وَ بَعْضٌ اتَّخَذْتَهُ لِنَفْسِکَ خَلیلاً
ترجمه : (و بعضى از آنانرا براى خودت دوست و خليل قرار دادى )
شرح : البته منظور و مراد از اين بعض حضرت ابراهيم عليه السلام است ، همچنانكه فرمود: ((... و اتخذ الله ابراهيم خليلا)) - نساء آيه 125- (و خداوند ابراهيم را دوست صميمى خود گرفت .) دوستى ابراهيم بخداوند مرتبه اى بود كه با دوستان خدا دوست و با دشمنان خدا دشمن بود، و دوستى خدا هم نسبت به او چنان جلوه گر شد، كه او را از آتش نمروديان نجات داد قلنا يا نار كونى بردا و سلاما على ابراهيم - اءنبياء آيه 69 - (گفتيم اى آتش بر ابراهيم خنك و سلامت باش .)
در بعض از روايات آمده است جهت آنكه خدا او را خليل خود قرار داد همانا كثرت سجده او بود، و در بعضى از روايات ديگر جهت آن ضيافت و اطعام فقرا و تنگدستان ، و نيز انجام نماز شب بود، بدان هنگام كه مردم بخواب خوش بودند. و در بعضى ديگر از روايات كه جهت آنرا زيادتى صلوات بر محمد و آل او آورده اند(1) با هم منافات ندارد. و ممكن است هر سه امر سبب باشد.(2)
-----------------------------------------------
1- ج 12 چاپ جديد ص 4 منقول از علل الشرايع . و در روايات ديگر جهات ديگر ذكر شده ، و بايد هم چنين باشد و كاشف از دخالت همه آنها است .
2- مرحوم مؤ لف سپس مى نويسد: روايت كرده اند كه تولد ابراهيم روز اول ذيحجه بوده و حدود 155 سال هم عمر كرده البته مدرك ولادت مجلد 1 بحار چاپ جديد ص 31 نقل از كافى است و مدرك مدت عمر مجلد 12 بحار چاپ جديد ص 10 نقل از كمال الدين است .
----------------------------------------
مرحوم حجت الاسلام والمسلمين سيد محيى الدين العلوى طالقانى