جالب توجه اين كه بُخارى بعد از آن كه اين حديث وارونه را در بخش «دريچه و محل آمد و رفت در مسجد» از ابن عباس نقل مى كند; در بخش «مناقب» آن را تحريف مى نمايد و با تغيير «دريچه» به «در» مى نويسد: «بخش گفتار رسول خدا صلى اللّه عليه وآله در اين كه تمام درها ـ جز در خانه ابوبكر ـ را ببنديد».
اين روايت را ابن عباس از پيامبر صلى اللّه عليه وآله نقل كرده است. اين تحريف به اندازه اى روشن است كه شارحان صحيح بُخارى در توجيه آن سر در گم شده اند، از اين رو به ناچار گفته اند: اين حديث نقل به معنا شده است.
ابن حجر عسقلانى در توجيه اين تحريف مى نويسد: بُخارى، نگارنده صحيح، اين حديث را در باب نماز به لفظ «هر دريچه اى را ببنديد» به سند متصل آورده و گويا كه آن را نقل به معنا كرده است.1
عينى نيز در كتاب عمدة القارى پس از نقل اين حديث مى نويسد: بُخارى اين حديث را در بخش نماز به لفظ «هر دريچه اى را در مسجد ببنديد» با سند متصل آورده و آن را در اين جا نقل به معنا كرده است.2
به راستى آيا تغيير «دريچه» به «در» از موارد نقل به معنا است؟! افزون بر آن كه خود ابن حجر عسقلانى نيز در نقل به معنا بودن حديث اطمينان ندارد و از اين رو مى گويد: «گويى...»!
فراتر اين كه همان طورى كه بُخارى حديث ابن عبّاس را تحريف كرده است، حديث ابوسعيد را نيز كه در بخش «هجرت پيامبر صلى اللّه عليه وآله» آورده ـ آن سان كه گذشت ـ تحريف كرده است. وى در بخش «مناقب» مى نويسد:
عبداللّه بن محمّد، از ابوعامر، از فليح، از سالم ابونضر، از بُسر بن سعيد نقل مى كند كه ابوسعيد خُدرى رضى اللّه عنه مى گويد:
روزى رسول خدا صلى اللّه عليه وآله سخنانى را ايراد كرد و فرمود: همانا خداوند به بنده اى بين دنيا و آن چه نزد اوست اختيار داد. بنده، آن چه را كه در پيشگاه خداست برگزيد.
راوى مى گويد: در اين هنگام ابوبكر گريست. ما از گريه او در شگفت شديم كه رسول خدا صلى اللّه عليه وآله از بنده اى كه مخيّر شده خبر مى دهد و ابوبكر بر اين امر مى گريد. راوى مى افزايد: در واقع رسول خدا صلى اللّه عليه وآله همان بنده مخيّر شده بود و ابوبكر نيز از همه ما به اين مسئله آگاه تر بود.
آن گاه رسول خدا صلى اللّه عليه وآله فرمود: به راستى بخشنده ترين مردم براى من در مصاحبت و اموالش ابوبكر است. اگر مى خواستم دوستى غير از پروردگارم برگزينم، البتّه ابوبكر را به عنوان دوست برمى گزيدم; ولى برادرى اسلامى و مودّت او سزاوارتر است، هيچ درى را كه به مسجد باز مى شود باقى نخواهم گذاشت و خواهم بست جز در خانه ابوبكر.
در اين مورد نيز شارحان، در توجيه اين روايت سر در گم شده اند. براى آگاهى بيشتر مى توانيد به سخنان آن ها مراجعه كنيد.
_____________
1 . فتح البارى: 1 / 442.
2 . عمدة القارى: 4 / 245.

نوشتن دیدگاه