پرسش : چرا قرآن معجزه است؟ چه دليلى براى اثبات اعجاز آن داريد؟
پاسخ: جنبه هاى اعجاز قرآن فراوان است. در اين جابه برخى از آن ها اشاره مى كنيم:
1. اعجاز ادبى:
قرآن برجسته ترين اديبان و حتى سرسخت ترين دشمنان پيامبر(صلى الله عليه وآله) را سخت شگفت زده كرده است.
شاهد روشن اعجاز قرآن، اين است كه تمام عرب و بلكه تمام بشر و حتى جنيان را به ميدان مبارزه فراخوانده( ) و از آن ها دعوت به آوردن مثل قرآن يا يك سوره مانند سوره هاى آن( ) و حتى يك جمله مانند آن نموده است.( )
جنگ هاى بسيارى كه بين مخالفان رسول خدا(صلى الله عليه وآله) رخ داد، خود بهترين گواه است كه اگر آن ها در ميدان فصاحت، شيوايى و رسايى سخن، توان مقابله با اين كتاب مقدس را داشتند هرگز به سراغ جنگ خونين نمى رفتند و آن همه شكست و ذلت را متحمل نمى شدند.
با آن كه آن دوران، هنگامه عرضه سخن و عصر اوج فصاحت در ميان عرب بود، بر فرابشرى بودن اسلوب زيبا و تركيب بديع و آهنگ بى نظير قرآن اقرار كرده اند.
2. اعجاز علمى:
رازهاى علمى نهفته در قرآن، اقيانوس بى كرانى است از دانش هاى نجوم،
كيهان شناسى،( ) انسان شناسى،( ) جنين شناسى،( ) تاريخ و... كه دانشمندان شرق و غرب را به تحقيقات زيادى واداشته و سخت آن ها را به شگفتى انداخته است.
در اين زمينه دانشمندان در رشته هاى مختلف علوم هزاران كتاب و مقاله را به نگارش درآورده و همه از عظمت قرآن و تطبيق آيات آن با جديدترين يافته هاى دانش بشرى سخن گفته اند.
موريس بوكاى در كتاب مقايسه اى ميان «تورات، انجيل و قرآن و علم» مى گويد: «چگونه مى توان از تطبيق قرآن با جديدترين فرآورده هاى علمى بشر در شگفتى فرو نرفت و آن را اعجاز به حساب نياورد؟».
3. اعجاز در پيشگويى هاى تاريخى:
در قرآن نمونه هاى فراوانى از پيش گويى هاى تاريخى وجود دارد از جمله:
ـ پيروزى روم بر ايران.( ) اين خبر در زمانى منتشر شد كه كسى شكست ايران و پيروزى روم را تصور نمى كرد.
ـ خبر از بازگشت رسول خدا(صلى الله عليه وآله) به مكه.( )
ـ خبر از فتح مكه و داخل شدن مسلمانان به مسجدالحرام و حالت روحى و جسمى آنان در آن هنگام.( )
ـ خبر از شكست و فرار كفار در جنگ بدر در حالى كه آنان قبل از نبرد به جمعيت خود مغرور بودند و پيروزى خود را مسلّم مى دانستند.( )
ـ خبر از ابتر بودن طعنه زنندگان به پيامبر(صلى الله عليه وآله) هنگامى كه فرزند آن حضرت از دنيا رفت و عاص بن وائل گفت: «محمد ابتر است; پسرى ندارد كه جانشين او باشد. وقتى از دنيا مى رود فراموش مى گردد.» سوره كوثر نازل شد و خبر داد كه نسل حضرتش باقى خواهد بود و نسل كسى كه او را ابتر خواند، منقرض خواهد شد و چنان شد كه مى بينيم.( )
4.اعجاز در بيان رخدادهاى تاريخى پيشين و...
5. احاطه بر اسرار خلقت:
در آن زمان كه كسى وجود جنبنده اى در كرات ديگر را احتمال نمى داد، فرمود:
(وَ ما بَثَّ فِيهِما مِنْ دابَّة )
«و آنچه گسترانيد در آن دو (آسمان و زمين) از جنبندگان».( )
در عصرى كه بشر از گسترش جهان خبر نداشت فرمود:
«آسمان را به قوّت بنا كرديم و هر آينه وسعت دهندگانيم». ( )
در زمانى كه بشر پندار نفوذ در افلاك را به خود راه نمى داد آيه 33 سوره الرحمن نازل شد و همچنين از تلقيح نباتات ماده به نطفه نر به وسيله وزش باد خبر داد.( )
6. نبود اختلاف در قرآن:
بديهى است كه سير تكاملى انسان باعث تكامل آثار و افكار و سخنان او مى شود و آثار و افكار پيشين او با افكار و آثار فعلى اش تفاوت دارد. قرآن كتابى است مشتمل بر مباحث مبدأ و معاد و روابط انسان با خالق و خلق، آيات آفاق و انفس، وظايف فردى و اجتماعى و قصه هاى گذشتگان و احوال انبيا كه از زبان درس نخوانده و استاد نديده اى تلاوت شده; آن هم در زمانى كه شرايط پريشانى فكر وانديشه فراهم بود. چرا كه حضرت رسول(صلى الله عليه وآله) در مكه گرفتار آزار و اذيت مشركان بودند و در مدينه مشغول جنگ با كفار و مقابله با نقشه هاى منافقان.
اين وضعيت اقتضا مى كند كه قرآن كريم داراى اختلاف و پريشانى باشد، از اين رو نبودن اين دو عامل در آن، پرده از نزول آن از افقى برتر از افكار بشرى بر مى دارد چنان كه خود اين كتاب مقدس به اين مطلب اشاره فرموده است.( ) البته وجوه اعجاز قرآن به اين موارد منحصر نيست. تربيت عينى و علمى اين كتاب مقدس كه هر كدام تاريخ بشر را دگرگون كردند، طرح مباحث والا و دقيق و عميق توحيدى در آن زمانه و صدها جهت ديگر، همگى اعجاز اين كتاب عزيز و گران قدر را نشان مى دهد. براى اطلاع بيش تر بر اين مباحث به كتاب هايى كه درباره قرآن نوشته شده مراجعه فرماييد.( )
