درمان سنگيني گوش؛
با تسبيحات حضرت زهرا(عليه االسلام)
بنا بر روايات تسبيحات حضرت فاطمه(عليه االسلام) بر بيماريهاى جسمى نيز موثر بوده و باعث درمان بيمارى گوش شده است.
يکى از ياران امام صادق(عليه السلام) نزد امام آمده و از سنگيني و کم شنوايى گوش خود، به حضرت شکايت کرد. امام صادق(عليه السلام) به او فرمود: «عليک بتسبيح فاطمه عليه االسلام.» (1)
چه چيز مانع تو است و چرا غافلى از تسبيح حضرت فاطمه(عليه االسلام)؟ آن مرد پرسيد: قربانت گردم، تسبيح فاطمه چيست و چگونه است؟
امام فرمود: سى و چهار مرتبه «الله اکبر»، سى و سه مرتبه «الحمدلله» و سى و سه مرتبه «سبحان‌الله» که صد عدد مىشود.
آن مرد گويد: «فما فعلت ذلک الا يسرا حتى اذهب عنى ما کنت اجده»(2)؛ من اين کار را در اندک زمانى انجام دادم و کمشنوايى و سنگيني گوشم رفع شد.
پي‌نوشت‌ها:
1- بحارالانوار، ج 82، ص 334، ح 20 .
2- همان، حديث 21 .
تسبيح زهرا عليه االسلام؛ هديه آسمانى
ستارگان درخشانتر از هميشه تاريخ در آسمان مدينه پرتو افشانى مىكردند. شميم عطر محمدى - صلي الله عليه و آله - در كوچه هاى مدينه پراكنده بود و ياس علوى، آنگاه كه به معراج نماز مىرفت، نورش براى اهل آسمان مى درخشيد و بر چهره اهل زمين نور مى پراكند.
در آن هنگام فاطمه عليه االسلام ار سختى كارهاى خانه در زحمت بود.(1) اميرمؤمنان عليه السلام آنگاه كه چنين ديد به فاطمه توصيه كرد، نزد پدر برود و خدمتكارى درخواست كند تا در امور منزل يار و همكارش باشد.(2)
وقتى پيامبر صلي الله عليه و آله از خواسته آنان آگاهى يافت، فرمود: «اى فاطمه چيزى به تو عطا كنم كه از خدمتكار و دنيا با آنچه در آن است، ارزشمندتر است؛ بعد از نماز سى و چهار مرتبه «الله اكبر» و سى و سه مرتبه «الحمدلله» و سى و سه مرتبه «سبحان الله» بگو و آن را با لا اله الا الله ختم كن. اين كار برايت از چيزى كه مى خواهى و از دنيا و آنچه در آن است، بهتر است.» (3)
تسبيح حضرت فاطمه عليه االسلام در هر روز، به دنبال هر نماز، نزد من از هزار ركعت نماز (مستحبى) در هر روز، محبوب‌تر است.
در آن لحظه كه اين هديه آسمانى به فاطمه عليهاالسلام عطا شد، فرمود: «از خدا و رسول خدا راضى شدم.» (4)
درك هديه بزرگى كه رسول اكرم صلي الله عليه و آله به فاطمه عليهاالسلام اعطاء كرد، بالاتر از طاقت غير معصوم است، به گونهاى كه انسان از وصف آن عاجز مىماند و فقط از سرچشمه گفتار معصومين عليه السلام است كه تا اندازهاى مىتوان از بركاتش بهرهمند شد.
امام باقر عليه السلام درباره تسبيح حضرت فاطمه عليه االسلام مىفرمايد: «خداوند متعال با هيچ ستايشى، بالاتر از تسبيحات فاطمه زهرا عليه االسلام عبادت نشده است. و اگر چيزى افضل از آن وجود داشت، رسول خدا صلي الله عليه و آله آن را به فاطمه عليه االسلام اعطاء مى كرد.» (5)
تسبيح حضرت فاطمه عليه االسلام كه به مناسبت مداومت آن حضرت در انجام آن به وى منسوب گرديد، در واقع تسبيح حق تعالى است! حضرت امام خمينى در كتاب اربعين حديث چنين مى نگارد: «... پر واضح است كه تسبيح و تقديس حق تعالى مستلزم علم و معرفت به مقام مقدس حق و صفات جلال و جمال اوست.» (6)
تسبيح عبادتى برگزيده است كه هر كس در سير معنوى خويش به قدر طاقت و معرفتش از آن بهره مى گيرد و ائمه؛ قبل از خلقت عالم مادى، به تسبيح ذات اقدس حق مشغول بودند .
