الباب الحادى و الثلاثون نوح البوم و مصيبتها على الحسين عليه السلام
متن:
حدثنى محمد بن الحسن بن احمد بن الوليد؛ و جماعة مشايخى عن سعد بن عبد الله، عن محمد بن عيسى بن عبيد، عن صفوان بن يحيى، عن الحسين بن ابى غندر، عن ابى عبد الله عليه السلام قال: سمعته يقول فى البومة، قال: هل احد منكم راها بالنهار، قيل له: لا، تكاد تظهر بالنهار و لاتظهر الا ليلا، قال: اما انها لم تزل تاوى العمران ابدا، فلما ان قتل الحسين عليه السلام آلت على نفسها ان لا تاوى العمران ابدا و لا تاوى الا الخراب، فلا تزال نهارها صائمة حزينة حتى يجنها الليل فاذا جنها الليل (كذا) فلا تزال ترنم على الحسين عليه السلام حتى تصبح.
باب سى و يكم نوحه سرائى و ذكر مصيبت نمودن جغد بر حضرت امام حسين عليه السلام
ترجمه:
(حديث اول)
محمد بن الحسن بن احمد بن وليد و جماعتى از اساتيدم، از سعد بن عبد الله، از محمد بن عيسى بن عبيد، از صفوان بن يحيى، از حسين بن ابى غندر، از حضرت ابى عبد الله عليه السلام وى گفت:
شنيدم امام صادق عليه السلام درباره جغد فرمودند: آيا احدى از شما آن را در روز ديده است؟
محضر مباركش عرض شد: خير ابدا در روز ظاهر نشده و تنها در شب پيدا مى گردد.
حضرت فرمودند: اما اينكه اين حيوان پيوسته در خرابه ها مسكن گرفته و در آبادى نمى آيد جهتش آن است كه:
وقتى حضرت امام حسين عليه السلام شهيد شدند اين حيوان بواسطه قسم بر خود حتم نمود كه ابدا در آبادى سكنا نكرده و منزلش تنها در خرابه ها باشد پس پيوسته در روز صائم و حزين است تا شب فرا برسد و وقتى شب در آمد از ابتداء آن تا صبح بر مصيبت حضرت امام حسين عليه السلام زمزمه و نوحه سرائى و مرثيه خوانى مى كند.
متن:
حدثنى حكيم بن داود بن حكيم، عن سلمة بن ابى الخطاب، عن الحسين بن على بن صاعد البربرى قيما القبر الرضا عليه السلام قال: حدثنى ابى قال: دخلت على الرضا عليه السلام فقال لى:ترى هذه البوم ما يقول الناس؟ قال: قلت: جعلت فداك جئنا نسالك، فقال: هذه البومة كانت على عهد جدى رسول الله صلى الله عليه و آله تاوى المنازل و القصور و الدور، و كانت اذا اكل الناس الطعام تطير و تقع امامهم فيرمى اليها بالطعام و ترجع الى مكانهم فلما تقل الحسين عليه السلام خرجت من العمران الى الخراب و الجبال و البرارى، و قالت: بئس الامة انتم! قتلتم ابن بنت نبيكم، و لا آمنكم على نفسى.
ترجمه:
(حديث دوم)
حكيم بن داود بن حكيم از سلمة بن ابى الخطاب از حسين بن على صاعد بربرى كه قيم و متصدى قبر حضرت امام رضا عليه السلام نقل كرده كه وى گفت: پدرم براى من نقل نمود و گفت: بر حضرت رضا عليه السلام وارد شدم، آن جناب به من فرمود:
اين جغد را مى بينى؟ مردم چه مى گويند؟
عرض كردم: فدايت شوم آمده ايم كه از شما بپرسيم.
حضرت فرمودند: اين جغد در عصر جدم رسول خدا صلى الله عليه و آله در منازل و قصرها و خانه ها سكنى داشت و هر وقت مردم مشغول خوردن طعام بودند اين حيوان پر مى زد و در مقابل ايشان خود را مى رساند و مردم طعام و غذا جلويش مى ريختند و اين حيوان طعام خورده و از آب خود را سيراب مى كرد و سپس به منزلش بر مى گشت ولى هنگامى كه حضرت حسين بن على عليه السلام شهيد شدند از شهر و آبادى خارج گشت و در خرابه ها و كوه ها و بيابان ها مكان گرفت و گفت: بد امتى شما مى باشيد! پسر دختر پيامبر خود را كشتيد و من نسبت به نفس خود از شما در امان نيستم.
متن:
و حدثنى محمد بن جعفر الرزاز، عن خاله محمد بن الحسين بن ابى الخطاب، عن الحسن بن على بن فضال عن رجل عن ابى عبد الله عليه السلام قال: ان البوم لتصوم النهار فاذا افطرت تدلهت على الحسين بن على عليه السلام حتى تصبح.
ترجمه:
(حديث سوم)
محمد بن جعفر رزاز، از دائى خود محمد بن الحسين بن ابى الخطاب، از حسن بن على بن فضال از شخصى از حضرت ابى عبد الله نقل كرد، وى گفت:
امام عليه السلام فرمودند:
جغد در روز صائم بوده و وقتى افطار نمود قلبش در مصائب حضرت حسين بن على عليه السلام محزون و افسرده شده تا صبح فرا برسد.
متن:
حدثنى على بن الحسين بن موسى، عن سعد بن عبد الله، عن موسى بن عمر، عن الحسن بن على، عن الميثمى (قال: قال ابو عبد الله عليه السلام: يا يعقوب رايت بومة بالنهار تنفس قط، فقال: لا، قال: و تدرى لم ذلك؟
قال: لا، قال: لانها تظل يومها صائمة على ما رزقها الله، فاذا جنها الليل افطرت على ما رزقت، ثم لم تزل ترنم على الحسين بن على عليه السلام حتى تصبح.
ترجمه:
(حديث چهارم)
على بن الحسين بن موسى، از سعد بن عبد الله، از موسى بن عمر، از حسن بن على، از ميثمى نقل كرده، وى گفت:
حضرت ابو عبد الله عليه السلام فرمودند: اى يعقوب آيا تا به حال ديده اى كه جغدى در روز آواز بخواند؟
وى گفت: خير.
حضرت فرمودند: مى دانى چرا؟
عرض كرد: خير.
امام عليه السلام فرمودند: براى اينكه طول روز را اين حيوان صائم بوده و وقتى شب فرا رسيد افطار كرده و از آنچه خداوند منان روزى او كرده استفاده نموده سپس پيوسته تا صبح بدمد بر مصائب حضرت حسين بن على عليه السلام زمزمه نموده و نوحه سرائى مى كند.

منابع:
----------------------------------------------------------------------------------------
نام مولف: ابى القاسم جعفر بن محمد بن جعفر بن موسى بن قولويه القمى
نام مترجم: سيد محمد جواد ذهنى تهرانى
کتاب جامع الزیارات

نوشتن دیدگاه