امشب شب رحلت حضرت خديجه كبرى عليها السلام است آقايان ! آدم بايد حق شناس باشد. قدر شناس باشد. روايت ديدم كه روز قيامت، يك عده اى را در محشر به عنوان بندگان ناشكر، مشخص مى كنند. در اين حديث دقت كنيد، شخص مى گويد: خدايا! تو هر نعمتى به من داده اى من پشت سرش مى گفتم: الحمدالله ! الهى شكر، من كى ناشكر بودم؟ خدا مى فرمايد: ما براى اين به تو ناشكر مى گوئيم كه ما، در دنيا بندگانى داشتيم كه بعضى از نعمت ها بوسيله آن ها به تو مى رسيد ولى تو از آن ها تشكر نمى كردى. عجب! من لم يشكر المخلوق لم يشكر الخالق (1) خدا داده است ولى مى گويد: از دست اين بنده ام به تو رسيده. خدا مى فرمايد: اگر به اين نگوئى دستت درد نكند، از من هم تشكر نكردى عجيب است! صد تا شكرا لله هم بگوئى فايده ندارد. آدم بايد حق شناس باشد. قدر شناس باشد. شما عزيزان مى دانيد كه ما، در اثر خدمات و قدمهاى راسخ چند نفر در صدر اسلام مسلمان شديم و اسلام، پيش رفت. يكى از اين شخصيت ها وجود نازنين بانوى بزرگ (حضرت خديجه كبرى) است. چه قدر درود و تحيت بايد برايش بفرستيم؟! الان هديه اى نداريم جز اينكه براى روح مطهرش صلواتى بفرستيم.
چقدر اين خانم بزرگوار بود. لياقت ها بى حساب و بى كتاب نيست . آقا! اين خانم چقدر لياقت داشت كه توانسته مادر حضرت زهرا عليها السلام بشود؟ خيلى حرف است . بهشت چهار بانوى بزرگ دارد. يكى از آنها حضرت خديجه عليها السلام است . اين خانم چقدر لياقت داشت كه خدا او را مادر يازده امام قرار داده ؟ بعضا در بعضى خانواده ها اتفاق مى افتد كه سن خانم از آقا يكى دو سال يا چند سال بيشتر است من هم ديده ام . اين هيچ نقصى نيست هيچ نقصى . اگر يك آدمى پيدا شود سن خانم را مطرح كند يا آن آقا را سرزنش كند كه چرا رفتى او را گرفتى ، جهل است و اين ها دور افتادن از فرهنگ اسلام است . حضرت خديجه عليها السلام خانم اشرف خلق روى زمين بود. يعنى همسر بهترين مرد عالم بود. سن مباركش از پيغمبر چند سال بيشتر بود اگر اين كار بد بود پيغمبر انجام نمى داد. در نظر داشته باشيد در بعضى خانواده ها بى خودى بعضى حرفها زده مى شود بى جهت دل ها شكسته مى شود. اين ها را رها كنيد. آدم اين قدر بايد حريت داشته باشد .به فرهنگ اسلام نزديك شويد. ممكن است خانم لايقى باشد. از ما بزرگتر باشد. خب باشد. كوچكتر باشد. نه كوچكترى ملاك است نه بزرگترى . هيچ اشكالى ندارد. على كل حال ، اين خانم بسيار بزرگوار است . خدا اين قدر به او لياقت داده است .
امشب شب رحلت اين بزرگوار است . دو نفر از دنيا رفته اند كه راستى دل پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم سوخت . يكى ابوطالب عليه السلام و يكى حضرت خديجه عليها السلام بود. حضرت صلى الله عليه و آله و سلم آن سال كه حضرت ابوطالب را خاك كرد؛ اسمش را عالم الحزن (2) گذاشت .
براى حضرت خديجه عليها السلام هم خيلى پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم ناراحت بود. اين بانوى بزرگ ، با دل شكسته از دنيا رفت . چه آزارهايى مى رساندند. عمرش وفا نكرد كه بماند و ببيند كه و راءيت الناس يدخلون فى دين الله افواجا (3) آن زمان را نديد. و فاطمه زهرا عليها السلام را به يادگار گذاشت و از دنيا رفت . (سلام الله عليها و صلوات الله عليها). حالا بايد برويم در خانه صديقه كبرى عليها السلام تسليت به او بگوييم . بگوييم خانم ! آمديم تسليت بگوييم . شما مادرتان را اين طور از دست داديد. پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم را هم كه پدر بزرگوارتان بود، وقت از دست داديد، خيلى بى قرار شديد. وقتى پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم در حال احتضار بود، حضرت زهرا عليها السلام اشك مى ريخت . خيلى برايش سخت بود. خيلى ! حضرت فرمود دخترم ! بيا نزديك . آهسته به او مطلبى فرمود. وسط گريه ، خنديد! بعدا زنان پيغمبر پرسيدند كه دختر پيغمبر! پدر بزرگوارت به شما چه فرمود؟ گفت : به من فرمود: تو اول كسى هستى از اهل من كه پيش من مى آيى . زهرا براى اين خنديد.
