سوره هايى كه در نماز و تيره قرائت مى شود
1 - اسماعيل بن عبدالخالق بن عبدربّه مى گويد امام صادق (ع ) فرمود: پدر بزرگوارم همواره بعد از نماز عشا، دو ركعت نماز در حالت نشسته مى خواند، و صد آيه در آن دو ركعت قرائت مى نمود، و پيوسته مى فرمود: هركس اين دو ركعت را بخواند، و صد آيه در آن تلاوت كند، از غافلان نوشته نمى شود.
وى مى گويد: امام باقر(ع ) در آن دو ركعت ، سوره واقعه و اخلاص را قرائت مى فرمودند.
در روايت ديگر پيرامون سوره هايى كه در نماز وتيره قرائت مى شود آمده است كه حضرت ابى جعفر محمّد بن علىّ امام باقر(عليهاالسلام ) فرمود: هركس سوره مُلْك را شب بخواند، به قرائت بسيار و پاكيزه عمل نموده ، و از غافلان نخواهد بود، و من نيز بعد از نماز عشا آن دو را در حالت نشسته [در نافله عشا] مى خوانم .
كيفيّت نماز وُتَيره
كسى كه مى خواهد نماز وتيره و نافله نماز عشا بخواند، چهار زانو مى نشيند و ابتدا به كيفيّتى كه در ركعت اوّل نافله هاى ظهر يادآور شديم ، هفت تكبير افتتاح و دعاهاى ما بين آنها را بجا آورده و توجّه نموده ، و سوره حمد را قرائت مى كند، و بعد از حمد، يكى از دو سوره هايى را از بر اساس ‍ روايت يادآور شديم برمى گزيند، و مى خواند، و بعد تكبير ركوع را گفته ، و در حالت چهار زانو ركوع نموده ، و بعد دو سجده را بجا مى آورد، و وقتى از دو سجده فارغ شد باز چهار زانو مى نشيند و سوره حمد و اخلاص را قرائت مى نمايد و دستش را بلند كرده و تكبير گفته و با گزينش و خواندن برخى از دعا، قنوت بجامى آورد، سپس تكبير گفته و ركوع و دو سجده را به صورتى كه پيش از اين بدان اشاره شد انجام مى دهد، و بعد از دو سجده به همان صورت نشستن تشهّد در نماز ظهر مى نشيند، و به همان ترتيب تشهّد بجا آورده ، و سلام نماز و سه تكبير مستحبّ بعد از نماز، و تسبيح حضرت زهرا(عليهاالسلام ) را مى گويد.
تعقيب نماز وُتَيْره
بعد از آن دعايى را كه جدّ سعادتمندم ابوجعفر طوسى - رضوان اللّه عليه - ذكر نموده ، مى خواند. و آن دعا به اين صورت است :
اءَمْسَيْنا وَ اءَمْسَى الْحَمْدُ وَالْعَظَمَةُ وَالْكِبْريآءِ وَ الْجَبَرُوتُ وَالْحِلْمُ وَ الْعِلْمُ وَ الْجَلالُ وَ الْبَهآءُ وَ التَّقْديسُ وَ التَّعْظيمُ وَ التَّسْبيحُ وَ التَّكبيرُ وَالتَّهْليلُ وَ الَّتمْجيدُ [وَ التَّحْميدُ] وَالسَّماحُ وَ الْجُودُ وَ الْكَرَمُ وَ الَْمجْدُ وَ الْمَنُّ وَ الْحَمْدُ وَ الْفَضْلُ وَ السَّعَةُ، وَالْحَوْلُ وَالْقُوَّةُ، وَ الْفَتْقُ وَ الرَّتْقُ، وَ اللَّيْلُ وَالنَّهارُ، وَ الظُّلُماتُ وَالنُّورُ، وَالدُّنْيا وَ الاَّْخِرَةِ، وَالْخَلْقُ جَميعاً وَالاَْمْرُ كُلُّهُ، وَ ماسَمَّيْتُ وَ لَمْ اءُسَمِّ، وَ ما عَلِمْتُ وَ ما لَمْ اءَعْلَمْ، وَ ما كانَ وَ ما هُوَ كآئِنٌ، للّهِِ رَبِّ الْعالَمينَ.