حضرت امام خمينى؛ در باب اشاره به مقامات ائمه در كتاب اربعين حديث چنين مى نگارد: «براى اهل‌بيت عصمت و طهارت، عليهم الصلوة والسلام، مقامات شامخه روحانيهاى است در سير معنوى الى الله، كه ادراك آن علما نيز از طاقت بشر خارج و فوق عقول ارباب عقول و شهود اصحاب عرفان است؛ چنانچه از احاديث شريفه ظاهر مى شود كه در مقام روحانيت با رسول اكرم صلي الله عليه و آله شركت دارند و انوار مطهره آنها قبل از خلقت عوالم، مخلوق اشتغال به تسبيح و تحميد ذات مقدس داشتند.» (7)
روزى امام صادق عليه السلام ابو هارون را مخاطب ساخت و از تعليم تسبيح حضرت فاطمه به كودكان سخن گفت: «اى ابو هارون، ما تسبيح فاطمه عليه االسلام را به فرزندان خود سفارش مى كنيم همچنان كه آنها را به نماز توصيه مى كنيم. تو نيز بر آن مداومت كن. زيرا هر بندهاى كه بر آن مواظبت و مداومت كند، عاقبتي نيكو خواهد داشت.»
تسبيح از جهتى ديگر عبادتى عمومى بين تمام مخلوقات است. حضرت امام؛ در اين باره مى فر مايد: «آيه شريفه [و يسبح لله ما فى السموات و الارض] دلالت كند بر تسبيح جميع موجودات حتى نباتات و جمادات و تخصيص آن به ذوى العقول از احتجاب عقول ارباب عقول است.» (8)
و باز مى فرمايد: «بالجمله، سريان حيات و تسبيح شعورى علمى اشياء را بايد از ضروريات فلسفه عاليه و مسلمات ارباب شرايع و عرفان محسوب داشت، ولى كيفيت تسبيح هر موجودى و اذكار خاصهاى كه به هر يك اختصاص دارد، و اين كه صاحب ذكر جامع انسان است و ساير موجودات به مناسبت نشئه خود ذكرى دارند.» (9)
معناي تسبيح حضرت زهراعليهاالسلام
- الله اكبر، اولين ذكر تسبيحات حضرت زهرا عليهاالسلام: در تسبيح فاطمى عليهاالسلام، انسان با گفتن «الله اكبر» به نهايت عجز خود اعتراف مىكند و به ناتوانيش به درگاه الهى بارها اقرار مىكند.
جميع بن عمير گويد: در محضر امام صادق عليه السلام بودم، حضرت از من پرسيد: جمله «الله اكبر» يعنى چه؟ گفتم: يعنى خدا از همه چيز بزرگتر است، حضرت فرمود: مطابق اين معنى، خدا را چيزى تصور كرده و سپس مقايسه با ساير اشياء كردهاى و او را بزرگتر از آن چيزها تصور نمودهاى. عرض كردم: پس معنى الله اكبر چيست؟ حضرت پاسخ داد: معنايش اين است كه؛ «الله اكبر من ان يوصف؛ خداوند بزرگتر از آن است كه توصيف گردد.» (10)
- الحمدلله، دومين ذكر تسبيحات حضرت زهرا عليهاالسلام: پس از آن كه انسان به عجز و ناتوانى خويش در شناخت خالق اعتراف كرد، با گفتن الحمدلله كه از افضل اذكار تسبيح است، وارد مرحله بعدى مىشود.
امام صادق عليه السلام به فضيلت تسبيح بعد از نمازهاى واجب چنين اشاره كرد: «هر كس بعد از نماز واجب تسبيح فاطمه زهرا عليهاالسلام را به جا آورد، قبل از اين كه پاى راست را از بالاى پاى چپ بردارد، جميع گناهانش آمرزيده مىشود.»
