عزاداری بر سیدالشهدا علیه السلام و شبهات وهابیت (2)

(زمان خواندن: 4 - 8 دقیقه)

در نوشتار قبل روشن شد که یکی از راه کارهای وهابیون برای خاموش کردن نور الهی سیدالشهدا حضرت امام حسین علیه السلام، حمله به عزاداری است. عزاداری یکی از مهم ترین روش های شیعیان برای زنده نگاه داشتن یاد و نام آن امام مظلوم علیه السلام است. این روش از چنان تاثیر گذاری برخوردار است که وهابیون آن را برنمی تابند و هر ساله با حمله کردن به مجالس، عده ای از عزاداران را به شهادت می رسانند.


از سوی دیگر، کامنتی که بخشی از آن را نقل کردیم، نشان می دهد که جدا از حملات فیزیکی، توسل به دروغ و بخشی نگری، ابزار دیگری برای از بین بردن عزاداری است. در این کامنت، سعی شده تا با استناد به منابع حدیثی و فقهی شیعه، اثبات شود آنچه امروز به عنوان عزاداری متداول است، مورد نهی حضرات ائمه علیهم السلام و فقهای شیعه رضوان الله علیهم است.
پست قبلی، مقدمه ای برای روش شناسی بررسی احادیث و نشانگر عدم اعتبار علمی مقالاتی از قبیل کامنت مورد بحث بود. در این پست قصد داریم به یاری خداوند متعال و عنایت اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام، پرده ای دیگر از بغض وهابیون متعصب نسبت به اهل بیت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم را نمایش دهیم. لذا ابتدا عین مطالب موجود در آن کامنت، نقل می شود و سپس پاسخ لازم بیان می گردد؛ قضاوت نهایی به عهده ی شما دوستان اهل مطالعه و دقیق. پیشاپیش از طولانی بودن و اندکی تخصصی بودن مطلب، عذرخواهی می کنم.
• نوحه خواندن بر میت
وهابی: ابن بابويه قمي یعنی شيخ صدوق، مي گويد: « يكي از رواياتي كه از پيامبر ثابت و قبلاً گفته نشده اين است كه رسول الله ـ صل الله علیه و آله وسلم ـ فرموده: « النياحة من عمل الجاهلية»[3] ( نوحه کشیدن از اعمال جاهليت است). از محمد باقر مجلسي با لفظ:« النياحة عمل الجاهليه» [4]: (نوحه کشی رفتار و عمل جاهليت است) نقل شده است.
پاسخ: بنابر رویه ی علمی در بررسی احادیث، در سند و محتوای آن، دقت می کنیم.
الف- سند؛ این حدیث، در شمار مرسلات شیخ صدوق قدس سره است و ارسال موجب ضعف سند است، چنان که فقهای شیعه به این مشکل تصریح فرموده اند؛ از جمله مرجع فقید شیعه، مرحوم آیت الله العظمی خویی قدس سره، چنین می نویسد: «… و هی مضافا الی ضعف سندها… » « این روایت علاوه بر ضعفی که در سند دارد… » (1)
توجه: متاسفانه در ترجمه ی عبارت نیز عمدا یا سهوا، اشکال وجود دارد. در شبهه ی وهابی نوشته شده: یکی از روایاتی که از پیامبر ثابت و… ؛ در حالی که در منبع مذکور، کلمه ی « ثابت » وجود ندارد، بلکه کلمه ی « الموجزة » ثبت شده که به معنی « کوتاه » است، یعنی شیخ صدوق قدس سره، احادیث کوتاه و بی سابقه ی رسول اکرم صلوات الله علیه وآله را نقل کرده است.
ب- محتوای حدیث؛ بر فرض صحت این حدیث، باید با روش علمی، به فهم دقیق مراد آن پرداخت تا روشن شود آیا ناله و مرثیه سرایی برای میت، به طور کلی غیر مجاز است، یا خیر. در پاسخ این سوال، به طور مختصر باید گفت: مرثیه و نوحه خواندن برای میت، انواعی دارد؛ و اگر آنچه برای میت گفته می شود، درست و مطابق واقع باشد، هیچ اشکالی ندارد.
