به اعتقاد نگارنده تاريخ شهادت امام حسين(عليه السلام) از دو راه قابل بررسى است:
اول: از طريق زيج. بنا به عقيده منجّمان عصر حاضر، زيج بهادر خانى تأليف مولا غلامحسين جونپورى شيرازى يكى از دقيق ترين زيج هاى جهان به شمار مى رود. اين زيج، آغاز سال 61 هجرى را روز يك شنبه دانسته است،(16) در نتيجه روز دهم محرم (عاشورا) سه شنبه خواهد بود، زيرا مبناى كار زيج، محاسبه به امر وسط است; يعنى ماه هاى فرد [1،3،5...] را سى (30) و ماه هاى زوج را 29 روز به حساب مى آورند و در هر دوره سى ساله، يازده(11) بار ذى حجه را سى روز (كبيسه) حساب مى كنند، و حال آن كه به حسب رؤيت، اين امكان وجود دارد كه سه تا چهار ماه پشت سرهم 29 روز واقع شود. از اين رو گاهى اول ماه به حسب رؤيت دست كم يك روز قبل از اول ماه به حسب امر وسط واقع مى شود; يعنى گاهى روز دوم ماه با روز اول جدول زيج منطبق مى گردد. پس از اين جا مى توان حدس قوى داشت كه روز عاشورا دوشنبه بوده است.
دوم: از راه رياضى و بدون مراجعه به جدول زيج; يعنى از طريق محاسبه از آغاز مبدأ سال اول هجرى تا روز عاشورا كه جمعاً بيست و يك هزار و دويست و هفتاد و دو (21272) روز است. اگر اين عدد را بر رقم هفت (تعداد ايام هفته) تقسيم كنيم، 3038 هفته، خارج قسمت داريم، و رقم 6 به عنوان باقيمانده ايام خواهد بود و با توجه به اين كه مبدأ سال هجرى قمرى پنج شنبه است، روز عاشورا سه شنبه است و چون رؤيت را يك روز مقدم مى دانيم در نتيجه، روز عاشورا دوشنبه بوده است.
هم چنين اگر عدد ياد شده را (21272) بر سال ها و فصول شمسى تطبيق دهيم به امر وسط برابر مى شود با بيست و يكم مهر ماه سال پنجاه و نه (21/7/59) شمسى، و اگر يك روز رؤيت را جلوتر بدانيم با (20/7/59) بيستم برابر مى شود، در نتيجه مى توان چنين اظهار نظر كرد كه روز عاشوراى سال شصت و يك هجرى برابر است با روز دوشنبه بيستم مهر ماه پنجاه و نه (20/7/59) شمسى، و جمله حضرت زينب(عليها السلام) كه فرمود: «بابى من عسكره يوم الاثنين نهباً; پدرم فداى آن كسى باد كه روز دوشنبه سپاهش تاراج شد» مى تواند شاهد خوبى بر اين محاسبه باشد.
____________________________________________________
16- زيج بهادرى، ص52.

نوشتن دیدگاه