تبليغ رسمى مبانى فكرى وهّابيّت مبتنى بر انحرافات شديد در امور اعتقادى و اثبات شرك و كفر فِرَق اسلامى به وسيله ابن تيميّه در سال 698 ه . ق. در منطقه شام آغاز شد كه با مخالفت آشكار دانشمندان بزرگ اهل سنّت و شيعه روبهرو شد، او در سال 728 در زندان قلعه دمشق جان سپرد كه با مرگش افكار وى نيز به فراموشى سپرده شد.
بار ديگر افكار باطل ابن تيميّه، از سوى محمّد بن عبد الوهّاب در سرزمين نجد و با هماهنگى محمّد بن سعود، حاكم دِرعيّه، در سال 1157 از سر گرفته شد كه با نبردهاى خونين، بر سواحل خليج فارس و تمامى منطقه حجاز سلطه يافتند.
ب: نخستين دولت سعودى:
خاندان سعود به ترتيب، يك دوره 75 ساله قدرت را تا سال 1233 در اختيار داشتند:
1. محمّد بن سعود، حاكم و امام وهّابيّت در سالهاى 1157 ـ 1179.
2. عبدالعزيز بن محمّد، رهبر وهّابيّت بعد از پدرش (1133 ـ 1218).
3. سعود بن عبد العزيز، متوفّاى 1229.
4. عبد اللّه بن سعود، متوفّاى 1233 كه در استامبول كشته شد.
با قلع و قمع دولت نجد به دست ابراهيم پاشاى عثمانى و قتل عبداللّه بن سعود در اسلامبول، خاندان سعودى از قدرت ساقط شد و قريب 80 سال را در عزلت گذراندند.
ج: رهبران قبيلهاى وهّابيّت پس از فروپاشى:
1. تركى بن عبد اللّه بن محمّد بن سعود كه در سال 1249 به قتل رسيد.
2. فيصل بن تركى بن عبد اللّه، متولّد 1213 و متوفّاى 1282.
3. عبد الرحمن بن فيصل بن تركى، متوفّاى 1346.
د: دوّمين دولت سعودى:
ملك عبد العزيز بن عبد الرحمن در سال 1319 از كويت به رياض برگشت و با كمك بازماندگانى از پيروان مسلك وهّابيّت و با تكيه بر كمكهاى بىدريغ انگليسىها و فرانسوىها و در طىّ بيست سال مبارزه، دوباره بر حجاز مسلّط شد و با تبديل نام حجاز به سعودى، سلطنت آلسعود را پىريزى كرد و پس از 54 سال حكومت، سرانجام در سال 1373 از دنيا رفت و هم اكنون فرزندان وى بر اين كشور حكومت مىكنند(10).
ه: كيفيّت تسلط عبدالعزيز بر حجاز:
عبدالعزيز بن عبدالرحمن آل سعود كه در سال 1880 (1285شمسى) به دنيا آمده بود، در جوانى با خانواده خود براثر فشار «الرشيد» كه زادگاه آنان رياض را متصرّف شده بود به كويت رفت و در دسامبر سال 1901 (آذر 1280 شمسى، شعبان 1319 قمرى) در 21 سالگى با نيرويى كه از چهل و چند نفر بيشتر نبود به قصد پس گرفتن رياض عازم نجد شد و اوايل 1902 رياض را تصرف كرد و سپس به كوتاه كردن دست الرشيد از نقاط ديگر پرداخت.
تا سال 1904 (1283 شمسى، 1322 قمرى ) همه نجد را به رغم حمايت نظامى عثمانى از الرشيد تصرف كرد و با مرگ الرشيد در سال 1906 (1284 شمسى) راه در برابر عبدالعزيز باز شد و به تدريج ساير مناطق تحت سلطه عوامل الرشيد را گرفت و در سال 1913 (1292 شمسى، 1331 قمرى) احساء را هم بر قلمرو خود افزود و به ساحل خليج فارس رسيد.
دولت انگلستان كه سرگرم عقب راندن عثمانى از سرزمينهاى عربى و مسلّط شدن بر آنها بود در سال 1916 (1294 شمسى) اواسط جنگ جهانى اول، نجد و احساء را به عنوان قلمرو عبدالعزيز به رسميت شناخت. عبدالعزيز در سال 1925 (1303 شمسى، 1343 قمرى) از اختلاف شريف مكه با دولت انگلستان استفاده كرد و حجاز را هم بر قلمرو خود افزود و خود را سلطان نجد و حجاز اعلام داشت.
هفتم ژانويه سال 1926 (17/10/1304 شمسى) قلمرو خود را مملكت سعودى اعلام داشت و 20 ماه مه سال 1927 (30/2/1306 شمسى 19 ذىقعده 1345 قمرى) دولت انگلستان طبق عهدنامه جدّه سال 1927 (1305 شمسى، 1344 قمرى) استقلال آن كشور را كه تا نيمه جنگ جهانى اول تحت الحمايه عثمانى بود، به رسميت شناخت.
آل سعود در هشتم شوال 1344 قمرى حرم امامان بقيع را ويران كرد.
ولى تاريخ اعلام رسمى تاسيس كشور سعودى 23 سپتامبر 1932 (2/7/1311 شمسى، 23 جمادى الاول 1351) است.
ملك سعود بن عبد العزيز، كه متولد سال 1319 بود پس از مرگ پدرش از سال 1377 تا 1388، به مدت 11 سال حكومت را به دست گرفت.
ملك فيصل بن عبد العزيز، متولد 1324 بود پس از مرگ برادرش ملك سعود از سال 1388 تا 1395 به مدت 7 سال به عربستان حكومت كرد. و در دوران حكومتش به توسعه حرمين پرداخت.
ملك خالد بن عبد العزيز، متولد 1331، پس از مرگ برادرش ملك فيصل از سال 1395 تا 1402 به مدت 7 سال به سلطنت نشست.
ملك فهد بن عبد العزيز، متولد 1340، بعد از مرگ برادرش خالد از سال 1402 تا 1426 به مدت 24 سال زمامدار عربستان بود(11). ملك عبد اللّه بن عبد العزيز، متولّد 1352، پس از مرگ برادرش فهد در سال 1426 در سن 74 سالگى پادشاهى عربستان را به عهده گرفت.
___________________________________
(10) ر.ك: محمّد حسين قريب گركانى، تاريخ وهّابيّت و مجلّه هفت آسمان، سال اوّل، شماره سوم و چهارم، ص 177.
(11) ر.ك: رسائل أئمّة دعوة التوحيد، از دكتر فيصل بن مشعل بن سعود بن عبد العزيز.