اکنون با استناد به اندکی از روایات معصومین علیهم السلام و نظرات فقهای شیعه قدس سرهم، به پاسخ تفصیلی می پردازیم.
1- هنگامی که رسول خدا علیه وآله السلام از جنگ احد به مدینه بازگشتند، از هر خانه ای که کسی از آن به شهادت رسیده بود، صدای نوحه شنیدند، ولی از خانه ی عموی شان حمزه، صدایی نشنیدند؛ پس فرمودند: اما برای حمزه کسی نمی گرید، پس مردم مدینه تصمیم گرفتند بر هیچ شهیدی نوحه و گریه نکنند مگر این که ابتدا بر حمزه نوحه و زاری نمایند، این رسم تا امروز باقی است. (2)
2- حضرت صدیقه ی طاهره علیه االسلام، پس از رحلت پدرشان حضرت خاتم الانبیاء صلوات الله علیه وآله، کنار مرقد مطهر ایشان می رفتند، مشتی از خاک قبر را برداشته، بر چشم می نهادند و چنین نوحه می کردند: ماذا علی من شم تربة احمد… . (3)
3- در کتاب اکمال الدین به سند صحیح نقل شده که یکی از دختران حضرت امام صادق علیه السلام، فوت کرد، پس حضرت علیه السلام، یک سال بر او نوحه کردند. سپس فرزند دیگری از ایشان مرحوم شد، امام علیه السلام یک سال نیز بر او نوحه نمودند. سپس اسماعیل ( فرزند دیگر امام علیه السلام ) از دنیا رفت، پس امام علیه السلام، در مصیبت او، جزع و بی قراری شدیدی کردند و نوحه قطع شد. کسی به ایشان عرض کرد: آیا در منزل شما نوحه می شود؟ امام علیه السلام پاسخ دادند: وقتی حمزه از دنیا رفت، رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: اما کسی بر حمزه گریه نمی کند. (4)
4- در زیارت حضرت امام رضا علیه السلام که از حضرت امام جواد علیه السلام نقل شده، چنین می خوانیم: ای کسی که پیش از شهید شدن، به فرزندان و خانواده اش فرمان داد بر او نوحه سرایی کنند. (5) 
پس از نقل گوشه ای از روایات شیعی که در آنها به وضوح نوحه سرایی دیده می شود و حتی در مواردی این کار مورد دستور حضرات معصومین علیهم السلام قرار گرفته، نوبت به نقل نظر برخی از علما و فقهای شیعه، می رسد.
1- محقق حلی قدس سره، با استناد به اموری از جمله رفتار حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام، می نویسد: نوحه سرایی بر میت، با شمردن فضایل او بدون دروغ گویی و ستم میت و کارهای میت که موجب خشم الهی است، جایز است. (6)
2- علامه حلی قدس سره: نوحه سرایی به باطل، به اجماع علما باطل است، اما اگر به حق باشد، جایز است. (7)
3- شهید اول قدس سره: نوحه سرایی با کلام نیکو و شمارش فضایل میت، اگر با اعتماد به راست گویی باشد، مجاز است. (8)
4- میرزای قمی قدس سره: نوحه سرایی اگر با کلام نیکو و راست گویی باشد و فضایلی که در میت موجود بوده بیان شود، چه با شعر باشد یا نثر، جایز است. (9)
5- محقق بحرانی قدس سره: ظاهر فقهای شیعه آن است که از این احادیث ( که نهی از نوحه سرایی می کنند) رویگردانی کرده و آنها را تاویل نموده اند، به این صورت که آنها را بر نوحه سرایی ای که مشتمل بر گفتارهای نادرست و مورد نهی باشد، حمل کرده اند؛ چنان که ظاهر حدیث ( نوحه سرایی، از اعمال جاهلیت است ) همین است. (10)
6- مرحوم آیت الله العظمی خویی قدس سره: حدیثی که شیخ صدوق قدس سره نقل کرده است، علاوه بر ضعفی که در سند دارد، قابل حمل بر نوحه سرایی باطلی است که در عرب مرسوم بوده؛ این برداشت ناشی از کلمه ی « من عمل الجاهلیة » است، با توجه به مناسبت حکم و موضوع. (11)
7- آیت الله العظمی صافی گلپایگانی دام ظله: گفتار کسانی که از روی دشمنی با اهل بیت علیهم السلام، می گویند: صفویه این شعائر را پایه گذاری کرد و مردم را به سوی انجام آن سوق داد، نمی تواند ضرری به تفکر شیعی و اصالت آن وارد کند؛ چون احادیث صحیح و متواتر دلالت می کنند که نبی اکرم و ائمه ی معصومین علیهم السلام، بوده اند که نوحه سرایی، گریستن، گریاندن و تظاهر به گریه را سنت کرده اند و آنان علیهم السلام ریشه ی شعائر حسینی علیه السلام هستند. (12)
با توجه به این مطالب، به ادامه ی کامنت وهابی توجه فرمائید.
