نقش آمار در ارايه سيمای روشنتر از هر موضوع و حادثه، غيرقابل انكار است؛ ليكن در حادثه كربلا و مسايل قبل و بعد از آن، با توجه به اختلاف نقل ها و منابع، نمیتوان در بسياری از جهات، آمار دقيق و مورد اتفاق ذكر كرد و آنچه نقل شده، گاهی تفاوت های بسياری با هم دارد. در عين حال بعضی از مطالب آماری، حادثه كربلا را گوياتر میسازد. به همين دليل به ذكر نمونه هايی از ارقام و آمار اين واقعه جاويدان میپردازيم:
-- مدت قيام امام حسين(علیه السلام)از روز امتناع از بيعت با يزيد تا روز عاشورا 175 روز طول كشيد: 12 روز در مدينه، 4 ماه و 10 روز در مكه، 23 روز بين راه مكه تا كربلا
و 8 روز در كربلا (2 تا 10 محرم).
-- منزل هايی كه بين مكه تا كوفه بود و امام حسين(علیه السلام)آنها را پيمود تا به كربلا رسيد 18 منزل بود (معجم البلدان).
- فاصله منزل ها با هم سه فرسخ و گاهی پنج فرسخ بود.
-- منزلهای ميان كوفه تا شام 14 منزل بود كه اهلبيت را در حال اسارت از آنها عبور دادند.
-- نامه هايی كه از كوفه به امام حسين(علیه السلام)در مكه رسيده و او را دعوت به آمدن كرده بودند 12000 نامه بود (طبق نقل شيخ مفيد).
-- بيعت كنندگان با مسلم بن عقيل در كوفه 18000 نفر يا 25000 نفر و يا 40000 نفر گفته شده است.
-- شهدای كربلا از اولاد ابیطالب كه نامشان در زيارت «ناحيه مقدسه» آمده است 17 نفر، شهدای كربلا از اولاد ابیطالب كه نامشان در زيارت ناحيه نيامده است 13 نفر، سه نفر هم كودك از بنیهاشم شهيد شدند، جمعاً 33 نفر. اين افراد به شرح ذيلاند: امام حسين(علیه السلام))، اولاد امام حسين(علیه السلام)3 نفر، اولاد علی(علیه السلام) 9نفر، اولاد امام حسن(علیه السلام)4 نفر، اولاد عقيل 12 نفر، اولاد جعفر 4 نفر.
-- غير از امام حسين(علیه السلام)و بنیهاشم، شهدايی كه نامشان در زيارت ناحيه مقدسه و برخی منابع ديگر آمده 82 نفرند. غير از آنان، نام 29 نفر ديگر در منابع
متأخر آمده است.
-- جمع شهدای كوفه از ياران امام 138 نفر هستند. تعداد 14 نفر از جمع اين جناح حسينی، غلام بودهاند.
-- شهدايی كه سرهايشان بين قبايل تقسيم شده و از كربلا به كوفه برده شدند 78 نفر بودند. تقسيم سرها به اين صورت بود: قيس بن اشعث، رئيس بنی كنده 13 سر، شمر رئيس هوازن 12 سر، قبيله بنیتميم 17 سر، قبيله بنیاسد 16سر، قبيله مذحج 6 سر، افراد متفرقه از قبايل ديگر 13 سر.
-- پس از شهادت حسين(علیه السلام)33 زخم نيزه و 34 ضربه شمشير، غير از زخمهای تير بر بدن آن حضرت بود.
-- شركت كنندگان در اسب تاختن بر بدن امام حسين 10 نفر بودند.
-- سپاهيان كوفه 33 هزار نفر بودند كه به جنگ امام حسين(علیه السلام)آمدند. تعداد آن سپاهيان در ابتدا 22 هزار بودند كه به اين صورت آمدند: عمرسعد با 6000 نفر، سنان با 4000 نفر، عروه بن قيس با 4000 نفر، شمر با 4000 نفر، شيث بن ربعی با 4000 نفر، آنچه بعداً اضافه شدند: يزيد بن ركاب كلبی با 2000 نفر، حصين بن نمير با 4000 نفر، مازنی با 3000 و نصر مازنی با 2000 نفر.
