنهاسزاوارترم؟گفتند:آري.راوي مي‌گويد:آنگاه دست علي را گرفت وفرمود:هركه را من مولايم،علي مولاي اوست.بارالها!دوست بدار آن كه باعلي دوستي كند و دشمن باش آن كه را با علي دشمني كند. پس از اين‌ماجرا عمر با علي دست داد و گفت:«گوارايت باد!صبح وشام نمودي درحالي كه مولاي هر مرد و زن مؤمنه شده‌اي»
جابربن عبداللّه انصاري
او كه از اصحاب بدر است‌واولين زائر قبرشريف امام‌حسين(ع)و حامل‌سلام پيامبر براي امام باقر(ع)بود.بعد از رحلت پيامبر،دركوچه ها ومجالس‌فضائل علي(ع) را براي مردم مي گفت وصدا مي زد:
علي‌ٌ خيرُ البشر*فَمَن‌ْ اَبي' فَقَدْكَفَر
يعني:علي بهترين انسان است وكسيكه اين را قبول نكند كافراست.!
او توصيه مي كرد:اي اصحاب پيامبر!فرزندان خود را با دوستي‌علي(ع)تربيت كنيد وهركه دشمن علي(ع) باشد،بايد بررسي كند كه‌مادرش چه مي كرده است!
اودرجنگ صفين باعلي(ع) بود.عاقبت درسن 78سالگي در زمان امام‌باقر(ع)درمدينه وفات نمود.
----------------------------------
محمد تقی صرفی
غدير خم
(زمان خواندن: 2 - 4 دقیقه)