چگونه نماز شب را صحیح و کامل بخوانیم

(زمان خواندن: 18 - 35 دقیقه)

مرحوم حاج شیخ عباس قمی در اخر کتاب شریف هدیه الزائرین و بهجه الناظرین و در باب چهاردهم ان به آداب واعمال هر روز و هر شب پرداخته است . در این باب ، شبانه روز را به چهار بخش تقسیم نموده و اعمال هر قسمت از شبانه روز را در چهار فصل متذکر شده است .
•    فصل اول در اعمال ما بین طلوع فجر تا طلوع آفتاب است
•    فصل دوم در اعمال مابین طلوع آفتاب و غروب آن است
•    فصل سوم در اعمال ما بین غروب آفتاب تا وقت خواب است
•    فصل چهارم در اعمال متعلق به وقت خواب تا طلوع فجر
درفصل چهارم به اعمالی که انسان از هنگام خوابیدن تا طلوع فجر مستحب است انجام دهد می پردازد که بخش مهم و قابل توجه ان بحث نماز شب و مستحاب ان می باشد .
ایشان در این قسمت ، نماز شب را با تمام مستحباتش به خواننده اموزش می دهد .
نماز شب که یکی از علامات مومن می باشد و در روایات تاکید فراوانی به خواندن ان شده است ، در شبهای ماه مبارک رمضان از سوی مومنین مورد توجه خاص و ویژه ای قرار می گیرد . از ان رو قسمتهایی از کتاب هدیه الزائرین را که به تفصیل به طریقه و اداب این عمل عبادی پرداخته ، برای شما مومنان شب زنده دار در نظر گرفتیم و امیدواریم که ما را از دعای خیرتان فراموش نفرمایید.

