صحن نو " اتابكي"
صحن نو ، بنايي است و سيع و خوش منظر ، با صفا و معنويت خاصّي كه پر شكوه و عظمت بارگاه فاطمي افزوده است . اين صحن زيبا داراي چهار ايوان شمالي ، جنوبي و شرقي و غربي است : ايوان شمالي آن ورودي حرم مطهر از ميدان آستانه را و ايوان جنوبي ورودي حرم از خيابان موزه را و ايوان شرقي ورودي صحن نو از خيابان ارم را تشكيل مي دهد ؛ در هر كدام از اين ايوان هاي ياد شده ظرايف و آثار هنري ، معماري خاصّي به كار رفته است كه نظر هر بيننده هنر دوست را به خود جلب مي نمايد . و ايوان غربي هم همان ايوان آينه است كه ورودي روضه مقدّسه از صحن نو محسوب مي شود . وجود اين ايوان هاي مجلّل ( به ويژه ايوان آينه ) و قرار گرفتن حوض بيضي شكل در و سط صحن مطهّر ( با خصوصيّات موجود در آن ) زيبايي اين مكان مقدّس را دو چندان كرده است . اين صحن از آثار ( ميرزا علي اصغر خان صدر اعظم ) است كه از سال 1295 هـ . ق ، تا سال 1303 بناي آن طول كشيده است . (1) در اين صحن قبور علما و شهدايي " همانند شهيد بزرگ انقلاب مشروطه آية الله شيخ فضل الله نوري و شهيد آية الله مفتّح و عالم بزرگ شيعه مرحوم قطب راوندي قرار گرفته ، و بر زائرين تربت پاك فاطمه معصومه (ع) است كه از زيارت اين فدائيان راه ولايت و امامت غا فل نباشند .
صحن عتيق" قديم "
صحن عتيق " واقع در شمال روضه مباركه " اوّ لين بنايي است كه بر قبّه مباركه افزوده شد. اين صحن را سه ايوان زيبا فراگرفته است. ايواني با عظمت در جنوب كه همان ايوان طلا " ورودي صحن به روضه مطهّره " مي باشد و ايواني در شمال كه ورودي فيضيّه به صحن را تشكيل مي دهد و ايواني در غرب كه ورودي مسجد اعظم به صحن است. و در شرق دالان ورودي صحن عتيق به صحن نو واقع است. اين صحن در عين كوچك بودنش بخاطر داشتن ايوان هاي مجلّل و حجرات متعدّد اطراف آن از زيبايي خاصي برخوردار است. اين صحن و ايوان هاي اطراف آن را" شاه بيگي بيگم " دختر شاه اسماعيل صفوي در سال 925 هـ . ق بنا نمود . اين بود دورنمايي از آثار هنري ، معماري آستانه مقدّسه حضرت معصومه (ع) و بر هنرمندان اسلامي است كه از نزديك زيبايي هاي هنري نهفته در اين بناي رفيع را به نظاره بنشيند و آ فرينندگان آن را تحسين نمايند.
---------------------------------------------
(1) گنجينه آثار قم , ج 1, ص 579-580
-----------------------------
الياس محمد بيگي

نوشتن دیدگاه