اءَلْحَمْدُللّهِِ الَّذى ذَهَبَ بِالنَّهارِ وَ جَآءِ بِاللَّيْلِ وَ نَحْنُ فى نِعْمَةٍ وَ عافِيَةٍ وَ فَضْلٍ عَظيمٍ، اءَلْحَمْدُللّهِِ الَّذى لَهُ ما سَكَنَ فِى اللَّيْلِ وَ النَّهارِ، وَ هُوَ السَّميعُ الْعَليمُ، اءَلْحَمْدُللّهِِ الَّذى يُولِجَ اللَّيْلَ فِى النَّهارِ، وَ يُولِجَ النَّهارَ فِى اللَّيْلِ، وَ يُخْرِجُ الْحَىَّ مِنَ الْمَيِّتِ، وَ يُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَىِّ، وَ يَرْزُقُ مَنْ يَشآءُ بِغَيْرِ حِسابٍ، وَ هُوَ عَليمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ. اءَللّهُمَّ، بِكَ نُمْسى ، وَ بِكَ نُصْبِحُ، وَبِكَ نَحيى ، وَ بِكَ نَموُتُ، وَ إِلَيْكَ الْمَصيرُ، اءَللّهُمَّ، إِنّى اءَعُوذُ بِكَ اءَنْ اءَذِلَّ اءَوْ اءُذَلَّ، اءَوْ اءَضِلَّ اءَوْ اءُضَلَّ، اءَوْ اءَظْلِمَ اءَوْ اءُظْلِمَ، اءَوْ اءجْهَلَ اءَوْ يُجْهَلَ عَلَىَّ، يا مُصَرِّفَ الْقُلُوبِ وَالاَْبْصارِ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ [يا: آلِهِ]، وَ ثَبِّتْ قَلْبى عَلى طاعَتِكَ وَ طاعَةِ رَسُولِكَ - عَلَيْهِ وَ آلِهِ السَّلامُ، اءَللّهُمَّ، لاتُزِعْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنا، وَهَبْ لَنا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً، إِنَّكَ اءَنْتَ الْوَهّابُ.
اءَللّهُمَّ، إِنَّ لَكَ عَدُوّاً لايَاءْلُونى خَبالاً، حَريصاً عَلى غَيّى [يا: عَيْنى ]، بَصيراً بِعُيُوبى ، يَرانى هُوَ وَ قَبيلُهُ مِنْ حَيْثُ لااءَراهُمْ. اءَللّهُمَّ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، [وَ اءَعِذْ مِنْهُ اءَنْفُسَنا وَ اءَهالينا وَ اءَوْلادَنا وَ إِخْوانَنا وَ ما اءَغْلَقْتُ عَلَيْهِ اءَبْوابُنا وَ اءَحاطَتْ عَلَيْهِ دُورُنا. اءَللّهُمَّ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ]، وَ حَرِّمْنا عَلَيْهِ كَما حَرَّمْتَ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ، وَ باعِدْ بَيْنَنا وَ بَيْنَهُ كَما باعَدْتَ بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ بَيْنَ السَّمآءِ وَ الاَْرْضِ وَ اءَبْعَدَ مِنْ ذلِكَ. اءَللّهُمَّ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اءَعِذْنى مِنْهُ وَ مِنْ هَمْزِهِ وَ لَمْزِهِ وَ فِتْنَتِهِ وَ دَواهيهِ وَ غَوائِلِهِ وَ سِحْرِهِ وَ نَفْثِهِ [يا: وَ نَفْثَتِهِ، يا: فِتْنَتِهِ]. اءَللّهُمَّ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ اءَعِذْنى مِنْهُ فِى الدُّنْيا وَ الاَّْخِرَةِ، وَ فِى الَْمحْيا وَ الْمَماتِ. بِاللّهِ اءَدْفَعُ ما اءُطيقُ وَما لا اءُطيقُ، وَ مِنَ اللّهِ الْقُوَّةُ وَ التَّوْفيقُ، يا مِنْ تَيْسيرُ الْعَسيرُ عَلَيْهِ سَهْلٌ يَسيرٌ، [صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وِ آلِهِ، وَ يَسِّرِ لى ما اءَخافُ عُسْرَهُ، فَإِنَّ تَيْسيرَ الْعَسيرِ عَلَيْكَ يَسيرٌ.]