در فضيلت نماز شب
بدان که روایاتى که در فضیلت نماز شب وارد شده زیاده از آن است که در این جا ذکر شود و از جمله وصایاى حضرت رسول(صلى الله علیه وآله) به امیر المؤمنین(علیه السلام) آن است که فرمود: «و علیک بصلاه اللّیل، و علیک بصلاه اللّیل، و علیک بصلاه اللّیل»  سه دفعه حضرت رسول(صلى الله علیه وآله) به امیر المؤمنین(علیه السلام)فرمود که: «بر تو باد به خواندن نماز شب» و این نهایت تأکید است در امر آن، پس سزاوار است که خود را از این فیض عظیم محروم ننموده، و بعد از نصف شب از براى خواندن نماز از خواب برخیزى و چون بیدار شدى اوّل کارى که مى کنى آن است که به سجده مى روى و مى گویى:
اَلْحَمْدُ  لِلّهِ  الَّذی  اَحْیانی  بَعْدَ  ما  اَماتَنی  وَاِلَیْهِ  النُّشُورُ * اَلْحَمْدُ  لِلّهِ الَّذی رَدَّ  عَلَیَّ  رُوحی  لاَِحْمِدَهُ  وَاَعْبُدَهُ.
و چون بر خاستى و نشستى مى گویى:
حَسْبِیَ  الرَّبُّ  مِنَ  الْعِبادِ * حَسْبِیَ  الَّذی  هُوَ  حَسْبِی  مُنْذُ  کُنْتُ * حَسْبِیَ اللّهُ  وَنِعْمَ  الْوَکیلُ.
و چون برخاستى و ایستادى مى گویى:
اللّهُمَّ  اَعِنّی  عَلى  هَوْلِ  الْمُطَّلَعَ * وَوَسِّعْ  عَلَیَّ  الْمَضْجَعَ * وَارْزُقْنی  خَیْرَ ما بَعْدَ  الْمَوْتِ.
و چون صداى خروس شنیدى مى گویى:
سُبُّوحٌ  قُدُّوسٌ * رَبُّ  الْمَلائِکَهِ  وَالرُّوحِ * سَبَقَتْ  رَحْمَتُکَ  غَضَبَکَ * لا اِلهَ اِلاّ  اَنْتَ * عَمِلْتُ  سُوءاً  وَظَلَمْتُ  نَفْسی * فَاغْفِرْ  لی  اِنَّهُ  لا  یَغْفِرُ  الذُّنُوبَ اِلاّ اَنْتَ * فَتُبْ  عَلَیَّ  اِنَّکَ  اَنْتَ  التَّوّابُ  الرَّحیمُ.
پس مهیّا مى شوى از براى عبادت به آن که مى روى به جهت قضاى حاجت به بیت الْخَلا اگر محتاج به آن باشى و چون بیرون آیى مسواک مى کنى، پس وضو مى گیرى و در هر یک از این ها آدابش را بجا مى آورى، پس بوى خوش بکار مى برى و مى نشینى رو به قبله و مى خوانى مناجات حضرت امام زین العابدین(علیه السلام)را که در نیمه هاى شب مى خواند که اوّلش این است: «اِلهی غارَتْ نُجُومُ  سَمائِکَ...»  پس برمى خیزى به جهت خواندن نماز شب.
و سزاوار است آن که بخوانى دو رکعت نماز در رکعت اوّل «قل هو اللّه أحد» و در رکعت دوم قل «یا أیّها الکافرون»، چنانچه از حضرت سجّاد(علیه السلام) نقل شده که آن حضرت پیش از نماز شب دو رکعت نماز به این طریق مى خواند.
شیخ بهایى فرموده که: نیکو است آن که بخوانى بعد از این دو رکعت این مناجات را که ابوالدّرداء از حضرت امیر المؤمنین(علیه السلام)آن را شنیده است:
اِلهی  کَمْ  مِنْ  مُوبِقَه  حَلُمْتَ  عَنْ  مُقابَلَتِها  بِنِقْمَتِکَ * وَکَمْ  مِنْ  جَریرَه تَکَرَّمْتَ  عَنْ  کَشْفِها  بِکَرَمِکَ * اِلهی  اِنْ  طالَ  فی  عِصیانِکَ  عُمُری  وَعَظُمَ  فِی الصُّحُفِ  ذَنْبی  فَما  اَنَا  مُؤَمِّلٌ  غَیْرَ  غُفْرانِکَ * وَلا  اَنَا  بِراج  غَیْرَ  رِضْوانِکَ  *اِلهی  اُفَـکِّرُ  فی  عَفْوِکَ  فَتَهُونُ  عَلَیَّ  خَطیئَتی * ثُمَّ  اَذْکُرُ  الْعَظیمَ  مِنْ  اَخْذِکَ فَتَعْظُمُ  عَلَیَّ  بَلِیَّتی * آه  اِنْ  قَرَأْتُ  فی  الصُّحُفِ  سَیِّئَهً  اَنَا  ناسیها  وَاَنْتَ مُحْصیها  فَتَقُولُ:  خُذُوهُ * فیا  لَهُ  مِنْ  مأخُوذ  لا  تُنْجِیهِ  عَشیرَتُهُ  ولا  تَنْفَعُهُ قَبیلَتُهُ * آه  مِنْ  نار  تَنْضِجُ  الاَْکْبادَ  وَالْکُلى * آه  مِنْ  نار  نَزّاعَه  لِلشَّوى * آه مِنْ غَمْرَه  مِنْ  لَهَباتِ  لَظى.
پس گریه مى کنى و مى خوانى بعد از آن هر چه خواستى، و برمى خیزى به جهت خواندن نماز شب و علما فرموده اند که اوّل وقت آن نصف شب است و هر چه به فجر نزدیک تر باشد افضل است.
و جایز است تقدیمش بر وقتش از براى صاحبان عذر، و لکن قضا کردنش از تقدیم افضل است، پس نیّت مى کنى دو رکعت از نافله شب را و مى گویى آن هفت تکبیر را با دعاهایش که در سابق ] صفحه ۶۷۵ [ مذکور شد.
و مى خوانى در رکعت اوّل بعد از حمد «قل هو اللّه احد» و در رکعت دوّم «قل یا أیّها الکافرون» و در شش رکعت دیگر مى خوانى هر سوره که خواستى، و بهتر آن است که اگر وقت وسعت داشته باشد از سوره هاى طوال مانند: «أنعام»  و «کهف» و «أنبیاء» و «یس» و «آل حم([1])» بخوانى و اگر وقت تنگ باشد اکتفا مى کنى بر حمد و توحید و نمازهاى شب را بلند مى خوانى.
و مستحب است آن که خوانده شود عقب این دو رکعت و همچنین عقب شش رکعت دیگر از نماز شب این دعا:
