و اسئله ان يبلغنى المقام المحمود لكم عندالله و ان يرزقنى طلب ثاركم مع امام مهدى ظاهر ناطق بالحق منكم
و اينكه از خدا سئوال ميكنم كه مرا بمقام محمود برساند آن مقام محمودى كه براى شما در نزد خدا است اينكه روزى من كند طلب خونخواهى شما را با امام مهدى ظاهر و ناطق بحق از شماء يعنى خونخواه و منتقم از دشمنان شما باشم
معنى مقام محمود
ظاهر لفظ مقام آن درجه كمالى است كه از هر جهت مستوجب حمد هر كس شود و اين نتيجه قرب نوافل مقام نبوى است و ميشود كه مراد مقامى باشد كه حمد در آن واقع شود چنانچه دلالت بر آن دارد در توحيد صدوق از حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام در ذكر اهل محشر نقل شده كه ميفرمايد مجتمع ميشوند در موطنى كه در آن مقام محمد (ص ) است و آن مقام محمود است پس او بر خداى ثنا ميكند نبوغى كه احدى قبل از او چنان ستايش نكرده آنگاه ثنا ميكند بر هر مؤ من و مؤ منه . ابتدا ميكند به صديقين و شهدا آنگاه صالحين چون چنين كند حمد ميكنند او را اهل سماوات و اهل زمين و از اينروى خداى عز و جل ميفرمايد: عسى ان يبعثك ربك مقام محمودا، سوره اسرى آيه 79، فطوبى لمن كان له در مجمع البيان دعوى اجماع مفسرين را كرده كه مراد از مقام محمود در كريمه و من اليل فتهجديه نافلة لك عسى ان يبعثك ربك مقاما محمودا مقام شفاعت است و اين معنى اگر چه به مقتضاى اخبار صحيح است ولى اجماع مفسرين بهيچوجه حجت نيست چه مرجع قول مفسرين مثل كلبى و سدى و حسن و عطا و قتاده و مجاهد كه طبقه اول از مفسرين هستند با گفتار تفسيرى آنها بحسب سليقه خودشانست و يا بعضى از اقوالشان روى هواى نفسانى و پاره اى به ادعاى سماع از مشايخ خود مثل ابن عباس و ابن مسعود و عكرمه و غير ايشان ميباشد كه هيچيك براى ما حجتى ندارد و علاوه بر اينكه نقل و سائط ثابت نيست و بنا بر فرض نقل شرايط قبول در هيچيك محقق نيست .
نام مخصوص حضرت بقية الله عجل الله تعالى فرجه
بنا بر مفاد بسيارى از اخبار خاصه و عامه اسم آنحضرت ((محمد)) است و در جوار ناميدن اين اسم در زمان غيبت در مجالس و محافل بين علماء اختلاف است شيخ نورى در نجم ثاقب در ذيل اسم محمد فرموده اين اسم اصلى و نام اولى آنحضرت است كه حقتعالى آنحضرت را به اين اسم ناميده و در اخبار بسيارى از رسول خدا صلى الله عليه و آله رسيده كه فرمود مهدى اين امت همنام منست و در خبر معروف لوح كه جابر براى حضرت باقر (ع ) نقل كرد كه آنرا نزد صديقه طاهره عليهاالسلام ديده بود در آنجا اسماء اوصياى آن حضرت ثبت شده بود بهمين نام گذشته ذكر شده بود و بروايت صدوق در اكمال الدين و عيون اخبارالرضا اسم آنحضرت مهدى ذكر شده باين نحو ابوالقاسم محمد بن الحسن هو حجة الله القائم كه مادر او كنيزى است باسم نرجس خاتون و بروايت شيخ طوسى در امالى نام آنحضرت محمد ذكر شده كه در آخرالزمان خروج ميكند و بر بالاى سر او قطعه ابرى است كه بر آنحضرت سايه افكنده و بزبان فصيح ندا ميكند كه همه ميشنوند كه او است مهدى از آل محمد عليهم السلام كه زمين را از عدل و داد پر ميكند كه پر از ظلم و جور شده باشد.
و بنا بر مضمون اخبار كثير و معتبر ناميدن اين اسم در مجالس و محافل تا ظهور آنحضرت حرمت دارد و اين حكم در نزد قدماى اماميه از فقها و متكلمين و محدثين شيعه و مسلم بوده حتى آنكه شيخ اقدام ابومحمد بن حسن بن موسى نوبختى كه از علماى غيبت صغرى بوده در كتاب فرق و مقالات در ذكر فرقه دوازدهم شيعه بعد از وفات امام حسن عسكرى عليه السلام نقل ميكند كه عقيده و مذهب ايشان چنين است كه و لا يجوز ذكر اسمه و لا السوال عن مكانه حتى يؤ من بذلك و ازين بيان معلوم ميشود كه نبردن نام آنحضرت در زمان غيبت از خصايص شيعه است و از احدى خلافى نقل شده تا زمان خواجه نصيرالدين طوسى كه ايشان را قائل بجواز شدند تا عصر شيخ بهايى عليه الرحمه كه اين مسئله مورد نظر در ميان فضلا و علما شد تا آنكه مسائل زيادى در جواز و حرمت تاءليف نمودند.
