أَیْنَ السَّبیلُ بَعْدَ السَّبیلِ
ترجمه : كجا است آن راه حق هر يك پس از ديگرى
شرح : چون براى هر مقصدى از مقاصد، وسائل و مقدماتى لازم است كه آدمى بدون تهيه آن وسائل و انجام آن مقدمات بدان مقصد نرسد، كه از آنها به طريق و وسيله تعبير مى شوند. مثلا طريق نائل شدن به مقامات علمى تحصيل است ، و يا طريق به دست آوردن ثروت ، كسب و كار و فعاليت است ، و يا راه مداوا و معالجه و رسيدن به صحت و سلامتى ، نوشيدن دارو و پرهيز ارز چيزهاى مضر است كه بدون انجام آن كسى به مقصد و هدف خود نمى رسد.
پسر براى فوز و نيل به سعادت دنيا و آخرت نيز راهى براى آن انتخاب شده كه آن اطاعت و پيروى از پيغمبر و اوصياى اوست عليهم السلام چنانكه قبلا گفتيم در عنوان فكانوا هم السبيل اليك المسلك الى رضوانك و ايشانند راه تقرب به حق و طريق اعظم نيل به سعادت .
در تفسير صافى ذيل آيه مباركه قل هذه سبيلى ادعوا الى الله على بصيرة انا ومن اتبعنى - يوسف آيه 108 - ((بگو اين است راه من كه از روى بصيرت به سوى خدا مى خوانم من و هر كه مرا پيروى كرده است )) از كتاب كافى نقل كرده كه امام محمد باقر عليه السلام فرمود: اين آيه در شان رسول خدا و امير المومنين و اوصياى بعد ازآنان است ((صلوات الله عليهم اجمعين .))
در تفسير برهان است كه فرمود: ((مقصود از سبيل على عليه السلام است ، و كسى جز به ولايت او به آنچه پيش خدا است نائل نمى شود.))
در مجلد هفتم بحار الانوار(1) از جابر بن يزيد جعفى روايت شده كه تفسير اين آيه مباركه و لئن قتلتم فى سبيل الله او متم - آل عمران آيه 157 - اگر در راه خدا كشته شويد يا بميريد) را از امام محمد باقر عليه السلام پرسيدم ؟ فرمود: ((آيا مى دانى ((سبيل الله )) على و ذريه اوست و كسى كه به خاطر ولايت و مودت او كشته شود، در راه خدا كشته شده ، و كسى كه با حال ولايت و مودت او بميرد، در راه خدا مرده است .))
------------------------------------------------------
1- 24 جديد ص 12 نقل از معانى الاخبار و تفسير صافى از عياشى .
----------------------------------------
مرحوم حجت الاسلام والمسلمين سيد محيى الدين العلوى طالقانى