زیارت پیام ‏آور شور و شوق

(زمان خواندن: 5 - 10 دقیقه)

اثر زیارت امام حسین(ع) در روح انسان به تذکر منحصر نمی‏شود، بلکه در شورانگیزی و ایجاد روحیه انقلابی و دادخواهی نیز تاثیری شگرف دارد زیرا مضمون بسیاری از آیات یادآور ستم ها و جنایاتی است که بر عترت طاهره نبوی و اهل بیت عصمت رفته است، و لعن بر قاتلان و ظالمان و دنباله ‏روان آنان می‏باشد، و این نکته مخصوصا در زیارت سیدالشهدا علیه‏ السلام بیشتر دیده می‏شود.

بنابر آنچه در کتابهای تاریخی آمده است زیارت امام حسین(ع) و یارانش در سال های اولیه چنان شورانگیز و انقلاب‏ آفرین بود و اثری آشکار در معرفی مظالم و اعمال کفرآمیز امویان داشت، که دستگاه حاکم چاره‏ای جز این ندید که از هجوم زائران به حائر حسینی جلوگیری نماید. در نیل به این هدف دستور داد پیرامون کربلا پاسگاه هایی تعبیه کردند، و مامورین بدخو و سخت ‏گیر به نگهبانی پرداختند تا مردم را از زیارت تربت پاکش مانع شوند. اما عشق حسینی که در دل مؤمنان نهفته بود و تشویق امام باقر(ع) و صادق(ع) به زیارت آن حضرت چنان بود که شیعیان در پوشش تاریکی شب به زیارت می‏رفتند و گاه بعضی هم گرفتار می‏شدند و به شدیدترین شکلی مجازات می‏شدند. (1)
در چنین شرایط سختی است که معنی واقعی این حدیث‏حضرت صادق(ع) روشن می‏شود که چون ابن بکیر بیم خود را از سلطان (حکومت‏ سلطه و زور) و خبرگزاران جاسوس و دژبانان مرزی اعلام می‏دارد، به او می‏ فرماید: ابن بکیر! آیا دوست نداری که خدا ترا در راه ما بیمناک بیند؟ آیا نمی‏دانی هر که به خاطر ما ترس را پذیرا شود، خدا او را در سایه عرش خود پناه می‏دهد، و هم سخن او در زیر عرش الهی امام حسین(ع) باشد، و خدایش از هراس و ناراحتی‏های روز رستاخیز پناه دهد. (2)
در تشویق به زیارت سیدالشهدا(ع) با وجود ترس، معاویة بن‏وهب از همان امام نقل می‏کند که فرمود:
ای معاویه: زیارت قبر حسین(ع) را به خاطر ترس وامگذار. زیرا آنکه زیارتش را ترک کند، حالی او را فرا می‏گیرد که آرزو می‏کند کاش قبر امام نزدش بود!! آیا دوست نداری که خدا شخص تو و همراهانت را در زمره گروهی بیند که رسول الله(ص) و علی(ع) و فاطمه(س) و ائمه(ع) همه برایش دعا می‏کنند؟ (3)
با وجود چنین مشکلاتی است که زرارة از حضرت امام باقر(ع) می‏پرسد: چه می‏فرمایی در باره کسی که زیارت پدرت را با ترس انجام دهد؟
امام پاسخ می‏دهد: روز قیامت که بیشترین وحشت و ترس افراد را فرا می‏گیرد، خدا او را در امان می‏دارد، و فرشتگان به بشارت با او برخورد می‏کنند و می‏گویند: مترس و اندوهگین مباش، این روز [سرور] تواست که در آن کامیابی و رستگاریت می‏باشد. (4)
از سال 61 که شهادت اباعبدالله الحسین(ع) و اصحابش واقع شد، تا سال 132 که انقراض حکومت ننگین و ظلم ‏آلود بنی ‏امیه است، با زوار آن حضرت بسیار بدرفتاری می‏شد و به صورت های مختلف برای آنان موانعی ایجاد می‏کردند، اما شور حسینی و مظالم اموی و وجود چنان احادیثی، سنت زیارت فرزند رسول خدا(ص) و برترین شهیدان دنیا را برقرار داشت، چنانکه شیفتگان پیاده و شبانه، پنهان و ترسان، به شوق دیدار حائر حسینی تنها و دسته‏ جمعی، حرکت می‏کردند، و زیارت حقیقی را که ارتباط قلبی با امام و پیروی عملی از امام است، انجام می‏دادند.
