کناره گیری معاویه بن یزید از خلافت
پس از آنكه یزید بن معاویه در چهاردهم ربیع‌الاول سال 64 هـ .ق. به درك واصل شد، فرزند او معاویه، به جای وی نشست. او پس از گذشت چهل روز، بر فراز منبر رفت و خطبه خواند و ضمن یادآوری اعمال شنیع و ظالمانه پدران خویش، آنها را لعن نمود و از افعال و كردارشان اظهار برائت كرد و پس از گریه شدید خود را از خلافت خلع كرد. مروان بن حكم كه پای منبر او حاضر بود، برخاست و گفت: «اكنون كه طالب خلافت نیستی، امر خلافت را به شورا واگذار كن، همچنانكه عمر بن خطاب چنین كرد». او گفت: «من حلاوت خلافت را نچشیدم، پس چگونه راضی شوم كه تلخی اوزار آن را بچشم؟»
معاویه آن گاه از منبر پایین آمد و به خانه‌اش رفت و پیوسته مشغول گریه و زاری شد تا بالاخره پس از بیست و پنج روز و یا به قولی چهل روز درگذشت.
شایان ذكر است كه برخی چنین نقل كرده‌اند كه معاویه را با زهر مسموم نمودند و بدین علت درگذشت. ولید بن عتبه بن ابی سفیان كه در طمع خلافت بود بر جنازه معاویه بن یزید حاضر شد تا بر آن نماز بخواند؛ هنگامی كه تكبیر گفت، مورد حمله افراد ناشناس قرار گرفت و او نیز كشته شد. آن گاه شخص دیگری بر بدن وی نماز خواند و بدن را در دمشق به خاك سپردند و بدین ترتیب سلطنت از آل ابوسفیان به آل مروان انتقال یافت.