حضرت امام خمينى؛ در باب حمد مىفرمايد: «حمد خدا مساوي شكر است؛ چنانچه در روايات كثيره وارد است كه، كسى كه بگويد: الحمدلله، شكر خدا را ادا كرده؛ چنانچه [امام صادق عليه السلام] فرمود: شكر هر نعمتى، و اگر چه بزرگ باشد اين است كه حمد خداى عزّ و جلّ كنى.»
و ... [امام صادق عليه السلام] فرمود: ... كمال شكر گفتن فرد اين است؛ الحمدلله رب العالمين . ... و در حديثى حماد بن عثمان گفت: بيرون آمد حضرت صادق عليه السلام، از مسجد و حال آن كه گم شده بود مركوب آن حضرت. فرمود: «اگر خداوند آن را به من برگرداند، خدا را شكر مىكنم؛ شکري که حق اوست.» گفت درنگى نكرد تا آن كه آن مركوب آورده شد. پس فرمود: «الحمدلله». قائلى عرض كرد: «فدايت شوم، آيا شما نگفتيد كه شكر خدا مىكنم، شکري که حق اوست؟»
فرمود: «آيا نشنيدى كه من گفتم: الحمدلله.»
از اين روايت معلوم مىشود كه افضل حمد خداوند، شكر لسانى است. (11)
- سبحان الله؛ سومين ذكر تسبيحات حضرت زهرا عليهاالسلام:شخصى از حضرت على عليه السلام پرسيد: معنى سبحان الله چيست؟ جضرت فرمود: «سبحان الله» تعظيم مقام بلند و با عظمت خدا و منزه دانستن او از آنچه كه مشركان مىپندارند، است و زمانى كه بنده اين كلمه را مىگويد، همه فرشتگان بر او درود مىفرستند.» (12)
درباره ثواب تسبيح حضرت زهرا عليهاالسلام با تربت امام حسين عليه السلام از حضرت صاحب الامر(عج) روايت شده است كه: هر كه تسبيح تربت امام حسين عليه السلام را در دست داشته باشد و ذكر را فراموش كند، ثواب ذكر براى او نوشته مىشود.
بعد از آن كه رسول اكرم صلي الله عليه و آله تسبيحات را به كوثرش عطا كرد، حضرت فاطمه عليهاالسلام ابتدا رشتهاى از پشم تابيده و با آن به تسبيح پرداخت. تا اين كه حضرت حمزة بن عبدالمطلب شهيد شد، پس حضرت فاطمه از تربت قبر آن بزرگوار خاك برداشت و تسبيح ساخت و با آن تسبيح مىكرد و مردم نيز چنان كردند و چون سيدالشهدا حسين بن على عليه السلام شهيد شد، سنت شد كه از تربت آن امام مظلوم تسبيح سازند و با آن ذكر گويند.
درباره ثواب تسبيح حضرت زهرا عليهاالسلام با تربت امام حسين عليه السلام از حضرت صاحب الامر(عج) روايت شده است كه: هر كه تسبيح تربت امام حسين عليه السلام را در دست داشته باشد و ذكر را فراموش كند، ثواب ذكر براى او نوشته مىشود.
از حضرت صادق عليه السلام نقل شده است كه تسبيح تربت آن حضرت، ذكر مىگويد، بى آن كه آدمى ذكر گويد و فرمود كه يك ذكر يا استغفار كه با تربت حضرت اباعبدالله عليه السلام گفته مىشود برابر با هفتاد ذكر كه با چيز ديگر گفته شود است. و اگر بى ذكر تسبيح را بگرداند به عدد هر دانه، هفت تسبيح براى او نوشته مىشود.
به روايت ديگر، اگر با ذكر تسبيح را بگرداند، به هر دانه چهل حسنه براى او نوشته مىشود.
روايت است كه حوريان بهشت وقتى فرشتهاى را مىبينند كه به زمين مىآيد از او درخواست مىكنند تا تسبيح و تربت حضرت حسين عليه السلام را برايشان بياورد.