اللّهُمَّ  اِنّی  أَسْألُکَ  وَلَمْ  یُسْأَلْ  مِثْلُکَ * اَنْتَ  مَوْضِعُ  مَسْأَلَهِ  السّائِلینَ  *وَمُنْتَهى  رَغْبَهِ  الرّاغِبینَ * وَاَدْعُوکَ  وَلَمْ  یُدْعَ  مِثْلُکَ * وَاَرْغَبُ  اِلَیْکَ  وَلَمْ یُرْغَبْ اِلى  مِثْلِکَ * اَنْتَ  مُجیبُ  دَعْوَهِ  الْمُضْطَرِّینَ  وَاَرْحَمُ  الرّاحِمینَ * أَسْألُکَ بِاَفْضَلِ الْمَسائِلِ  وَاَنْجَحِها  وَاَعْظَمِها * یا اَللّهُ  یا رَحْمنُ  یا رَحیمُ * وَبِاَسْمائِکَ الْحُسْنى * وَاَمْثالِکَ  الْعُلْیا * وَنِعَمِکَ  الَّتی  لا  تُحْصى * وَبِاَ کْرَمِ اَسْمائِکَ  عَلَیْکَ وَاَحَبِّها  اِلَیْکَ * وَاَقْرَبِها  مِنْکَ  وَسیلَهً * وَاَشْرَفِها  عِنْدَکَ مَنْزِلَهً * وَاَجْزَلِها  لَدَیْکَ ثَواباً * وَاَسْرَعِها  فِی  الاُْمُورِ  اِجابَهً * وَبِاسْمِکَ الْمَکْنُونِ الاَْکْبَرِ الاَْعَزِّ  الاَْجَلِّ الاَْعْظَمِ  الاَْکْرَمِ  الَّذی  تُحِبُّهُ  وَتَهْواهُ  وَتَرْضى  بِهِ عَمَّنْ دَعاکَ فَاسْتَجَبْتَ  لَهُ دُعاءَهُ * وَحَقٌّ  عَلَیْکَ  اَنْ  لا  تَحْرِمَ  سائِلَکَ  وَلا تَرُدَّهُ * وَبِکُلِّ اسم  هُوَ  لَکَ  فِی التَّوْراهِ وَالاِْنْجیلِ  وَالزَّبُورِ  وَالْقُرْآنِ  الْعَظیمِ * وَبِکُلِّ اسْم دَعاکَ  بِهِ  حَمَلَهُ عَرْشِکَ وَمَلائِکَتُکَ  وَاَنْبِیاؤُکَ  وَرُسُلُکَ  وَاَهْلُ طاعَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ * اَنْ  تُصَلِّیَ عَلى مُحَمَّد  وَآلِ  مُحَمَّد * وَاَنْ  تُعَجِّلَ  فَرَجَ وَلِیِّکَ وَابْنِ وَلِیِّکَ  وَتُعَجِّلَ  خِزْیَ اَعْدائِهِ.
و مى خوانى هر دعایى که خواسته باشى پس تسبیح زهرا(علیها السلام)مى فرستى و سجده شکر بجا مى آورى و در سجده مى گویى: «یا اَللّهُ  یا اَللّهُ»  ده مرتبه، پس مى گویى:
صَلِّ  عَلى  مُحَمَّد  وَآلِ  مُحَمَّد  وَاغْفِرْ  لی  وَارْحَمْنی * وَثَبِّتْنی  عَلى دینِکَ وَدینِ  نَبِیِّکَ * وَلا  تُزِغْ  قَلْبی  بَعْدَ  اِذْ  هَدَیْتَنی * وَهَبْ  لی  مِنْ  لَدُنْکَ رَحْمَهً اِنَّکَ  اَنْتَ  الْوَهّابُ.
و چون از این دو رکعت فارغ شدى برمى خیزى به جهت دو رکعت دیگر و در آن دو رکعت مى خوانى هر سوره اى که خواستى، و بهتر آن است که در رکعت اوّل سوره «یا أیّها  الْمزمّل» و در دوّم «عمّ  یتساءَلون» بخوانى و چون سلام گفتى تسبیح زهرا(علیها السلام)و دعاى سابق را مى خوانى، پس سجده شکر بجا مى آورى و صد مرتبه مى گویى در آن «ما  شاءَ  اللّهُ»، پس مى گویى بعد از آن:
یا رَبِّ  اَنْتَ  اللّهُ  ما  شِئْتَ  مِنْ  اَمْر  یَکُونُ * فَصَلِّ  عَلى  مُحَمَّد  وَآلِ مُحَمَّد وَاجْعَلْ  لی  فیما  تَشاءُ  اَنْ  تُعَجِّلَ  فَرَجَ  آلِ  مُحَمَّد  صَلَّى  اللّهُ  عَلَیْهِ وَعَلَیْهِمْوَتَجْعَلَ  فَرَجی  وَفَرَجَ  اِخْوانی  مَقْرُوناً  بِفَرَجِهِمْ * وَتَفْعَلَ  بی  کَذا وَکَذا. و مى خوانى خدا را به آنچه مى خواهى.
پس برمى خیزى و دو رکعت دیگر بجا مى آورى و بعد از سلام تسبیح زهرا(علیها السلام)و دعاى سابق را مى خوانى، پس سجده شکر مى کنى و در سجده دوازده مرتبه مى گویى: «اَلْحَمْدُ  لِلّهِ شُکْراً»، پس برمى خیزى و دو رکعت دیگر از نافله شب مى خوانى در رکعت اوّل بعد از حمد سوره «تبارک» و در دوّم «هل  أتى»  مى خوانى، و در سجده آخر این دو رکعت مى گویى:
یا خَیْرَ  مَدْعُوٍّ * وَیا خَیْرَ  مَسْؤُول * وَیا اَوْسَعَ  مَنْ  اَعْطى * وَیا خَیْرَ مُرْتَجى * ارْزُقْنی  وَاَوْسِعْ  عَلَیَّ  مِنْ  رِزْقِکَ * وَسَبِّبْ  لی  رِزْقاً  واسِعاً  مِنْ فَضْلِکَ * اِنَّکَ  عَلى  کُلِّ  شَیْء  قَدیرٌ.
پس چون سلام نماز را گفتى تسبیح زهرا(علیها السلام) و دعاى سابق را مى خوانى.
و بعد از آن مى خوانى این دعا را که از حضرت امام رضا(علیه السلام)روایت شده:
اللّهُمَّ  اِنّی  أَسْألُکَ  بِحُرْمَهِ  مَنْ  عاذَ  بِکَ  مِنْکَ * وَلَجَأَ  اِلى  عِزِّکَ * وَاسْتَظَلَّ بِفَیْئِکَ * وَاعْتَصَمَ  بِحَبْلِکَ * وَلَمْ  یَثِقْ  اِلاّ  بِکَ * یا جَزیلَ  الْعَطایا * یا مُطْلِقَ الاُْسارى * یا مَنْ  سَمّى  نَفْسَهُ  مِنْ  جُودِهِ  وَهّاباً * اَدْعُوکَ  رَغَباً وَرَهَباً * وَخَوْفاً وَطَمَعاً * وَاِلْحاحاً  وَاِلْحافاً * وَتَضَرُّعاً  وَتَمَلُّقاً * وَقائِماً وَقاعِداً  *وَراکِعاًوَساجِداً * وَراکِباً  وَماشِیاً * وَذاهِباً  وَجائِیاً * وَفی  کُلِّ حالاتی  *وَأَسْألُکَ اَنْ تُصَلِّیَ  عَلى  مُحَمَّد  وَآلِ  مُحَمَّد  وَاَنْ  تَفْعَلَ  بی  کَذا وَکَذا. پس حاجت خود را مى خواهى، پس سجده شکر بجا مى آورى.