اءَللّهُمَّ، يا رَبَّ الاَْرْبابِ، وَيا مُعْتِقَ الرِّقابِ، اءَنْتَ اللّهُ الَّذى لايَزُولُ وَلا يَبيدُ، وَلا تُغَيِّرُكَ الدُّهُورُ وَ الاَْزْمانُ، بَدَتْ قُدْرَتُكَ يا إِلهى ، وَ لَمْ تُبْدِ هَيْئِةٌ [يا: هَيْئَتُهُ، يا: هَيْئَتُكَ] فَشَبَّهُوكَ يا سَيِّدى ، وَ اتَّخَذُوا بَعْضَ آياتِكَ [يا: اءَسْمآئِكَ، يا: اءَنْبِيآئِكَ] اءَرْباباً، ثُمَّ لَمْ يَعْرِفُوك يا إِلهى ، وَ اءَنَا يا إِلهى ، بَرى ءٌ إِلَيْكَ فى هذِهِ اللَّيْلَةِ مِنَ الَّذينَ بِالشُّبُهاتِ طَلَبُوكَ، وَ بَرى ءٌ إِلَيْكَ مِنَ الَّذينَ شَبَّهُوكَ وَ جَهِلُوكَ يا إِلهى ، اءَنَا بَرى ءٌ مِنَ الَّذين بِصِفاتِ عِبادِكَ وَ صَفُوكَ، بَلْ اءَنَا بَرى ءٌ مِنَ الَّذينَ جَحَدُوكَ وَ لَمْ يَعْبُدُوكَ، وَ اءَنَا بَرى ءٌ مِنَ الَّذينَ فى اءَفْعالِهِمْ جَوَّرُوكَ، يا إِلهى ، اءَنَا بَرى ءٌ مِنَ الَّذينَ بِقَبآئِجِ اءَفْعالِهِمْ نَحَلُوكَ، وَ اءَنَا بَرى ءٌ مِنَ الَّذينَ فيما نَزَّهُوا عَنْهُ آبائَهُمْ وَاءُمُّهاتِهِمْ ما نَزَّهُوكَ، وَ اءَبْرَاءُ إِلَيْكَ مِنَ الَّذينَ فى مُخالَفَةِ نَبِيِّكَ وَ آلِهِ(عليهم السلام ) خالَفُوكَ، اءَنَا بَرى ءٌ مِنَ الَّذينَ فى مُحارَبَةِ اءَوْلِيآئِكَ حارَبُوكَ، وَ اءَنَا بَرى ءٌ إِلَيْكَ مِنَ الَّذينَ فى مُعانَدَةِ آلِ نَبِيِّكَ(عليهم السلام ) عانَدُوكَ. اءَللّهُمَّ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اجْعَلْنى مِنَ الَّذينَ [عَرَفُوكَ فَوَحَّدُوكَ، وَاجْعَلْنى مِنَ الَّذينَ] لَمْ يُجَوِّرُوكَ وَ عَنْ ذلِكَ نَزَّهُوكَ، وَاجْعَلْنى مِنَ الَّذينَ فى طاعَةِ اءَوْلِيآئِكَ وَ اءَصْفِيآئِكَ اءَطاعُوكَ، وَاجْعَلْنى مِنَ الَّذين فى خَلَواتِهِمْ وَ فى آنآءِ اللَّيْلِ وَ اءَطْرافِ النَّهارِ راقَبُوكُ وَ عَبَدُوك ، يا مُحَمَّدُ يا عَلِىُّ، بِكُما بِكَما.
اءَللّهُمَّ، إِنّى اءَسْاءَلُكَ فى هذِهِ اللَّيْلَةِ بِاسْمِكَ الَّذى إِذا وُضِعَ عَلى مغالِقِ اءَبْوابِ السَّمآءِ لِلاِْنْفِتاحِ انْفَتَحَتْ. [وَ] اءَسْاءَلُكَ بِاسْمِكَ الَّذى إِذا وُضِعَ عَلى مَضايقِ الاَْرْضِ لِلاِْنْفِراجِ انْفَرَجَتْ، [وَ] اءَسْاءَلُكَ بِاسْمِكَ الَّذى إِذا وُضِعَ عَلى الْبَاءْسآءِ لِلتَّيْسُّرِ [يا: لِلتَّيْسير] تَيَسَّرَتْ، وَ اءَسْاءَلُكَ بِاسْمِكَ الَّذى إِذا وُضِعَ عَلى الْقُبُورِ لِلنُّشُورِ انْتَشَرَتْ، اءَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ اءَنْ تَمُنَّ عَلَىَّ بِعِتْقِ رَقَبَتى مِنَ النّارِ فى هذِهِ اللَّيْلَةِ. اءَللّهُمَّ، إِنّى لَمْ اءَعْمَلِ الْحَسَنَةَ حَتّى اءَعْطَيْتَنيها، وَلَمْ اءَعْمَلِ السَّيِّئَةَ [يا: الْحَسَنَةَ] حتَّى اءَعْلَمتَنيها [يا: عَلَّمْتَنيها]، اءَللّهُمَّ، فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ عُدْ عَلَىَّ عِلْمَكَ بِعَطآئِكَ، وَ داوِ دآئى بِدَوآئِكَ، فَإِنَّ دآئِىَ ذُنُوبِىَ الْقَبيحَةُ، وَ دَوآئُكَ عَفْوَكَ وَ حَلاوَةُ رَحْمَتِكَ، اءَللّهُمَّ، إِنّى اءَعُوذُ بِكَ اءَنْ تَقْضَحَنى بَيْنَ الْجُمُوعِ بِسَريرَتى ، وَ اءَنْ اءَلْقاكَ بِخِزْىِ عَمَلى ، وَالنَّدامَةَ بِخَطيئَّتَى ، وَ اءَعُوذُ بِكَ اءَنْ تُظْهِرَ سَيِّئآتى عَلى حَسَناتى ، وَ اءَنْ اءُعْطى كِتابى بِشِمالى ، فَيَسْوَدَّ بِها وَجْهى . وَ يَعْسُرَ بِذلِكَ حِسابى [يا: حَسَناتى ]، وَ تَزِلَّ [يا: فَتَزِلَّ] بِذلِكَ قَدَمى ، وَ يَكوُنَ فى مَواقِفِ الاَْشْرارِ مَوْقِفى ، وَ اءَنْ اءَصيرَ فِى الاَْشْقِيآءِ الْمُعَذَّبينَ، حَيْثُ لاحَميمَ يُطاعُ، وَلا رَحْمَةٌ مِنْكَ تُدارِكُنى فَاءَهْوى فى مَهاوِى الْغاوِينَ. اءَللّهُمَّ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اءَعِذْنى مِنْ ذلِكَ كُلِّهِ.