شخصى از حضرت على عليه السلام پرسيد: معناى سبحان الله چيست؟ حضرت فرمود: «سبحان الله» تعظيم مقام بلند و با عظمت خدا و منزه دانستن او از آنچه كه مشركان مىپندارند، است و زمانى كه بنده اين كلمه را مىگويد، همه فرشتگان بر او درود می فرستند.
از حضرت موسى عليه السلام نقل شده است: پنج چيز هميشه همراه انسان پرهيزكار است؛ مسواك، شانه، سجاده نماز، تسبيح كه سى و چهار دانه داشته باشد و انگشتر عقيق. (13)
فضيلت و آداب تسبيح حضرت زهرا عليهاالسلام
روايات زيادى در اين باب در كتب معتبر وجود دارد و گستردگى روايات و عنايت اكثر ائمه به ذكر سخنى درباره تسبيح از عظمت آن پرده بر مىدارد.
حضرت مهدى عجل الله تعالى فرجه الشريف، درباره تسبيح فرمود: «ان فضل الدعاء و التسبيح بعد الفرائض على الدعاء بعقب النوافل، كفضل الفرائض على النوافل؛ فضيلت دعا و تسبيح بعد از نمازهاى واجب در مقايسه با دعا و تسبيح پس از نمازهاى مستحبى، مانند فضيلت واجبات بر مستحبات است.» (14)
امام صادق عليه السلام نيز به فضيلت تسبيح بعد از نمازهاى واجب چنين اشاره كرد: «من سبح تسبيح فاطمه الزهراء عليهاالسلام قبل ان يثنى رجليه من صلاة الفريضه، غفر الله له؛ هر كس بعد از نماز واجب تسبيح فاطمه زهرا عليهاالسلام را به جا آورد، قبل از اين كه پاى راست را از بالاى پاى چپ بردارد، جميع گناهانش آمرزيده مىشود.» (15)
و در حديثى ديگر فرمود: «من سبح تسبيح فاطمه عليهاالسلام، فقد ذكر الله الذكر الكثير؛ كسى كه تسبيح فاطمه زهرا عليهاالسلام را بگويد، خدا را به ذكر كثير ياد كرده است.» (16)
روزى امام صادق عليه السلام ابو هارون را مخاطب ساخت و از تعليم تسبيح حضرت فاطمه به كودكان سخن گفت: « يا ابا هارون، انا نامر صبياننا بتسبيح فاطمة عليهاالسلام كما نامرهم بالصلاة، فالزمه، فانه لم يلزمه عبد فشقى؛ اى ابو هارون، ما تسبيح فاطمه عليهاالسلام را به فرزندان خود سفارش مىكنيم همچنان كه آنها را به نماز توصيه مىكنيم. تو نيز بر آن مداومت كن. زيرا هر بندهاى كه بر آن مواظبت و مداومت كند، عاقبتي نيكو خواهد داشت.» (17)
در جاى ديگر حضرت از عظمت تسبيحات حضرت زهرا عليهاالسلام در مقابل نمازهاى مستحبى چنين ياد كرد: «تسبيح فاطمة عليهاالسلام فى كل يوم فى دبر كل صلاة احب الى من صلاة الف ركعة فى كل يوم؛ تسبيح حضرت فاطمه عليهاالسلام در هر روز، به دنبال هر نماز، نزد من از هزار ركعت نماز (مستحبى) در هر روز، محبوب‌تر است.» (18)
در تسبيح فاطمى عليه االسلام، انسان با گفتن «الله اكبر» به نهايت عجز خود اعتراف مى كند و به ناتوانيش به درگاه الهى بارها اقرار مى كند.