آداب نماز شفع
و چون از این هشت رکعت نماز فارغ شدى برمى خیزى به جهت دو رکعت شفع و یک رکعت وتر، و افضل اوقات این سه رکعت نماز ما بین دو فجر است.
و شیخ طوسى فرموده که: در رکعت اوّل نماز شفع سوره «حمد» و «قل أعوذ بربّ النّاس» و در رکعت دوّم «حمد» و «قل أعوذ بربّ الفلق» مى خوانى و بعد از دو رکعت سلام مى دهى.
و افضل آن است که بى ضرورت از مصلاّى خود برنخیزى تا نماز وتر را بجا آورى.
و مستحب است خواندن این دعا را در عقب نماز شفع:
اِلهی  تَعَرَّضَ  لَکَ  فی  هذَا  اللَّیْلِ  الْمُتَعَرِّضُونَ * وَقَصَدَکَ  فیهِ  الْقاصِدوُنَ  *وَاَمَّلَ  فَضْلَکَ  وَمَعْرُوفَکَ  الطّالِبُونَ * وَلَکَ  فی  هذَا  اللَّیْلِ  نَفَحاتٌ  وَجَوائِزُ وَعَطایا وَمَواهِبُ * تَمُنُّ  بِها  عَلى  مَنْ  تَشاءُ  مِنْ  عِبادِکَ * وَتَمْنَعُها  مَنْ  لَمْ تَسْبِقْ لَهُ  الْعِنایَهُ  مِنْکَ * وَها  اَنَا  ذا  عَبْدُکَ  الْفَقیرُ  اِلَیْکَ  الْمُؤَمِّلُ  فَضْلَکَ وَمَعْرُوفَکَ  *فَاِنْ  کُنْتَ  یا مَوْلایَ  تَفَضَّلْتَ  فی  هذِهِ  اللَّیْلَهِ  عَلى  اَحَد  مِنْ خَلْقِکَ * وَعُدْتَ عَلَیْهِ  بِعائِدَه  مِنْ  عَطْفِکَ * فَصَلِّ  عَلى  مُحَمَّد  وَآلِ  مُحَمَّد الطَّیِّبینَ  الطّاهِرینَ الْخَیِّرینَ  الْفاضِلِینَ * وَجُدْ  عَلَیَّ  بِفَضْلِکَ([2])  وَمَعْرُوفِکَ وَکَرَمِکَ  یا رَبَّ الْعالَمینَ  *وَصَلِّ  اللّهُمَّ  عَلى  مُحَمَّد  وَآلِ  مُحَمَّد  الطَّیِّبینَ الطّاهِرینَ  الْخَیِّرینَ الْفاضِلینَ * الَّذینَ  اَذْهَبْتَ  عَنْهُمُ  الرِّجْسَ  وَطَهَّرْتَهُمْ تَطْهیراً * اِنَّ  اللّهَ  حَمیدٌ مَجیدٌ * اللّهُمَّ اِنّی  اَدْعُوکَ  کَما  اَمَرْتَنی * فَصَلِّ  عَلى مُحَمَّد  وَآلِ مُحَمَّد  الطَّیِّبینَ الطّاهِرینَ * فَاسْتَجِبْ  لی  کَما  وَعَدْتَنی * اِنَّکَ  لا تُخْلِفُ الْمیعادَ.