دخترها معمولا با مادرانشان ماءنوس مى شوند. حتى بخواهند منزل تهيه كنند، سعى مى كنند در نزديكى مادر باشد. بروند، بيايند. يك نوع نياز به مادر هست . حتى بعد از شوهر كرد حتى بعد از اينكه روى پاى خود قرار مى گيرد. مادر چند تا فرزند مى شود نوعى نياز باقى مى ماند. اما جانم به قربان صديقه كبرى عليها السلام كه وقتى به خانه همسر رفت داراى بچه هاى شد. بعد هم پدرش را از دست داد يك وقت من فكر كردم كه روايت نشان مى دهد خانم بعد از رحلت رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم كنار قبر پدر بزرگوار مى رفت و آنجا مى نشست . گريه مى كرد. چند تا علت به ذهن قاصرم رسيد، يكى اين كه قبر اشراف كائنات بود. قبر سيد كائنات ، سيد خلق بود و يك عطرى در اين قبر بود نه شعار باشد.يك عطرى است كه بر مشام خيلى ها نامحرم است . الا خيلى نادر. كه قضيه اش مفصل است .
يك مشت از اين خاك را بر مى داشت و به مشامش نزديك مى كرد.
ماذا على من شم تربة احمد
اى پدر! چه سرى در اين عطر تو هست؟ اين خاك چه عطرى دارد؟ كه آدم استشمام مى كند. اصلا دلش نمى خواهد در تمام عمرش، عطر ديگرى را استشمام كند. متقابلا خود صديقه طاهره عليها السلام عطرى داشت كه فقط بر پيغمبر محرم بود. فرمود يا سلمان! كنت اذا اشتقت الى رائحة الجنة شممت رايحة ابنتى فاطمه عليها السلام.(5) پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم اشرف خلق است چيزى از او دلبرى نمى كند. ببينيد چيست كه پيغمبر مشتاق آن است؟ مى گويد: سلمان! گاهى مشتاق عطر بهشت مى شدم خودم را چطور دلدارى مى دادم؟ مى گويد: مى رفتم عطر دخترم فاطمه را استشمام مى كردم. بله متقابل است .يكى اينكه آنجا مى رفت چون يكى از متبرك ترين مكان ها، كنار قبر سيد انبياء است. علت ديگرى به ذهنم رسيد. جانم به قربان زهرا عليها السلام براى اينكه مادر نداشته، كجا برود؟ دختر در مصيبت مى رود پيش مادر. مى گفت:
قل للمغيب تحت اءطباق الثرى
اين عرض ادب است . بعد هم درد دلها شروع مى شد. به پدر من ، به اين سيد انبياء كه زير اين خاك ها خوابيده بگوييد، بشنو ناله زهرا را. چه شده مگر يا زهرا!
صبت على مصائب لو اءنها
اين قدر مصيبت ها پس از تو به من رسيد كه اگر آن مصيبت ها را بين روزهاى روشن تقسيم مى كردند. مبدل به شبهاى تار مى شدند. چقدر عظمت بود؟ چقدر جلال بود؟ مانند امشب خانم داغدار است . مادر بزرگوار خود را از دست داده من مصيبت مكشوف هيچ وقت نمى خوانم . نمى توانم بخوانم اما از بانوى بزرگ اسلام حضرت خديجه كبرى عليها السلام اجازه مى گيرم يك چيزى عرض كنم . مى گويم خانم ! شما با رحلتتان پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم را داغدار كرديد. غصه دار كرديد مسلمين را غصه دار كرديد اصلا در وقت غربت پيغمبر هم از دنيا رفتيد اما با اجازه شما، بانوى بزرگ اسلام ، سربسته يك جمله مى گويم . دلم نمى خواهد واضح بگويم . اما مى گويم در رحلت شما با همه حزن و اندوه ، دخترت ديگر به در و ديوار نگاه نكرد. اما در رحلت دخترت ، بچه ها به آن در، نگاه مى كردند، اشك مى ريختند و داغهايشان تجديد مى شد.
---------------------------------------
1-مستدرك الوسائل ج 12، ص 358، عن محمد بن اءبى عبدالله الكوفى عن سهل بن زياد عن عبدالعظيم الحسنى عن ابراهيم بن اءبى محمود قال سمعت الرضا يقول من لم يشكر المنعم من المخلوقين لم يشكر الله عزوجل .
2-سال غم و اندوه .
3-سوره مباركه نصر، آيه 3.
4-المناقب ج 1 ص 242.
و قالت الزهراء عليها السلام
قل للمغيب تحت اءطباق الثرى
صبت على مصائب لو اءنها
قد كنت ذات حمى بظل محمد
فاليوم اءخشع للذليل و اءتقى
فاذا بكت قمرية فى ليلها
فلاءجعلن الحزن بعدك مؤ نسى
ماذا على من شم تربة اءحمد
5-[الاءمالى للصدوق]، [عيون اءخبار الرضا عليه السلام] عن على عن اءبيه عن الهروى عن الرضا ع قال قال النبى ص لما عرج بى اءبى الى السماء اءخذ بيدى جبرئيل ع فاءدخلنى الجنة فناولى من رطبها فاءكلته فتحول ذلك نطفة فى صلبى فلما هبطت الى الاءرض واقعت خديجة فتحملت بفاطمة ع ففاطمة حوراء انسية فكلما اشتقت الى رائحة الجنة شممت رائحة ابنتى فاطمة ارشاد القلوب ، 1، 132. اءمالى للصدوق ص 460. بحارالانوار، 100، 277. و قال النبى ص لما عرج بى الى السماء اءخذ بيدى جبرئيل ع فاءدخلنى الجنة فناولنى من رطبها فاءكلته فتحول ذلك نطفة فى صلبى فلما هبطت الى الاءرض واقعت خديجة فتحملت بفاطمة ع حوراء انسية فكلما اشتقت الى رائحة الجنة شممت رائحة ابتنى فاطمة
------------------------------
محمد رحمتى شهرضا