اءَللّهُمَّ، بِعِزَّتِكَ الْقاهِرَةِ وَسُلْطانِكَ الْعَظيمِ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ و آلِهِ، وَ بَدِّلْ لِىَ الدُّنْيَا الْفانِيَةَ بِالدّارَ الاَّْخِرَةِ الْباقِيَةِ، لَقِّنى رَوْحَها وَ رَيْحانَها وَ سَلامَها، وَ اسْقِنى مِن بارِدِها، وَ اءَظِلَّنى فى ظِلالِها، وَ زَوِّجْنى مِنْ حُورِها، وَاءَجْلِسْنى عَلى اءَسِرَّتِها، وَ اءَخْذِمْنى وِلْدانَها، وَ اءَطِفْ عَلَىَّ غِلْمانَها، وَ اسْقِنى مِنْ شَرابِها، وَ اءَوْرَدْنى اءَنْهارَها، وَاهْدِلى ثِمارَها، وَ انِْونى [يا: وَاقْوِنى ](1) فى كَرامَتِها مُخَلَّداً، لاخَوْفَ [عَلَىَّ] يُرَوِّعُنى ، وَ لانَصْبٌ يَمَسِّنى ، وَلا حُزْنٌ يَعْتَرينى [يا: يَغْتَرينى ]، وَلا هَمَّ يُشْغِلُنى ، فَقَدْ رَضيتُ ثَوابَها، وَ آمَنْتُ عِقابَها، وَ اطْمَاءنَنْتُ فى مَنازِلِها، قَدْ جَعَلْتَها لى مَلْجَاءً، وَ لِلنَّبِىَّ [يا: النَّبِىّ] (ص ) رَفيقاً، وَلِلْمُؤْمِنينَ [يا: الْمُؤْمِنينَ] اءَصْحاباً، وَ لِلصّالِحينَ [يا: الصّالِحينَ] إِخْواناً، فى غُرَفٍ فَوْقَ غُرَفٍ حَيْثُ الشَّرفُ كُلُّ الشَّرفِ.
اءَللّهُمَّ، وَاءَعُوذُ بِكَ مَعاذَةَ مَنْ خافَكَ، وَاءَلْجَاءُ إِلَيْكَ مَلْجَاءَ مَنْ هَرَبَ إِلَيْكَ مِنَ النّارِ الَّتى لِلْكافِرينَ اءَعْدَدْتَها، وَ لِلْخاطِئينَ اءَوْ قَدْتَها، وَلِلْغاوِينَ اءَبْرَزْتَها، وَذاتِ لَهَبٍ وَ سَعيرٍ وَ شَهيق وَ زَفيرٍ وَ شَرَرٍ كَاءَنَّهُ جِمالاتٌ صُفْرٌ، وَ اءَعُوذُ بِكَ اءَللّهُمَّ، اءَنْ تَصْلِىَ بِها وَجْهى ، اءَوْ تُطْعِمَها لَحْمى ، اءَوْ تُوقِدَها بَدَنى ، وَ اءَعُوذُبِكَ يا إِلهى ، مِنْ لَهيبِها، فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَاجْعَلْ رَحْمَتَكَ لى حِرْزاً مِنْ عَذابِها، حَتّى تُصَيِّرَنى بِها فى عِبادِكَ الصّالِحينَ، اءَلَّذينَ لايَسْمَعُونَ حَسيسَها، وَ هُمْ فيَما اشْتَهَتْ اءَنْفُسَهُمْ خالِدوُن .