آداب نماز وَتر
و چون فارغ شدى از دو رکعت شفع برمى خیزى به جهت مفرده وتر و هفت تکبیر سابق را با دعاهاى آن ها مى گویى و مى خوانى بعد از «حمد» سوره «توحید» را سه مرتبه و دو سوره «قل أعوذ» را مى خوانى، پس دست را به جهت دعا بلند مى کنى و آنچه خواهى دعا مى خوانى و دعاهایى که در این حال خوانده مى شود بسیار است لکن ذکرش مناسب با وضع رساله نیست.
و سزاوار است آن که گریه کنى از خوف خدا یا خود را شبیه کنى به گریه کنندگان و بخوانى این دعا را که شیخ طوسى در مصباح متهجّد ذکر فرموده:
لا  اِلهَ  اِلاّ  اللّهُ  الْحَلیمُ  الْکَریمُ * لا  اِلهَ  اِلاّ  اللّهُ  الْعَلِیُّ  الْعَظیمُ * لا  اِلهَ اِلاّ اللّهُ  رَبُّ  السَّماواتِ  السَّبْعِ  وَرَبُّ  الاَْرَضینَ  السَّبْعِ  وَما  فیهِنَّ  وَما  بَیْنَهُنَّ وَما فَوْقَهُنَّ  وَرَبُّ  الْعَرْشِ  الْعَظیمِ * وَسَلامٌ  عَلَى  الْمُرْسَلینَ * وَالْحَمْدُ  لِلّهِ  رَبِّ الْعالَمینَ * یا اَللّهُ  الَّذی  لَیْسَ  کَمِثْلِهِ  شَیْءٌ  صَلِّ  عَلى  مُحَمَّد  وَآلِ  مُحَمَّد  *وَعافِنی  مِنْ  شَرِّ  کُلِّ  جَبّار  عَنید * وَمِنْ  شَرِّ  کُلِّ  شَیْطان  مَرید * وَمِنْ  شَرِّ شَیاطینِ  الْجِنِّ  وَالاِْنْسِ * وَمِنْ  شَرِّ  فَسَقَهِ  الْعَرَبِ  وَالْعَجَمِ * وَمِنْ  شَرِّ  کُلِّ دابَّه صَغیرَه  اَوْ  کَبیرَه  بِلَیْل  اَوْ  نَهار * وَمِنْ  شَرِّ  کُلِّ  شَدید  مِنْ  خَلْقِکَ وَضَعیف  *وَمِنْ  شَرِّ  الصَّواعِقِ  وَالْبَرْدِ * وَمِنْ  شَرِّ  الْهامَّهِ  وَالْعامَّهِ  وَاللاّمَّهِ  وَالْخاصَّهِ.
اللّهُمَّ  مَنْ  کانَ  اَمْسى  وَاَصْبَحَ  وَلَهُ  ثِقَهٌ  اَوْ  رَجاءٌ  غَیْرُکَ * فَاِنّی  اَصْبَحْتُ وَاَمْسَیْتُ  وَاَنْتَ  ثِقَتی  وَرَجائی  فِی  الاُْمُورِ  کُلِّها * فَاقْضِ  لی  خَیْرَ  کُلِّ عافِیَه  *یا أکْرَمَ  مَنْ  سُئِلَ * وَیا اَجْوَدَ  مَنْ  اَعْطى * وَیا اَرْحَمَ  مَنِ  اسْتُرْحِمَ * صَلِّ  عَلى مُحَمَّد  وَآلِ  مُحَمَّد  وَارْحَمْ  ضَعْفی  وَقِلَّهَ  حیلَتی * وَامْنُنْ  عَلَیَّ بِالْجَنَّهِ * وَفُکَّ رَقَبَتی  مِنَ  النّارِ * وَعافِنی  فی  نَفْسی  وَفی  جَمیعِ  اُمُوری  کُلِّها بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ  الرّاحِمینَ.
اللّهُمَّ  اِنَّکَ  تَرى  وَلا  تُرى  وَاَنْتَ  بِالْمَنْظَرِ  الاَْعْلى * وَاِلَیْکَ  الرُّجْعى وَالْمُنْتَهى * وَلَکَ  الْمَماتَ  وَالْمَحْیا * وَاَنَّ  لَکَ  الآخِرَهَ  وَالاُْولى * اللّهُمَّ  اِنّا  نَعُوذُ بِکَ مِنْ  اَنْ  نَذِلَّ  وَنَخْزى.
اللّهُمَّ  اهْدِنی  فیمَنْ  هَدَیْتَ * وَعافِنی  فیمَنْ  عافَیْتَ * وَتَوَلَّنی  فیمَنْ تَوَلَّیْتَ  * وَنَجِّنی  مِنَ  النّارِ  فیمَنْ  اَنْجَیْتَ * اِنَّکَ  تَقْضی  وَلا  یُقْضى  عَلَیْکَ * وَتُجیرُ وَلا یُجارُ  عَلَیْکَ * وَتَسْتَغْنی  وَیُفْتَقَرُ  اِلَیْکَ * وَالْمَصیرُ  وَالْمَعادُ  اِلَیْکَ * وَتُعِزُّ مَنْ والَیْتَ * وَلا  تُعِزُّ  مَنْ  عادَیْتَ * وَلا  تُذِلُّ  مَنْ  والَیْتَ * تبارَکْتَ وَتَعالَیْتَ   *آمَنْتُ  بِکَ  وَتَوَکَّلْتُ  عَلَیْکَ * وَلا  حَوْلَ  وَلا  قُوَّهَ  اِلاّ  بِاللّهِ  الْعَلِیِّ الْعَظیمِ.
اللّهُمَّ  اِنّی  اَعُوذُ  بِکَ  مِنْ  جُهْدِ  الْبَلاءِ * وَمِنْ  سُوءِ  الْقَضاءِ * وَدَرَکِ الشَّقاءِوَتَتابُعِ  الْفَناءِ * وَشَماتَهِ  الاَْعْداءِ * وَسُوءِ  الْمَنْظَرِ  فِی  النَّفْسِ  وَالاَْهْلِ وَالْمالِ وَالْوَلَدِ  وَالاَْحِبّاءِ  وَالاِْخْوانِ  وَالاَْوْلِیاءِ * وَعِنْدَ  مُعایَنَهِ  الْمَوْتِ * وَعِنْدَ مَواقِفِ الْخِزْیِ  فِی  الدُّنْیا  وَالآخِرَهِ * هذا  مَقامُ  الْعائِذِ  بِکَ  مِنَ  النّارِ * التّائِبِ الطّالِبِ الرّاغِبِ  اِلَى  اللّهِ.
و سه مرتبه مى گویى: «اَسْتَجیرُ  بِاللّهِ  مِنَ  النّارِ»  پس دعا مى کنى از براى برادران مؤمن خود.