امام هادى عليه السلام فرمود: «لنا اهل البيت عند نومنا عشر خصال: الطهارة، ... و تسبيح الله ثلاثا و ثلاثين و تحميده ثلاثا و ثلاثين، و تكبيره اربعا و ثلاثين ...؛ ما اهل‌بيت به هنگام خواب ده كار را انجام مىدهيم: وضو گرفتن، ... و گفتن سى و سه مرتبه «سبحان الله»، و سى و سه مرتبه «الحمدلله»، و سى و چهار مرتبه «الله اكبر» و ...» (19)
خواص و آثار فراوان ديگرى براى گوينده تسبيحات آن حضرت ذكر شده كه برخى از آنها بدين قرار است:
ناكام و نااميد نشدن،(20) دور كردن شيطان (21)، برطرف نمودن سنگينى گوش(22)، نجات يافتن از شقاوت و بدبختى (23)، باعث سنگينى اعمال، موجب خشنودى خداوند و رفتن به بهشت مى شود. (24)
اوقات و مكان‌هاى تسبيح حضرت فاطمه عليه االسلام(25)
اوقات مختلف و مكان‌هاى زيادى براى تسبيح حضرت ياد شده كه برخى عبارتند از: بعد از نمازهاى واجب و مستحبى، به هنگام خواب، پس از نمازهاى استغاثه به حضرت فاطمه عليه االسلام و نماز زيارت حضرت رسول صلي الله عليه و آله و نماز زيارت حضرت اميرالمؤمنين و نماز حضرت ولي عصر(عج) و قبل از زيارت حضرت معصومه عليه االسلام در قم به گونهاى كه سبحان‌الله قبل از الحمدلله گفته مى شود.
________________________________________________
پى نوشت‌ها: 1
- اسرار و آثار تسبيح حضرت زهرا، عليرضا رجالى تهرانى، ص 9. (حديث امام صادق عليه السلام)
2- همان ص 18.
3- تسبيحات حضرت زهرا عليهاالسلام، عدنان زعفرانى، ص 9.
4- همان، ص21.
5- تسبيحات حضرت زهرا، ص10، به نقل از علل الشرايع/366.
6- همان، ص14. «ما عبدالله بشىء من التحميد افضل من تسبيح فاطمة عليهاالسلام. ولو كان شىء افضل منه لنحله رسول الله صلي الله عليه و آله فاطمة عليهاالسلام.»
7- شرح چهل حديث (اربعين حديث) امام خمينى، ص417.
8- همان، ص551 .
9- همان، ص654.
10- همان، ص656.
11- اسرار و آثار تسبيح حضرت زهرا عليهاالسلام، ص 48 به نقل از معانى الاخبار.
12- شرح چهل حديث، امام خمينى، ص 349.
13- اسرار و آثار تسبيح حضرت زهرا عليهاالسلام، ص52 به نقل از معانى الاخبار.
14- كليات مفاتيح الجنان، شيخ عباس قمى، كتاب باقيات صالحات.
15- از هر معصوم چهل حديث، محمد على كوشا، ص364.
16- اسرار و آثار تسبيح حضرت زهرا عليهاالسلام، ص12 به نقل از تهذيب ج2، ص 105.
17- تسبيحات حضرت زهرا عليهاالسلام، ص11.
18- همان، ص 15.
19و20 - همان، ص16.
21- همان، ص20.
22- همان، ص23.
23- همان، ص 28.
24- اسرار و آثار تسبيح حضرت زهرا عليهاالسلام، ص 39.
25- همان، ص14.
منبع:ماهنامه كوثر، شماره 8 ، اسماعيل محمدى .
گفتاري از حضرت آيت‌الله جوادي آملي؛
دو هديه اختصاصي پيامبر خدا (ص) به حضرت زهرا (س)
پيامبر گرامي اسلام(ص) دو هديه گران‌بها به دختر خود، حضرت فاطمه زهرا(س) دادند، يکي هديه مُلکي «فدک» بود که آن را باب الکريم وضع کردند و ديگري هديه ملکوتي «تسبيحات حضرت فاطمه زهرا(س)» است.