-- سيدالشهداء روز عاشورا برای 10 نفر مرثيه خواند و در شهادتشان سخنانی فرمود و آنان را دعا، يا دشمنان آنان را نفرين كرد. اينان عبارتند از: علیاكبر، عباس، قاسم، عبدالله بن حسن، عبدالله طفل شيرخوار، مسلم بن عوسجه، حبيب بن مظاهر، حربن يزيد رياحی، زهير بن قين و جون. و در شهادت دو نفر بر آنان درود و رحمت فرستاد: مسلم و هانی.
-- امام حسين(علیه السلام)بر بالين 7 نفر از شهدا پياده رفت: مسلم بن عوسجه، حر، واضح رومی، جون، عباس، علیاكبر، قاسم.
-- سر سه شهيد را روز عاشورا به جانب امام حسين(علیه السلام)انداختند: عبدالله بن عمير كلبی، عمرو بن جناده، ابن ابی شبيب شاكری.
-- سه نفر را روز عاشورا قطعه قطعه كردند: علیاكبر، عباس، عبدالرحمن بن عمير.
-- مادر 9 نفر از شهدای كربلا در روز عاشورا حضور داشتند و شاهد شهادت پسرشان بودند: رباب مادر عبدالله بن حسين، زينب مادر عون بن عبدالله جعفر، رمله مادر قاسم بن حسن، بنت شليل جبليه مادر عبدالله بن حسن، رقيه مادر عبدالله بن مسلم، مادر محمد بن ابی سعيد بن عقيل، مادر عمرو بن جناده، ام وهب مادر عبدالله بن وهب كلبی، شهيد مطهری(ره) اين مطلب را جز تحريفات عاشورا میدانند.
-- 5 كودك نابالغ در كربلا شهيد شدند: عبدالله طفل شيرخوار امام حسين، عبدالله بن حسن، محمد بن ابی سعيد بن عقيل، قاسم بن حسن، عمرو بن جناده انصاری.
-- 5 نفر از شهدای كربلا از اصحاب رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم)بودند: انس بن حرث كاهلی، مسلم بن عوسجه، هانی بن عروه، حبيب بن مظاهر، عبدالله بن بقطر عميری.
-- در ركاب سيدالشهداء تعداد 15 غلام شهيد شدند: نصر و سعد (از غلامان امام علی(علیه السلام)) ، منحج (غلام امام مجتبی(علیه السلام)))، اسلم و قارب (غلامان امام حسين(علیه السلام))) حرث غلام حمزه، جون غلام ابوذر، رافع غلام مسلم ازدی، سعد غلام عمر صيداوی، سالم غلام بنیالمدينه، سالم غلام عبدی، شوذب غلام شاكر، شيب غلام حرث جابری، واضح غلام حرث سلمانی. اين 14 نفر در كربلا شهيد شدند. سلمان غلام امام حسين(علیه السلام)را نيز آن حضرت به بصره فرستاد و آنجا شهيدشد.
-- 2 نفر از ياران امام حسين(علیه السلام)روز عاشورا اسير و شهيد شدند: سوار بن منعم و موقع بن ثمامه صيداوی.
-- 4 نفر از ياران امام در كربلا پس از شهادت آن حضرت به شهادت رسيدند: سعد بن حرث و برادرش ابوالحتوف، سويد بن ابی مطاع كه مجروح بوده و محمد بن ابی سعيد بن عقيل.
-- 7 نفر در حضور پدرشان شهيد شدند: علیاكبر، عبدالله بن حسين، عمرو بن جناده، عبدالله بن يزيد، مجمع بن عائذ، عبدالرحمن بن مسعود.
-- 5 نفر زن از خيام حسينی به طرف دشمن بيرون آمده و حمله يا اعتراض كردند: كنيز مسلم بن عوسجه، ام وهب زن عبدالله كلبی، مادر عبدالله كلبی، زينب كبری، مادر عمرو بن جناده.زنی كه در كربلا شهيد شد مادر وهب (همسر عبدالله بن عمير كلبی) بود.زنانی كه در كربلا بودند: زينب، امكلثوم، فاطمه، صفيه، رقيه، امهانی.