اخبارى كه دلالت بر حرمت ذكر نام آنحضرت ميكند
و اما اخبارى كه دلالت بر حرمت بردن نام آنحضرت ميكند حديثى است كه فضل بن شاذان در كتاب غيبت خود از جابر انصارى نقل ميكند كه جناده كه از يهوديان خيبر بوده خدمت رسول خدا (ص ) آمد و از آنحضرت نقل ميكند كه فرمود كه اسم آنحضرت برده نشود تا زمانيكه خدا او را ظاهر سازد.
در دارالسلام عراقى از صدوق روايت ميكند كه امام صادق عليه السلام فرمود صاحب الامر كسى است كه نام نميبرد او را مگر كافر، و روايت ريان بن صلت كه گفت سئوال كرده شد از حضرت رضا عليه السلام از حضرت قائم عليه السلام كه عمر از حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام از مهدى پرسيد حضرت فرمود اما در اسم او، پس خليل و حبيب من رسول خدا (ص ) از من عهد گرفت كه خبر از نام او ندهم تا زمانيكه خدا او را مبعوث كند و از آن جمله اموريست كه خدا از علم خود برسولش سپرده است .
و روايت ابوهاشم جعفرى كه گفت از حضرت ابى الحسن عسگرى عليه السلام شنيدم كه فرمود خلف بعد از من فرزندم حسن ميباشد و حال شما در خلف بعد از خلف من چگونه باشد؟ عرض كردم فدا شما شوم از چه جهت ؟ فرمود از آن جهت كه شما شخص او را نمى بينيد و ذكر نام او هم براى شما حلال نميباشد عرض كردم پس چگونه نام او را ذكر كنيم فرمود بگوئيد الحجة من آل محمد صلوات اله عليه .
و از جمله روايت محمد بن همام است كه گفت شنيدم كه محمد بن عثمان عمروى ميگفت كه بيرون آمد توقيع بخط آنحضرت كه آنرا ميشناختم كه هر كس مرا بنام ذكر كند لعنت خدا بر او باد.
اخبارى كه دلالت بر جواز ذكر نام آنحضرت ميكند
و از جمله اخبارى كه دلالت بر جواز ميكند روايت علان رازى كه گفت بعضى از اصحابمان بمن خبر دادند كه چون جاريه ابومحمد عليه السلام حامله شد آنحضرت فرمود زود باشد كه دارا شوى بفرزنديكه نام او محمد است و او قائم بعد از من است .
ممكن است بگوئيم كه اين اسم در بين خود اهل بيت آنحضرت ذكر ميشده ولى براى ديگران جايز نبوده است و ديگر روايت عطار است كه گفت خيزرانى از كنيز من كه او را بابى محمد (ع ) هديه داده بودم بمن خبر داد كه او در ولايت حضرت قائم عليه السلام حاضر شده بود ابومحمد (ع ) مادر آنحضرت را بآن چيزهائيكه بر او وارد ميشود خبر داده بود پس آنمخدره سئوال كرد در حيوة ابى محمد (ع ) بر قبر او لوحى گذاشتند كه در آن مكتوب بود هذا قبر ام محمد.
ممكن است بگوئيم نوشتن نام روى سنگ قبر غير از ذكر كردن نام در مجالس و محافل است و ديگر روايت ابوغانم خادم كه گفت از براى ابى محمد (ع ) فرزندى متولد شد پس او را محمد نام نهاد و روز سوم او را باصحاب خود معرفى نمود و فرمود كه اينست صاحب شما بعد از من وظيفه من بر شما.
نام گذاشتن فرزند را باين اسم و گفتن باصحاب دليل نميشود كه اسم را در هيچ جا نبايد گفت آنها كه قائل بحرمت شده اند اخبار دسته دوم را كه مربوط بجواز است رد كرده اند كه صحت در سند ندارد و با صراحت مطلبت را نمى رساند و لذا عمل بآن جايز نيست .
و اما آنهائيكه بجواز شده اند اخبار منع را حمل بر تقيه كرده اند و يا اينكه اين مطلب اختصاص بزبان غيبت صغرى داشته كه خلفا در صدد كشتن و اذيت كردن آن حضرت بودند ولى در زمان غيبت كبرى اين مخطور در كار نيست .
معنى ظاهر
شيخ طوسى در كتاب غيبت از رسول خدا صلى الله عليه و آله روايت كرده كه در حديثى فرمود ان الله اختار من الناس الانبياء و اختار من الانبياء الرسل و اختارنى على الرسل و اختار منى عليا و اختار من على الحسن و الحسين و اختار من الحسين الاوصياء تاسعهم قائمهم و هو ظاهرهم و باطنهم بدرستيكه خدا از مردم پيغمبران را اختيار فرمود از پيغمبران رسولان را و مرا بر تمامى رسل اختيار نمود و از من على را و از على حسن و حسين و اوصيايى را اختيار نمود كه نهم ايشان قائم آنها است و او پيدا و پنهان ايشان است و بنا بنظر مرحوم مجلسى مقصود از ظهور غلبه و استيلاء و استعلاء بر اعادى و جمله كفار و مشركين و غرض از بطون غيبت و اختفاء و استتار از انظار ميباشد چه در ميان حجج الهيه و ائمه راشدين حاوى اين دو صفت و جامع اين دو خصلت فقط ذات مقدس حضرت حجة بن الحسن ارواحنا له الفداء است و اين معنى بخاطر مرحوم علامه مجلسى رسيده است .
---------------------------
حضرت آيت الله حاج سيداحمد ميرخانى (ره )

نوشتن دیدگاه