و سزاوار است آن که بشمارى چهل نفر را، پس دعا مى کنى به آنچه مى خواهى، پس هفتاد مرتبه استغفار مى کنى، و اگر صد مرتبه استغفار کنى افضل است، و سزاوار است آن که عدد استغفار را به دست راست بشمارى و دست چپ را به دعا بلند کرده باشى.
پس هفت مرتبه مى گویى: اَسْتَغْفِرُ  اللّهَ  الَّذی  لا  اِلهَ  اِلاّ  هُوَ  الْحَیُّ  الْقَیُّومُ لِجمیعِ ظُلْمی  وَجُرْمی  وَاِسْرافی  عَلى  نَفْسی  وَاَتُوبُ  اِلَیْهِ.
پس مى گویى: رَبِّ  اَسَأْتُ  وَظَلَمْتُ  نَفْسی  وَبِئْسَ  ما  صَنَعْتُ * وَهذِهِ یَدایَ یا رَبِّ  جَزاءً  بِما  کَسَبَتْ * وَهذِهِ  رَقَبَتی  خاضِعَهً  لِما  اَتَیْتُ * وَها  اَنَا ذا بَیْنَ یَدَیْکَ * فَخُذْ  لِنَفْسِکَ  مِنْ  نَفْسِیَ  الرِّضا  حَتّى  تَرْضى * لَکَ  الْعُتْبى  لا اَعُودُ.
پس مى گویى «اَلْعَفْوَ  اَلْعَفْوَ  اَلْعَفْوَ»  تا سیصد مرتبه. و مى گویى بعد از آن: رَبِّ اغْفِرْلی وَارْحَمنی  وَتُبْ  عَلَیَّ  اِنَّکَ  اَنْتَ  التّوَّابُ  الْغَفُورُ  الرَّحیمُ.
و سزاوار است آن که طول بدهى قنوت خود را، و اگر وقت وسعت داشته باشد مى خوانى در قنوت این مناجات را که از حضرت علىّ بن الحسین(علیهما السلام) روایت شده:
سَیِّدی  سَیِّدی  هذِهِ  یَدایَ  قَدْ  مَدَدْتُهُما  اِلَیْکَ  بِالذُّنُوبِ  مَمْلُوءَهً * وَعَیْنایَ بِالرَّجاءِ  مَمْدُودَهً * وَحَقٌّ  لِمَنْ  دَعاکَ  بِالنَّدَمِ  تَذَلُّلاً  اَنْ  تُجیبَهُ  بِالْکَرَمِ تَفَضُّلاً  *سَیِّدی  اَمِنْ  اَهْلِ  الشَّقاءِ  خَلَقْتَنی  فَاُطیلَ  بُکائی * اَمْ  مِنْ  اَهْلِ السَّعادَهِ خَلَقْتَنی  فَاُبَشِّرَ  رَجائی؟  سَیِّدی  اَلِضَرْبِ  الْمَقامِعِ  خَلَقْتَ  اَعْضائی * اَمْ لِشُرْبِ الْحَمیمِ  خَلَقْتَ  اَمْعائی؟  سَیِّدی  لَوْ  اَنَّ  عَبْداً  اسْتَطاعَ  الْهَرْبَ  مِنْ مَوْلاهُ لَکُنْتُ اَوَّلَ  الْهارِبینَ  مِنْکَ  لکِنّی  اَعْلَمُ  اَنّی  لا  اَفُوتُکَ * سَیِّدی  لَوْ  اَنَّ عَذابی مِمّا یَزیدُ فی  مُلْکِکَ  لَسَألْتُکَ  الصَّبْرَ  عَلَیْهِ * غَیْرَ  اَنّی  اَعْلَمُ  اَنَّهُ  لا یَزیدُ  فی مُلْکِکَ طاعَهُ  الْمُطیعینَ * وَلا  یَنْقُصُ  مِنْهُ  مَعْصِیَهُ  الْعاصینَ * سَیِّدی ما  اَنا وَما خَطَری * هَبْ  لی  بِفَضْلِکَ * وَجَلِّلْنی  بِسِتْرِکَ * وَاعْفُ  عَنْ  تَوْبیخی بِکَرَمِ وَجْهِکَ * اِلهی وَسَیِّدی  ارْحَمْنی  مَصْرُوعاً  عَلَى  الْفِراشِ  تُقَلِّبُنی  اَیْدی اَحِبَّتی  *وَارْحَمْنی مَطْرُوحاً  عَلَى  الْمُغْتَسَلِ  یُغَسِّلُنی  صالِحُ  جِیرَتی * وَارْحَمْنی مَحْمُولاً  قَدْ تَناوَلَ  الاَْقْرِباءُ  اَطْرافَ  جَنازَتی * وَارْحَمْ  فی  ذلِکَ الْبَیْتِ  الْمُظْلِمِ وَحْشَتی وَغُرْبَتی  وَوَحْدَتی.
و چون از قنوت فارغ شدى به رکوع مى روى و چون سر از رکوع برداشتى مى گویى:
هذا  مَقامُ  مَنْ  حَسَناتُهُ  نِعْمَهٌ  مِنْکَ * وَسَیِّئاتُهُ  بِعَمَلِهِ * وَذَنْبُهُ  عَظیمٌ  *وَشُکْرُهُ  قَلیلُ * وَلَیْسَ  لِذلِکَ  اِلاّ  رِفْقُکَ  وَرَحْمَتُکَ * اِلهی  طُمُوحُ  الآمالِ  قَدْ خابَتْ  اِلاّ  لَدَیْکَ * وَمَعاکِفُ  الْهِمَمِ  قَدْ  تَقَطَّعَتْ([3])  اِلاّ  عَلَیْکَ * وَمَذاهِبُ الْعُقُولِ قَدْ  سَمَتْ([4])  اِلاّ  اِلَیْکَ * فَاَنْتَ  الرَّجاءُ  وَاِلَیْکَ  الْمُلْتَجأُ * یا أکْرَمَ مَقْصُود وَیا اَجْوَدَ مَسْؤول * هَرَبْتُ  اِلَیْکَ  بِنَفْسی  یا مَلْجَأَ  الْهارِبینَ  بِاَثْقالِ الذُّنُوبِ اَحْمِلُها  عَلى ظَهْری * وَلا  اَجِدُ  لی  اِلَیْکَ  شافِعاً  سِوى  مَعْرِفَتی  بِاَنَّکَ اَقْرَبُ مَنْ لَجَأَ  اِلَیْهِ الْمُضْطَرُّونَ * وَاَمَّلَ  ما  لَدَیْهِ  الرّاغِبُونَ.
یا مَنْ  فَتَقَ  الْعُقُولَ  بِمَعْرِفَتِهِ * وَاَطْلَقَ  الاَْلْسُنَ  بِحَمْدِهِ * وَجَعَلَ  ما  امْتَنَّ بِهِ عَلى  عِبادِهِ  فی  کَفاء([5])  اَنالُ  بِهِ  حَقَّهُ * صَلِّ  عَلى  مُحَمَّد  وَآلِ  مُحَمَّد * وَلا تَجْعَلْ  لِلْهُمُومِ  عَلى  عَقْلی  سَبیلاً * وَلا  لِلْباطِلِ  عَلَى  عَمَلی  دَلیلاً.