پيامبر گرامي اسلام(ص) دو هديه گران‌بها به دختر خود، حضرت فاطمه زهرا(س) دادند، يکي هديه مُلکي "فدک " بود که آن را باب الکريم وضع کردند و ديگري هديه ملکوتي "تسبيحات حضرت فاطمه زهرا(س) " است. در اهميّت اين ذکر همين بس که حضرت امام صادق(ع) درباره آن فرموده‌اند: "اگر هديه و نحله‌اي بالاتر از آن تسبيح بود، پيامبر اسلام آن را به حضرت فاطمه(س) تعليم مي‌دادند. "
پيامبر گرامي اسلام(ص) دو هديه گران‌بها به دختر خود، حضرت فاطمه زهرا(س) دادند، يکي هديه مُلکي "فدک " بود که آن را باب الکريم وضع کردند و ديگري هديه ملکوتي "تسبيحات حضرت فاطمه زهرا(س) " است. در اهميّت اين ذکر همين بس که حضرت امام صادق(ع) درباره آن فرموده‌اند: "اگر هديه و نحله‌اي بالاتر از آن تسبيح بود، پيامبر اسلام آن را به حضرت فاطمه(س) تعليم مي‌دادند. " اين تسبيح و تعليم جزو بهترين و برترين تعليم‌هاي ملکوتي است که به صورت خاصّي به آن حضرت تعليم داده شده تا ديگران هم از آن استفاده کنند. اين يک تعليم عمومي نبود، بلکه يک نحله و عطايي است که پيامبر اکرم(ص) به حضرت فاطمه(س) دادند، آنگاه به برکت آن معلّم، پيامبر(ص) و اين متعلّمه، حضرت زهرا(س)، ديگران هم از منابع معنوي آن بهره مي‌برند. از سوي ديگر حضرت زهرا(س)، هم منافع هديه ملکي (فدک) را در اختيار محرومان و مستضعفان قرار دادند.
امام صادق(ع) فرمودند: "هر کس تسبيح حضرت فاطمه(س) را بگويد، سپس استغفار نمايد، آمرزيده مي‌شود و اين تسبيح از نظر زمان صد تاست، امّا از نظر ميزان و ترازوي عمل هزار تاست؛ شيطان را طرد مي‌کند و [خداي] رحمان را راضي. "1 و ثواب اين ذکر براساس آيه شريف: "هر کس کار نيکي به جا آورد، برايش ده برابر نظير آن است. "2 محاسبه شده است؛ البتّه اين حدّاقل ثوابي است که براي اين ذکر در نظر گرفته شده و ممکن است فضايل و برکات ديگري براي اين ذکر در نظر گرفته شده باشد. اين تسبيح شيطنت و وسوسه‌هاي شيطاني را دور مي‌کند و رضاي پروردگار را تأمين مي‌نمايد.
چنين تسبيح مهمّي آداب خاصّي را نيز مي‌طلبد: 1. اين ذکر را در کمال آرامش و تأمين روحي انجام دهيد؛ 2. بدون تسبيح از کنار سجّاده برنخيزيد؛ 3. اين ذکر را با سرعت انجام ندهيد؛ 4. قبل از اينکه پاهايتان را حرکت بدهيد و از حالت نمازگزار خارج شويد، اين ذکر را انجام بدهيد.
امام صادق(ع) به يکي از شاگردانشان فرمودند: "ما (اهل البيت) بچّه‌هاي خود را همان‌طور که به نماز امر مي‌کنيم، به تسبيح فاطمه(س) نيز امر مي‌کنيم و هر کسي که ملازم اين تسبيح نباشد، گرفتار شقاوت مي‌شود. تو ملازم اين تسبيح باش و آن را از ياد نبر. "3 در روايت آمده که اگر نمازگزار اين تسبيح را با "لا اله الّا الله " تمام کند، آمرزيده مي‌شود؛ زيرا در حقيقت، اين تسبيحي که به حضرت فاطمه(س) عطا شده است، همان تسبيحات اربعه نماز، يعني عناصر چهارگانه "تسبيح، تحميد، تهليل و تکبير " نماز را در بر مي‌گيرد. البتّه همين تسبيحات اربعه در نماز هم گفته مي‌شود؛ منتها تقديم برخي از اينها و تأخير برخي ديگر از اين چهار تا، مربوط به دستورات خاصّ الهي است. پس اگر کسي اين صد ذکر، 34 بار الله اکبر، 33 بار الحمدلله و 33 بار سبحان‌الله را بگويد و در پايان آن، يک بار ذکر "لا اله الّا الله " را بگويد، بخشيده مي‌شود.