ـ مجلسي، نوري و بروجردي از رسول الله صل الله عليه وسلم، روايت مي كنند كه فرمود: «صوتان ملعونان يبغضهما الله اعوال عند مصيبه و صوت عند نغمة يعنى النوح و الغناء»[5].: (دو آوازند كه لعنت شده اند و خداوند را به خشم مي آورند؛ آه و واويلا كردن در هنگام مصيبت و آواز خواندن با موسيقي)!!
ـ در نامه اي كه امير المؤمنين امام علی ـ علیه السلام ـ به رفاعة بن شداد نوشته، آمده است: « اياك و النوح علي الميت ببلد يكون لك به سلطان»[7]: ( تو را بر حذر ميدارم كه در شهري حاكم باشي و در آن جا ، بر مرده اي نوحه شود!)
آنچه نقل شد، گوشه ای است از احادیث و کلمات فقهای شیعه در مورد نوحه سرایی و توضیح احادیثی که از این کار نهی کرده است. بنابراین نمی توان بدون طی مراحل علمی و روش مشخص، به نتیجه گیری از یک حدیث پرداخت که این کار نشان دهنده ی جهالت و نیز عناد و دشمنی نسبت به تشیع و اهل بیت پیامبر اکرم علیه وآله السلام است.
در پست بعدی به تحلیل و بررسی ادامه ی کامنت وهابیون در رد عزاداری بر سیدالشهدا حضرت اباعبدالله  الحسین علیه السلام خواهیم پرداخت، انشاءالله.

نویسنده: حیدر
—————————————————————————————–
پی نوشت ها:
1- کتاب الطهارة، مرحوم آیت الله العظمی خویی قدس سره، جلد9، صفحه230، ناشر: لطفی
2- وسایل الشیعة، الحر العاملی قدس سره، باب88 از ابواب دفن
3- المعتبر، المحقق الحلی قدس سره، جلد1، صفحه345، ناشر: موسسة سیدالشهدا علیه السلام، قم
4- الحدائق الناضرة، المحدث البحرانی قدس سره، جلد4، صفحه166، ناشر: موسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة
5- بحار الانوار، العلامة المجلسی قدس سره، جلد99، صفحه53 ( زیارت جوادیه )
6- المعتبر، المحقق الحلی قدس سره، جلد1، صفحه345، ناشر: موسسة سیدالشهدا علیه السلام، قم
7- منتهی المطلب، العلامة الحلی قدس سره، صفحه446، چاپ سنگی
8- ذکری الشیعة فی احکام الشریعة، الشهید الاول قدس سره، جلد2، صفحه57، ناشر: موسسة آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث، قم
9- غنائم الایام، المیرزا القمی قدس سره، جلد3، صفحه557، ناشر: مرکز النشر التابع لمکتب الاعلام الاسلامی
10- الحدائق الناضرة، المحدث البحرانی قدس سره، جلد4، صفحه167، ناشر: موسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم المقدسة
11- کتاب الطهارة، آیت الله العظمی الخویی قدس سره، جلد9، صفحه230، ناشر: لطفی
12- لمحات، آیت الله العظمی الصافی الگلپایگانی دام ظله، صفحه280، ناشر: موسسة البعثة
فرستنده : سید حیدر حسینی