اءَللّهُمَّ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَافْعَلْ بى ما سَاءَلْتُكَ مِنْ اءَمْرِ الدُّنْيا وَ الاَّْخِرَةِ مَعَ الْفَوْزِ بِالْجَنَّةِ، وَامْنُنْ عَلَىَّ فى وَقْتى هذا، وَ فى ساعَتى هذِهِ، وَ فى كُلِّ اءَمْرٍ شَفَعْتُ إِلَيْكَ فيهِ وَ ما لَمْ اءَشْفَعْ إِلَيْكَ فيهِ مِمّا لى فيهِ النَّجاةُ مِنَ النَّارِ، وَ الصَّلاحُ فِى الدُّنْيا وَ الاَّْخِرَةِ، وَ اءَعِنِّى عَلى كُلِّ ما سَاءَلْتُكَ، اءَنْ تَمُنَّ بِهِ عَلَىَّ. اءَللّهُمَّ، وَ إِنْ قُصْرَ دُعآئى عَنْ حاجَتى ، اءَوْ كَلَّ عَنْ طَلَبِها لِسانى ، فَلا تُقَصِّرْ بى مِنْ جُودِكَ وَلامِنْ كَرَمِكَ. يا سَيِّدى ، فَاءَنْتَ ذُوالْفَضْلِ الْعَظيمِ، اءَللّهُمَّ، فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَاكْفِنى ما اءَهَمَّنى وَ ما لَمْ يُهِمَّنى ، وَ ما حَضَرَنى وَ ما غابَ عَنّى ، وَ ما اءَنْتَ اءَعْلَمُ بِهِ مِنّى ، اءَللّهُمَّ، وَ ه ذا عَطآؤُكَ وَ مَنُّكَ، وَ هذا تَعْليمُكَ وَ تَاءْديبُكَ، وَ هذا تَوْفيقُكَ، وَ هذِهِ رَغْبَتى إِلَيْكَ مِنْ حاجَتى ، فَبِحَقِّكَ اءَللّهُمَّ، عَلى مَنْ سَاءَلَكَ، وَ بِحَقِّ ذِى الْحَقِّ عَلَيْكَ مِمَّنْ سَاءَلَكَ، وَ بِقُدْرَتِكَ عَلى ما تَشآءُ، وَ بِحَقِّ لا إِلهَ إِلاّ اءَنْتَ، ياحَىُّ، يا قَيُّومُ، يا مُحْيِىَ الْمَوْتى ، يا لا إِلهَ إِلاّ اءَنْتَ الْقآئِمُ عَلى كُلَّ نَفْسٍ بِما كَسَبَتْ، اءَسْاءَلُكَ اءَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ اءَنْ تُعْتِقَنى مِنَ النّارِ، وَ تَكْلَاءَنى مِنَ الْعارِ، وَ تُدْخِلَنِى الْجَنَّةَ مَعَ الاَْبْرارِ، فَإِنَّكَ تُجيرُ وَلا يُجارُ عَلَيْكَ.
اءَللّهُمَّ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ اءَعِذْنى مِنْ سَطَواتِكَ، وَ اءَعِذْنى مِنْ سُوَّءِ عُقُوبَتِكَ، اءَللّهُمَّ، ساقَتْنى إِلَيْكَ ذُنُوبى ، وَ اءَنْتَ تَرْحَمُ مَنْ يَتُوبُ، فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَاغْفِرْلى جُرْمى ، وَارْحَمْ عَبْرَتى ، وَ اءَجِبْ دَعْوَتى ، وَ اءَقِلْ عَثْرَتى ، وَ امْنُنْ عَلَىَّ بِالْجَنَّةِ، وَاءَجِرْنى مِنَ النّارِ، وَ زَوِّجْنى مِنَ الْحُورِ الْعَيْنِ، وَ اءَعِطْنى مِنْ فَضْلِكَ، فَإِنّى بِكَ إِلَيْكَ اءَتَوسَّلُ، فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَاقْلِبْنى مَوْفُورَ الْعَمَلِ بِغُفْرانِ الزَّلَلِ بِقُدْرَتِكَ، وَ لاتُهِنّى فَاءَهُونَ عَلى خَلْقِكَ، وَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ النَّبِىِّ وَآلِهِ الطّاهِرينَ، وَ سَلِّمْ تَسْليماً.
- شب كرديم در حالى كه حمد و عظمت و كبرياء و تسلّط و بردبارى و دانش و جلال و حُسْن و زيبايى و تقديس و تعظيم و تسبيح و تكبير و تهليل و تمجيد [و تحميد] و سخاوت و جود و بزرگوارى و بزرگى و بخشش و حمد و فضل و گستردگى و حول و قوّه و قدرت و شكافتن و به هم آوردن و بستن ، و شب و روز، و تاريكيها و روشنايى ، و دنيا و آخرت ، و همه مخلوقات و تمام [عالم ] امر و آنچه كه نام بردم و آنچه نام نبردم ، و آنچه كه مى دانم و آنچه كه نمى دانم ، و آنچه كه بوده و آنچه كه هست ، براى خداوند، پروردگار عالميان شب نمودند.