در روايات اهل‌بيت(ع) تسبيح حضرت فاطمه(س) از مصاديق ذکر کثير4 دانسته شده است. مرحوم صاحب "وسايل الشّيعه " در تعقيبات نماز مي‌گويد: اين همان است که خداوند فرمود: "اُذکروني أذکرکم "5، يعني برخي‌ها به ياد نعمت خداوند، مانند لباس، غذا، مسکن و مال هستند و شکر اين نعمت‌ها را نيز به جا مي‌آورند. طبق آيه "اذکروا نعمتي الّتي أنعمت عليکم... "6 اشخاصي امتثال امر مي‌کنند و فقط به ذکر نعمت‌هاي الهي بسنده مي‌کنند، امّا در اين ميان کساني هم هستند که فقط به ذکر نعمت الهي بسنده نمي‌کنند، بلکه به ذکر وليّ نعمت هم مشغولند. يعني نه تنها به ياد نعمت‌هاي خداوند هستند، بلکه پيوسته خداوند را هم ياد مي‌کنند. کساني که نعمت را شاکرند و به ياد نعمت الهي هستند، مصداق بيت:
شکر نعمت، نعمتت افزون کند
کفر نعمت از کفت بيرون کند
هستند. پس، بالاتر از ياد نعمت‌هاي الهي، ياد وليّ نعمت هم بسيار مهم است. چون ما در اينجا دو نوع تعبير "اذکروا نعمتي الّتي انعمت عليکم... " و "اذکروني اذکرکم " داريم، بنابراين اگر کسي به ياد خدا بود، خدا هم به ياد اوست. تسبيح فاطمه(س) که ذکر کثير مي‌باشد، مشمول "فاذکروني أذکرکم " است، يعني اگر کسي زياد به ياد خدا بود، خدا هم زياد به ياد او خواهد بود و اگر خدا دائماً و کثيراً به ياد کسي باشد، آن شخص هرگز از وسوسه‌هاي شيطان آسيب نمي‌بيند. اينها برکات تسبيح فاطمه زهرا(س) است که متمّم نماز است.
از امام صادق(ع) سؤال شد: چرا کعبه چهار ديوار دارد؟ حضرت فرمودند: "کعبه چهار ديوار دارد، چون بيت المعمور چهار ديوار دارد، بيت‌المعمور هم چهار ضلع دارد، چون عرش خدا چهار ضلع دارد و حضرت در ادامه تعليل آوردند که: "لأنّ الکلمات الّتي بني عليها الاسلام اربع "؛7 يعني آن کلماتي که مبنا و عناصر اصلي دين است، چهارتاست که عبارتند از: "سبحان‌الله و الحمدلله و لا إله الّا الله و الله اکبر ". بنابراين چون عناصر محوري دين چهارتاست، از نظر ملکوتي هم اگر بخواهد تمثّل پيدا کند، "عرش، بيت‌المعمور و کعبه " هم چهار ضلعي و چهارديواري مي‌شود و نتيجه سخن اين مي‌شود که اين طبيعت، نظام، ملکوت و مافوق ملکوت با هم هماهنگ هستند. بنابراين اگر آن عناصر اصلي بخواهند تجلّي کنند، مي‌شوند عرش؛ عرش هم بخواهد تمثّل يابد، مي‌شود بيت‌المعمور؛ بيت‌المعمور نيز بخواهد تنزّل پيدا کند، مي‌شود کعبه. حضرت امام صادق(ع) درباره فضايل تسبيح حضرت زهرا(س) مي‌فرمايند: "پايان هر تسبيح يک "لا اله الّا الله " بگوييد تا در مجموع صد و يک ذکر کامل شود و مجموعه "تسبيح، تحميد، تکبير و تهليل " تکميل گردد. " امّا از عرش به کسي چنين مطالبي اهدا مي‌شود که بتواند امّ الائمّه و النّقباء و النّجبا بشود.
وقتي معلوم شد که اين هديه و نحله، يعني هديه ملکوتي، تسبيح حضرت زهرا(س) يعني چه؟ آنگاه آن سوگنامه حضرت علي(ع) در هنگام شهادت همسرش فاطمه زهرا(س) مشخّص مي‌شود. وقتي حضرت علي(ع) در مراسم تدفين و تجهيز بدن مطهّر حضرت صديقه طاهره(س)، با پيامبر(ص) گفت‌وگو مي‌کند، به پيامبر(ص)، عرضه مي‌دارد:
"سلام من و سلام دخترتان به حضور شما، يا رسول الله(ص)، از دخترتان بپرسيد که اين امّت با من چه کردند و با او چه کردند؟ اينها توطئه کردند که هم مرا بکوبند و هم زهرا(س) را حذف کنند! ستنبئک ابنتک بتضافر امّتک علي هضمها،8 همه جمع شدند که فاطمه را بکوبند ".