اللّهُمَّ  اِنَّکَ  قُلْتَ  فی  مُحْکَمِ  کِتابِکَ  الْمُنْزَلُ  عَلى  نَبِیِّکَ  الْمُرْسَلِ  عَلَیْهِ وَآلِهِ السَّلامُ:  (کانُوا  قَلیلا  مِنَ  اللَّیْلِ  ما  یَهْجَعُونَ * وَبِالاَْسْحارِ  هُمْ یَسْتَغْفِرُونِ)طالَ  هُجُوعی  وَقَلَّ  قِیامی * وَهذا  السَّحَرُ  وَاَنَا  اَسْتَغْفِرُکَ لِذُنُوبی اسْتِغْفارَ مَنْ لا یَمْلِکُ  لِنَفْسِهِ  نَفْعاً  وَلا  ضَرّاً  وَلا  حَیاهً  وَلا  مَوْتاً وَلا نُشُوراً.
پس به سجده مى روى و تشهّد و سلام مى گویى و بعد از سلام تسبیح حضرت زهرا(علیها السلام)مى فرستى و سه مرتبه مى گویى:
سُبْحانَ  رَبِّیَ  الْمَلِکِ  الْقُدُّوسِ  الْعَزیزِ  الْحَکیمِ * یا حَیُّ  یا قَیُّومُ * یا بَرُّ یا رَحیمُ * یا غَنِیُّ  یا کَریمُ * ارْزُقْنی  مِنَ  التِّجارَهِ  اَعْظَمَها  فَضْلاً * وَاَوْسَعَها رِزْقاً * وَخَیْرَها  لی  عاقِبَهً * فَاِنَّهُ  لا  خَیْرَ  فیما  لا  عاقِبَهَ  لَهُ.
پس مى خوانى «دعاى حزین» را و دعا این است:
اُناجیکَ  یا مَوْجُودُ  فی  کُلِّ  مَکان  لَعَلَّکَ  تَسْمَعُ  نِدائی  فَقَدْ  عَظُمَ جُرْمی وَقَلَّ  حَیائی * مَوْلایَ  یا مَوْلایَ  اَیَّ  الاَْهَوالِ  اَتَذَکَّرُ  وَاَیَّها  اَنْسى؟  وَلَوْ لَمْ  یَکُنْ اِلاّ الْمَوْتُ  لَکَفى * کَیْفَ  وَما  بَعْدَ  الْمَوْتِ  اَعْظَمُ  وَاَدْهى؟!  یا مَوْلایَ یا مَوْلایَ حَتّى مَتى  وَاِلى  مَتى  اَقُولُ  لَکَ  الْعُتْبى  مَرَّهً  بَعْدَ  اُخْرى  ثُمَّ  لا تَجِدُ عِنْدی صِدْقاً وَلا  وَفاءً؟!  فَیاغَوْثاهْ  ثُمَّ  وَاغْوثاهُ  بِکَ  یا اَللّهُ  مِنْ  هَوىً  قَدْ غَلَبَنی * وَمِنْ عَدُوٍّ قَدِ  اسْتَکْلَبَ  عَلَیَّ * وَمِنْ  دُنْیاً  قَدْ  تَزَیَّنَتْ  لی * وَمِنْ  نَفْس اَمّارَه بِالسُّوُءِ اِلاّ ما رَحِمَ  رَبّی * مَوْلایَ  مَوْلایَ  یا مَوْلایَ  اِنْ  کُنْتَ  رَحِمْتَ مِثْلی فَارْحَمْنی  *وَاِنْ کُنْتَ  قَبِلْتَ  مِثْلی  فَاقْبَلْنی * یا قابِلَ  السَّحَرَهِ  اقْبَلْنی * یا مَنْ لَمْ  اَزَلْ اَتَعَرَّفُ مِنْهُ  الْحُسْنى * یا مَنْ  یُغَذِّینی  بِالنِّعَمِ  صَباحاً وَمَساءً * ارْحَمْنی  یَوْمَ آتیکَ فَرْداً * شاخِصاً  اِلَیْکَ  بَصَری * مُقَلِّداً  عَمَلی * قَدْ تَبَرَّأَ جَمیعُ  الْخَلْقِ مِنّی  *نَعَمْ  *وَاَبی  وَاُمّی  وَمَنْ  کانَ  لَهُ  کَدّی  وَسَعْیِی * فَاِنْ لَمْ تَرْحَمْنی  فَمَنْ یَرْحَمُنی؟ وَمَنْ  یُؤنِسُ  فی  الْقَبْرِ  وَحْشَتی؟  وَمَنْ  یُنْطِقُ لِسانی اِذا  خَلَوْتُ بِعَمَلی وَساءَلْتَنی([6]) عَمّا  اَنْتَ  اَعْلَمُ  بِهِ  مِنّی؟  فَاِنْ  قُلْتُ: نَعَمْ فَاَیْنَ الْمَهْرَبُ  مِنْ عَدْلِکَ؟! وَاِنْ  قُلْتُ: لَم  اَفْعَلْ  قُلْتَ:  اَلَمْ  أکُنِ  الشّاهِدَ عَلَیْکَ؟! فَعَفْوُکَ  عَفْوُکَ یا مَوْلایَ قَبْلَ اَنْ تَلْبَسَ  الاَْبْدانُ  سَرابیلَ  الْقَطْرانِ * عَفْوَکَ عَفْوَکَ  یا مَوْلایَ قَبْلَ اَنْ  تُغَلَّ الاَْیْدی اِلَى  الاْعْناقِ * یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ وَخَیْرَ الْغافِرینَ.
و کفعمى گفته که بعد از این دعا دو سجده بجا مى آورى، و در سجده اوّل مى گویى پنج مرتبه: «سُبُّوحٌ  قُدُّوسٌ  رَبُّ  الْمَلائِکَهِ  وَالرُّوحِ»  پس مى نشینى و مى خوانى «آیه الکرسى» را، پس به سجده دوّم مى روى و باز پنج مرتبه ذکر سابق را مى گویى، پس گفته که هرکه این دو سجده را به این نحو بجا آورد اجر عظیمى درک خواهد نمود، انتهى.
____________________
[1]. مراد سوره هایى است که با حروف مقطعه «حم» آغاز مى شود، و اول آنها سوره «غافر» وآخرشان سوره «الأحقاف» است. وجمعاً هفت سوره اند.
[2].  بِطَوْلِکَ خ ل.
[3].  تعطّلت خ ل.
[4].  سدت خ ل.
[5].  کِفآء لَتَاْدِیَهِ حَقِّهِ خ ل.
[6].  وَسَئَلْتَنی خ ل.