سپاس خدايى را كه روز را برد و شب را آورد، در حالى كه ما در نعمت و عافيت و فضل بزرگ او قرار داريم ، ستايش خداوندى را كه تمام آنچه در شب و روز آرام گرفته براى اوست و او شنواى آگاه است . سپاس خدايى را كه شب را در روز، و روز را در شب وارد نموده ، و زنده را از مرده ، و مرده را از زنده بيرون آورد، و هركس را كه بخواهد بدون حساب و شماره ، روزى مى دهد، و هم او به آنچه در دلهاست آگاه است . خداوندا، به تو شب نموديم ، و به تو صبح نموديم ، و به تو زنده ايم و به تو مى ميريم ، و بازگشت [همه موجودات ] به سوى توست . خداوندا، به تو پناه مى برم از اينكه خوارگردم يا ديگرى را خوار نمايم ، يا گمراه گردم و يا ديگرى را گمراه نمايم ، يا ستم كنم يا مورد ستم ديگرى قرار گيرم ، يا عمل جاهلانه انجام دهم و يا ديگرى مرا نسبت به من عمل نابخردانه انجام دهد [و يا ديگرى مرا به جهل و نادانى نسبت دهد.] اى گرداننده و زير و رو كننده دلها و ديدگان ، بر محمّد و آل او درود فرست ، و قلبم را بر طاعتت و اطاعت از رسولت - كه سلام بر او و خاندان او باد، - استوار گردان ، خداوندا، بعد از هدايت دلهايمان آنها را منحرف مفرما، و رحمتى از جانب خويش به ما ارزانى دار، براستى كه تو بسيار بخشنده اى .
خداوندا، تو دشمنى دارى كه از هيچ تباهى و هلاكت و كاستى من كوتاه نمى آيد، و شديداً متمايل به گمراه كردن [يا: چشم زخم زدن به ] من است ، عيبهايم را مى داند، و او و گروه او از آنجا كه من نمى بينم ، مرا مى بينند. خداوندا، بر محمّد و آل او درود فرست [و خودمان و خانواده ها و بستگان و فرزندان و برادرانمان و تمام آنچه كه درهاى خانه هاى مان را به روى آن بسته ايم و خانه هايمان آنها را فراگرفته از شرّ او پناه ده . خدايا، بر محمّد و آل او درود فرست ] و چنانكه بهشت را بر او حرام فرموده اى ، ما را بر او حرام فرما، و ميان ما و او دورى افكن ، چنانكه بين مشرق و مغرب و بين آسمان و زمين دورى افكنده اى و دورتر از اينها. خداوندا، بر محمّد و آل او درود فرست و مرا از وسوسه و عيبجويى و آشوب گرى و گرفتاريهايش و تباهيها و جادو دميدنش [يا: فتنه و آشوب او] در پناه خويش درآور، خدايا، بر محمّد و آل او درود فرست و مرا از او در دنيا و آخرت ، و در مردن و زندگانى در پناه خويش درآور. تنها به خدا دفع مى كنم آنچه را كه توان آن را دارم و يا ندارم ، و قدرت و توفيق تنها از ناحيه خداست ، اى خدايى كه آسان نمودن مشكل بر تو آسان است ، [بر محمّد و آل او درود فرست ، و آنچه را كه از مشكل بودن آن مى هراسم بر من آسان گردان ، زيرا آسان نمودن امور مشكل بر تو راحت است .]
خداوندا، اى پروردگار پروردگاران ، و اى آزاد كننده بردگان ، تويى خداوندى كه همواره بوده اى و نابود نمى گردى ، و روزگار و زمانها تو را دگرگون نمى سازد، قدرتت آشكار گشته ، اى معبود من ، و چگونگى [يا چگونگى ات ] براى آنان آشكار نگشته ، لذا تو را اى سرور من ، [به مخلوقاتت ] تشبيه نموده اند، و برخى از نشانه هاى روشن ات [يا: اسماء و كمالاتت ، و يا پيامبرانت ] را به پروردگارى و خدايى گرفته اند، آنگاه اى معبود من ، تو را نشناخته اند، و اى معبود من ، من در اين شب از كسانى كه تو را با شبهات جستجو مى كنند بى زارى مى جويم ، و از كسانى كه تو را [به مخلوقاتت ] تشبيه نموده و نسبت به تو جاهل هستند، بى زارى مى جويم اى معبود من ، من از كسانى كه تو را به صفات بندگانت توصيف نموده اند بى زارى مى جويم ، بلكه از كسانى كه منكر تو شده و تو را نپرستيده اند، بى زارى مى جويم ، و از كسانى كه نسبت جور و ستم در افعالت به تو مى دهند، بى زارى مى جويم ، و از كسانى كه پدران و مادرانشان را از امورى منزّه مى دانند، كه تو را از آنها منزّه نمى دانند، بيزارى مى جويم ، و از كسانى كه با مخالفت كردن با پيامبر و آل او(عليهم السلام )، با تو مخالفت نمودند، بيزارى مى جويم ، من از كسانى كه با