أَیْنَ الْحَسَنُ أَیْنَ الْحُسَیْنُ
ترجمه : حسن و حسين - فرزندان على - عليهم السلام - كجايند و چه شدند)
شرح : اما الحسن فشهيد فوق الجنازة قد شكت اكفانه بالسهام و ((حسن آن شهيديكه كه بالاى جنازه (تابوت ) كفنش از تيرهاى دشمن سوراخ گشت .
ولادت اين بزرگوار در شب پانزدهم ماه مبارك رمضان و بنا به قول مشهور سال سوم هجرى در مدينه منوره واقع شد و به سال پنجاهم هجرى به سن چهل و هفت سالگى مسموم و ازاين عالم رحلت فرمود.
و اما الحسين وقتيل بالعراء قد رفع فوق القناة راسه
((اما حسين آن شهيدى كه كشته او در بيابان كربلا كه پس از شهادت سرش بالاى نيزه رفت .))
الجسم منه بكربلاء مضرج    
والراس منه على القناة يدار

((بدن شريفش در سرزمين كربلا آغشته به خون رها شده ، و سرش بر نيزه نصب (و در بلاد) گردانده شد.(1)))
تولد اين بزرگوار هم بنا به قول مشهور سوم ماه شعبان به سال چهارم هجرى در مدينه منوره واقع شد، و شهادتش هم روز دهم ماه محرم سال شصت و يك هجرى به سن پنجاه و شش سالگى بعد از زوال ظهر وقت عصر اتفاق افتاد.
شيخ طوسى در مصباح المهجد، و سيد بن طاووس در اقبال (2) روايت كرده اند كه فرمانى از ناحيه مقدسه به قاسم بن علاء همدانى وكيل حضرت امام حسن عسكرى عليه السلام بيرون آمد كه مولاى ما امام حسين عليه السلام روز پنج شنبه سوم ماه شعبان متولد شده و در آن روزى چيزى نخور و روزه بدار و اين دعا را بخوان : اللهم انى اسالك بحق المولود فى هذا اليوم الموعود بشهادته قبل استهلاله و ولادته بار الها از تو مى خواهم بحق كسى كه در اين روز متولد شده كه پيش از استهلال (3) و ولادتش وعده شهادتش داده شده ....)
درباره فضائل و مناقب اين دو بزرگوار روايات زيادى از خاصه و عامه از رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلّم نقل شده كه در حد تواتر و اجماع فريقين است ، و مرحوم مجلسى در مجلد دهم بحار الانوار(4) بابى را به فضائل ومناقب آن دو بزرگوار اختصاص داده است واز جمله اين فضائل كه اجماع فريقين است :
1- دوستى و محبت نسبت به آنان است كه فرمود: من احب الحسن و الحسين فقد احبنى ، و من ابغضهما فقد ابغضنى البته اين مضمون به عبارات مختلفه در موارد متعدده است .
2- اظهار علاقمندى رسول خدا و بوسيدنشان و چه بسا آندو را مى طلبيد و در آغوش مى كشيد و به زانوى خود مى نشانيد و مى بوئيد و مى بوسيد.
3- خطاب ((ابوالريحانتين )) به پدرشان على عليه السلام مى كرد و او را بدين لقب كه پدر دو ريحانه است ملقب ساخته بود و مى فرمود: الولد الصالح ريحانة ، و ريحانتاى الحسن و الحسين
4- جمله معروف و مشهورى است كه مى فرمود: الحسن والحسين سيدا شباب اهل الجنة
5- جمله الحسن و الحسين امامان قاما او قعدا.(5)
و در مجلد دهم بحار ص 75(6) از ابى ذرغفارى نقل شده كه گويد: رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلّم را ديدم و درحالى كه حسين عليه السلام را مى بوسيد مى گفت : ((كسى كه حسن و حسين و ذريه آنان را (روى خلوص ‍ نيست و خالى از غل و غش ) دوست بدارد آتش (جهنم ) صورت او را نسوزاند اگر چه بر فررض محال گناهانش بقدر تل ريگى باشد مگر اينكه گناهى باشد كه آن گناه او را از ايمان خارج كند.))
و در خصوص فرزندش حضرت حسن عليه السلام فرمود: ((اين فرزند سرورى است كه اميد است خداوند عزوجل بوسيله او ميان دو گروه از مسلمانان صلح ايجاد كند.(7)))
و در خصوص فرزند ديگرش حضرت حسين عليه السلام فرمود: حسين منى و انا من حسين (8)
------------------------------------------------------
1- گويند اين شعر از بشيربن حذلم محافظ اهل بيت از شام به مدينه است كه قبل از ورود به شهر مدينه به دستور امام چهارم در مسجد پيغمبر سرود و بدين وسيله مردم مدينه را از آمدن اهل بيت آگاه ساخت.
2- مرحوم مجلسى در مجلد 101 بحار الانوار چاپ جديد ص 347 آنرا نقل كرده و ذيل آن دعالى ((اللهم انت متعالى المكان )) كه آخرين دعاى آن بزرگوار در روز عاشورا بوده از دو كتاب مصباح و اقبال نقل مى كند و شايسته است اين دعا هم خوانده شود.
3- استهلال مصدر استهل به معناى بنلد كردن صدا به نماياندن چيزى است ، و به اولين صداى نوزاد هم گفته مى شود، و در اينجا كنايه از اين است كه شهادت آن بزرگوار از روز اول به قلم تقدير رفت .
4- 43 جديد ص 261
5- در 43 بحار جديد ص 291 آمده كه صاحب مناقب گويد: ((همه اهل قبله (يعنى مسلمانان از هر فرقه و مسلك ) بر اين سخنان پيغمبر صلى اللّه عليه و آله و سلّم اجماع دارند.
6- 43 ص 269 نقل از كامل الريارات ابن قولويه قمى . و جمله ((بر فرض محال )) در عبارت فوق ترجمه جمله ((و لو كانت )) است كه در روايت بصورت ((لو)) امتناعيه آمده است .
7- 43 بحار جديد ص 289 نقل از مناقب و اعلام الورى و كشف الغمة از كتاب حلية الاولياابونعيم اصفهانى .
8- 43 بحار ص 269 نقل از مناقب از سنن ابن ماجه ، و ص 270 نقل از كامل الزيارة و اعلام الورى و ارشاد مفيد.
----------------------------------------
مرحوم حجت الاسلام والمسلمين سيد محيى الدين العلوى طالقانى