نوشتن دیدگاه

تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

مؤسسه جهانی سبطین علیهما السلام

loading...
اخبار مؤسسه
فروشگاه
درباره مؤسسه
کلام جاودان - اهل بیت علیهم السلام
آرشیو صوت - ادعیه و زیارات عقائد - تشیع

@sibtayn_fa





مطالب ارسالی به واتس اپ
loading...
منتخب
آخرین
ادعیه ماه رمضان
سخنرانی
تصویر

روزشمارتاریخ اسلام

1 رمضان

مرگ مروان بن حکم در اول رمضان سال ۶۵ هـ .ق. مروان در ۸۱ سالگی در شام به...


ادامه ...

4 رمضان

مرگ زیاد بن ابیه عامل معاویه در بصره در چهارم رمضان سال ۵۳ هـ .ق. زیاد در کوفه...


ادامه ...

6 رمضان

تحمیل ولایت عهدی به حضرت امام رضا علیه السلام توسط مأمون عباسی بعد از آنکه مأمون عباسی با...


ادامه ...

10 رمضان

١ ـ وفات حضرت خدیجه کبری (سلام الله علیها) همسر گرامی پیامبر(صلی الله علیه و آله و...


ادامه ...

12 رمضان

برقراری عقد اخوت بین مسلمانان توسط رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) هنگامی که...


ادامه ...

13 رمضان

مرگ حجاج بن یوسف ثقفی،‌ حاکم خونخوار بنی امیه در سیزدهم رمضان سال ۹۵ هـ .ق حاکم خونخوار...


ادامه ...

14 رمضان

شهادت مختار بن ابی عبیده ثقفی در چهاردهم رمضان سال ۶۷ هـ .ق مختار بن ابی عبیده ثقفی...


ادامه ...

15 رمضان

١ ـ ولادت با سعادت سبط اکبر، حضرت امام مجتبی(علیه السلام)٢ ـ حرکت حضرت مسلم بن عقیل...


ادامه ...

16 رمضان

ورود محمد بن ابی بکر به مصر در شانزدهم رمضان سال ۳۷ هـ .ق محمد بن ابی بکر...


ادامه ...

17 رمضان

١ ـ معراج پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد بن عبدالله (صلی الله علیه و آله و سلم)٢...


ادامه ...

19 رمضان

ضربت خوردن امیرمؤمنان حضرت امام علی (علیه السلام) در محراب مسجد کوفه در نوزدهم ماه مبارک رمضان سال...


ادامه ...

20 رمضان

فتح مکه توسط سپاهیان اسلام در روز بیستم رمضان سال هشتم هـ .ق سپاهیان اسلام به فرماندهی رسول...


ادامه ...

21 رمضان

١ ـ شهادت مظلومانه امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام٢ ـ بیعت مردم با امام حسن مجتبی علیه...


ادامه ...

23 رمضان

نزول قرآن کریم در شب بیست و سوم رمضان کتاب آسمانی مسلمانان، قرآن مجید نازل گردید. برخی چنین...


ادامه ...

29 رمضان

وقوع غزوه حنین در بیست و نهم رمضان سال هشتم هـ .ق غزوه حنین به فرماندهی رسول گرامی...


ادامه ...

30 رمضان

درگذشت ناصر بالله عباسی در سی ام رمضان سال ۶۲۲ هـ .ق احمد بن مستضیء ناصر بالله درگذشت....


ادامه ...
0123456789101112131415

انتشارات مؤسسه جهانی سبطين عليهما السلام
  1. دستاوردهای مؤسسه
  2. سخنرانی
  3. مداحی
  4. کلیپ های تولیدی مؤسسه

سلام ، برای ارسال سؤال خود و یا صحبت با کارشناس سایت بر روی نام کارشناس کلیک و یا برای ارسال ایمیل به نشانی زیر کلیک کنید[email protected]

تماس با ما
Close and go back to page