_______________________________________________
پي‌نوشت‌ها:
* با استفاده از: افق حوزه، سال هفتم، ش231.
1. وسايل الشّيعه، ج 6، ص 442.
2. سوره انعام(6)، آيه 160.
3. کافي، ج 3، ص 343.
4. سوره احزاب (33)، آيه 43.
5. سوره بقره(2)، آيه 152.
6. سوره بقره(2)، آيات 40 و 47.
7. بحارالانوار، ج 55، ص 5.
8. نهج‌البلاغه، خ 202.
منبع:ماهنامه موعود شماره 112
تسبيحات حضرت زهرا(عليهاالسلام) و غفران الهى
تسبيحات حضرت زهرا(عليهاالسلام) آثار و نتايج بسياري در پي دارد؛ از جمله اين که باعث مغفرت الهي مي‌شود؛ آثار گناهان و ظلمتهاي حاصل شده توسط گناهان را از بين ميبرد. حجابهايي که توسط گناهان ايجاد شده را از بين ميبرد .
اين تسبيحات که توسط رسول خدا(صلي الله عليه و آله) به حضرت فاطمه(عليهاالسلام) آموزش داده شده است فوائد بسياري دارد و همين که باعث غفران الهي مي‌شود؛ اثري بس عظيم است که کمتر کسي به آن توجه دارد. کسي که غفران الهي شامل حالش شود يعني در آغوش و پناه خداوند قرار گرفته است. و قبلا هم در مورد تفاوت عفو و غفران الهي سخن گفتهايم.
اگر غفران الهي نباشد هيچ پيشرفت معنوي صورت نميگيرد و توقف ايجاد مي‌شود، پس غفران ربوبي براي صعود و حرکت الزامي است.
امام صادق(عليهالسلام) مىفرمايد: «من سبح تسبيح فاطمة الزهراء(عليهاالسلام) قبل ان يثنى رجليه من صلاة الفريضه، غفر الله له»(7)؛ هر کس تسبيح حضرت فاطمه زهرا(عليهاالسلام) را پس از نماز واجب، قبل از اين که از حالت نماز خارج شود، بجا آورد؛ خداى متعال او را مشمول مغفرت خود قرار ميدهد.
تسبيحات حضرت زهرا(عليه االسلام) به ظاهر کوتاه و مختصر است اما ظاهر آن همانند کف روي آب درياست که عمق و معرفت بسياري دارد و در آن دريايي از حقايق و اسرار توحيدي نهفته است و باعث حل شدن مشکلها مي‌شود .
الهي توفيق توجه به تسبيحات حضرت زهرا(عليه االسلام) را به ما عطا فرما .
تسبيح حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها: 34 مرتبه " الله اکبر "، 33 مرتبه " الحمدلله " و 33 مرتبه " سبحان الله " مي باشد. (1)
امام صادق عليه السلام مي فرمايند:
" تسبيح حضرت فاطمه (س) بعد از هر نمازي از هزار رکعت نماز در روز، نزد من محبوب تر است. " (2)
و همچنين فرمودند:
" ما بچه هاي خود را به تسبيح حضرت فاطمه (س) امر مي کنيم چنانکه به اصل نماز امر مي کنيم. " (3)
تأکيد فراوان شده که تسبيح حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها بعد از نماز بدون تکلّم و بدون جابجا کردن پاها انجام شود. (4)
و اگر با تسبيحي که از تربت امام حسين عليه السلام است انجام دهد، براي هر دانه اش ثواب چهل حسنه نوشته مي شود. (5)
(1) بحار: 85/334 --- مشکات الأنوار: 278
(2) بحار: 85/332 --- ثواب الأعمال: 149
(3) بحار: 85/328 --- أمالي شيخ صدوق: 345
(4) بحار: 85/332 --- فلاح السائل: 165
(5) بحار: 101/132 --- تهديب الأحکام: 6/75