دشمنى كردن و جنگيدن با دوستانت ، با تو جنگيدند بيزارى مى جويم ، و از كسانى كه با دشمنى خاندان پيامبرت (عليهم السلام ) با تو ستيز و دشمنى نمودند بى زارى مى جويم . خداوندا، بر محمّد و آل او درود فرست و مرا از كسانى قرار ده كه [تو را شناخته و به يگانگى خوانده اند، و از كسانى قرار ده ] كه نسبت جور و ستم به تو روا نداشتند، و از همه اينها تو را پاك و منزّه داشتند، و از كسانى قرار ده كه با اطاعت از دوستان و برگزيدگانت از تو اطاعت نمودند، و از كسانى قرار ده كه در خلوتها و در اوقات و لحظات شب و آغاز و پايان [و تمام لحظات ] روز مراقب تو بوده و تو را عبادت كردند، اى محمّد، اى علىّ، به شما دو بزرگوار، به شما دو بزرگوار [توسّل مى جويم ]. خداوندا، در اين شب ، به آن اسم تو كه هرگاه براى گشوده شدن كليدهاى بسته درهاى آسمان بر آنها گذاشته شود، بازمى گردد، مساءلت دارم ، [و] به آن اسم تو كه هرگاه بر شكافته شدن تنگيهاى زمين بر آنها گذاشته شود، شكافته مى شود، و به آن اسم تو كه هرگاه بر آسان گرديدن مشكل و سختى بر آن نهاده شود، آسان مى گردد، و به آن اسم تو كه هرگاه براى بيرون آمدن و زنده شدن مردگان بر قبرها نهاده شود، قبرها شكافته شده و مردگان برانگيخته مى گردند، مسئلت دارم كه بر محمّد و آل محمّد درود فرستى و با آزاد كردن من از آتش جهنّم در اين شب بر من منّت نهى ، خدايا، من عمل نيكى انجام ندادم مگر اينكه تو آن را به من عطا فرمودى ، و عمل بدى انجام [يا: نيكى ] ندادم مگر اينكه تو آن را به من آموختى ، خداوندا، پس بر محمّد و آل محمّد درود فرست و علم و آگاهى ات را به خاطر عطا و بخششت به من ارزانى دار، و دردم را درمان فرما، كه درد من گناهان زشت ، و دواى آن عفو و گذشت و شيرينى رحمت توست . خداوندا، به تو پناه مى برم از اينكه مرا در ميان گروهها[ى مردم در روز قيامت ] به واسطه [آشكار ساختن ] باطنم رسوايم سازى ، و با رسوايى عمل و پشيمانى به واسطه گناهم با تو ملاقات نمايم ، و به تو پناه مى برم از اينكه بديهايم را بر كارهاى نيكم غالب كنى ، و نامه عملم به دست چپم داده شود، و در نتيجه رويم سياه گرديده و به واسطه آن حساب كشى از من [يا: كارهاى نيكم ] سخت گردد، و به جهت آن گامم بلغزد، و جايگاهم در ميان جايگاه اشرار و بَدان باشد، و در ميان بدبختانى كه عذاب مى شوند قرار گيرم ، آنجا كه نه دوستى است كه اطاعت شود [و كسى درباره رهايى من به سخن او گوش كند]، و نه رحمتى از جانب تو كه مرا دريابد، تا اينكه مبادا در درّه هاى گمراهان سقوط كنم . خداوندا، بر محمّد و آل او درود فرست ، و مرا از همه اينها پناه ده .
خداوندا، به عزّت چيره و فرمانرواى بزرگت بر محمّد و آل او درود فرست ، و دنياى فانى را براى من به خانه آخرتِ پايدار مبدّل فرما، و با نسيم [و يا: رحمت ] و بوى خوش و سلامتى آن از من استقبال فرما، و از آب خنك آن سيرابمان نما، و در سايه هاى آن قرار ده ، و و حور و زنان سياه و درشت چشم بهشتى را به ازدواجمان درآور، و بر تختهايش بنشمانمان ، و بچّه هاى بهشتى را خدمتكاران قرار ده ، و نوجوانان آن را بر دور ما بگردان ، و از نوشيدن و شراب آن سيرابمان فرما، و در جويهاى بهشتى داخل ، و [شاخه هاى ] ميوه هاى بهشتى را براى ما آويزان [و از آن بهره مند] بگردان ، و در كرامت بهشتى به صورت جاودانى محفوظ بدار [يا: نيرومند گردان ]، به گونه اى كه هيچ بيمى مرا هراسناك ننموده ، و هيچ رنج و سختى به من نرسد، و هيچ اندوهى برايم پيش نيايد، و هيچ همّ و غمى مشغولم نسازد، در حالى كه به ثواب بهشت خشنود، و از عذاب آن ايمن ، و در منزلهايش ‍ آرام بگيرم ، در حالى كه آن را پناهگاه من ، و پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله را رفيق و همدمم ، و مؤمنان را ياران ، و شايستگان را برادرانم قرار داده اى ، در طبقات بالاى خانه هاى بهشتى ، در جايگاه شرافت و برترى كامل قرار گيرم .
خداوندا، و همانند كسى كه از تو بيم دارد به تو پناه مى برم ، و بسان كسى كه از آتشى كه براى كافران آماده نموده ، و براى گناهكاران شعله ور ساخته ، و براى گمراهان آشكار فرموده اى ، آتشى كه داراى زبانه و شعله و صداى بلند و آتشپاره هايى بسان شترهاى زرد رنگ دارد، به سوى تو مى گريزم . و به تو پناه مى برم اى خدا، از اينكه روى مرا به [آتش ] آن بسوزانى ، يا گوشتم را به آن بخورانى ، يا بدنم را به آن شعله ور سازى ، و به تو پناه مى برم اى معبود من ، از سوزش آن ، پس بر محمّد و آل او درود فرست ، و رحمت خود را پناهگاه و محافظ من از عذاب آن قرار ده ، تا اينكه به واسطه آن مرا در ميان بندگان شايسته كه حتّى صداى حركت آن را نمى شنوند، و جاودانه در دلبخواه خويش هستند، قرار دهى .
خداوند، بر محمّد و آل او درود فرست ، و آنچه را كه از تو درباره امر دنيا و آخرت درخواست نمودم همراه با راه يابى به بهشت براى من انجام ده . و در اين همين وقت و همين ساعت و لحظه ، و در تمام امورى كه تو را واسطه قرار دادم ، و يا واسطه قرار ندادم ، و مايه نجات من از آتش و به صلاح من در دنيا و آخرت است ، بر من منّت نهْ، و مرا بر تمام آنچه كه درخواست نمودم منّت نهاده و يارى بخش . خداوندا، و اگر دعايم از حاجتم كوتاه يا زبانم از درخواست آن درمانده است ، بخشش و بزرگوارى ات را بر من كوتاه مفرما، اى آقاى من ، زيرا تو داراى فضل بزرگ هستى ، خداوندا، بر محمّد و آل او درود فرست ، و تمام امورى را كه مرا به غم و غصّه واداشته و يا نداشته [و مورد اهتمام من است و يا نيست ] و در ذهن من حاضر است و يا حاضر نيست ، و آنچه كه تو به آن از من آگاهترى ، كفايت فرما خداوندا، و اين دعا نيز عطاى تو و از ناحيه توست ، و اين به آموختن و تاءديب توست ، و اين به توفيق توست ، و اين حاجت و اظهار ميل و رغبت من به سوى توست ، پس ‍ به حقّ خود خداوندا، بر تمام كسانى كه از تو درخواست نمودند، و به حقّ هر صاحب حقّى بر تو از كسانى كه از تو درخواست نمودند، و به قدرتت بر هر چه بخواهى ، و به حقّ اينكه معبودى جز تو نيست ، اى زنده ، اى قيّوم [و برپا دارنده همه مخلوقات ] اى زنده كننده مردگان ، اى كسى كه معبودى جز تو نيست ، و هر چه را كه نَفْسها انجام مى دهند به تو برپاست ، از تو درخواست مى نمايم كه بر محمّد و آل محمّد درود فرستى ، و مرا از آتش ‍ جهنّم آزاد فرموده ، و از ننگ نگاه داشته ، و با ابرار و نيكان داخل بهشت بگردانى . زيرا تو پناه مى دهى و كسى نمى تواند ديگرى را عليه تو به پناه خود درآورد.
خداوندا، بر محمّد و آل محمّد درود فرست ، و مرا از تاختن ها و باخشم و چيرگى گرفتنهايت و از عاقبت بد آن در پناه خويش درآور. خداوندا، گناهانم مرا به سوى تو رانده ، و تو به هركس كه توبه نمايد رحم مى آورى ، پس بر محمّد و آل او درود فرست و جرم مرا بيامرز، و بر اشك چشمم رحم آر، و دعايم را اجابت فرما، و لغزشم را ناديده بگير، و بهشت بر من ارزانى دار، و از آتش جهنّم در پناه خويش درآور، و حورعين و زنان سياه و درشت چشم بهشتى را به ازدواج من درآور، و از فضل خويش به من ارزانى دار، زيرا من به واسطه قرار دادن تو به سوى تو متوسّل شده ام ، پس بر محمّد و آل او درود فرست ، و مرا همراه با عمل فراوان ، به واسطه آمرزيدن لغزشهايم به قدرتت برگردان ، و مرا خوارمكن ، تا مبادا در نزد مردم خوار گردم ، و بر حضرت محمّد پيامبر اكرم و خاندان پاكيزه او درود و رحمت و سلامتى و امنيّت ويژه بفرست .
----------------------------------------------
1- در برخى از نسخه ها نيز به جاى اين كلمه ، آتونى آمده است كه ظاهراً درست نيست .

نوشتن دیدگاه