آنچه مشکلات راه را تا حدی تسهیل می‏کرد، وجود دو دهکده آباد به نام «غاضریه‏» و «نینوا» بود، که در حدود شمال شرقی و جنوب شرقی حائر امام قرار داشت. «از این دو دهکده و مخصوصا از غاضریه که دم راه واقع شده بود، بظاهر زائرین می ‏توانستند آنجا را هدف و مقصد خویش وانمود کنند، و پس از توقف مختصری برای رفع سوء ظن افراد مسلح مخفیانه داخل حائر مقدس شوند.» (5)
این جنبه سیاسی - انقلابی زیارت سیدالشهدا(ع)، در دوران عباسیان نیز وجود داشت، زیرا آن ستمگران حیله‏ گر پس از تحکیم پایه‏ های حکومت ‏خویش دستور تخریب و محو آثار مرقد مطهر حسینی را صادر کردند، و چنانکه نوشته‏ اند، «اول کسی که از بنی‏عباس این بدعت را وضع کرد، منصور دوانیقی بود. وی در راس ستون متجاوزین به حائر و قبر مطهر قرار گرفته است. رفتار منصور سرمشقی برای خلفای بعدی گردید، و هارون الرشید و متوکل از او پیروی کردند. ظلم منصور و پرده‏دری او به جایی رسید که علمای دین سخت‏به معارضه با او پرداختند و دو تن از رؤسای مذاهب چهارگانه معاصر او که ابوحنیفه و مالک بن‏ انس باشند، برای مردم مدینه فتوا دادند که بیعتی را که منصور برای خویش گرفته است، مطابق با شرع نیست...» (6)
هارون الرشید در اواخر حکومت ظالمانه‏ اش آنگاه که از علاقه مردم به آل علی علیه السلام و کثرت زوار حسینی با خبر شد، دستور محو آثار حائر سیدالشهدا(ع) را صادر کرد. (7) متوکل عباسی، همانکه نرون عرب لقب گرفت، چهار بار در سالهای‏233، 236،237،247 آن مکان مقدس و کانون الهام ‏بخش را مورد اهانت و تخریب قرار داد. ابوالفرج اصفهانی در مقاتل الطالبیین می‏نویسد: «قبر امام حسین(ع) را خراب کرد و آثار آن را محو نمود، و پاسگاه هایی در مسیر زوار قبر او قرار داد تا هیچ کدام از زوار راه گریزی نداشته باشند و تمام آنها به چنگ مامورین او گرفتار شوند، آنها را یا می‏کشت و یا به بدترین عقوبت ها مجازات می‏کرد». (8)
با همه این ستمها و بازداشت ها و خشونتها انبوه زائران مشتاق سیدالشهدا(ع) روانه آن قبله احرار می‏گشت، بطوری که این رشته معنوی، زیارت، که پیوند امام با مامومین را برقرار می‏داشت، هیچ گاه گسسته نشد و پیام‏آور شورها و شوق ها، تولاها و تبراها، حق‏ جویی ها و کفرستیزی ها بود، بخصوص که با مراسمی از سوگواری و مرثیه‏ خوانی، بیان مناقب خاندان عترت و مظالم غاصبان حقوق آنان همراه می‏شد، و وجود چنین پیام ها و حرکت ها بود که حاکمان غاصب را به چنان عکس ‏العمل‏ های زشتی وا می‏داشت.
تولدی دیگر
گر چه ائمه معصومین ما هر یک به نوعی شهید شدند، و تاریخ تشیع از آغاز با خط خونین شهادت رقم خورد، اما یفیت‏به شهادت رساندن حسین بن‏ علی(ع) به اندازه‏ای ظالمانه و اندوه‏زا بود که در دفتر شهدای اسلام عنوانی برجسته و ممتاز یافت و حادثه‏ ای بی‏ نظیر شد، و حضرتش به حق «سیدالشهدا» لقب گرفت، و «شهادت‏» با قیام و جهاد مقدسش معنایی تازه و ارزشی بیشتر پیدا کرد.
به موازات این دگرگونی در فرهنگ اسلام، «زیارت‏» نیز تولدی دیگر یافت و وارد مرحله‏ای جدید شد. زائر حسینی مقامی والا و سیمایی ملکوتی یافت، و کربلا قبله آزادگان و مورد عنایت ‏خدای شهیدان گردید، و ثواب زیارتش افزون از ج‏بیت‏ الله شد.
شرح این نکات را از زبان روایات باید خواند:
1 - حضرت باقرالعلوم(ع) فرمود: وقتی حسین(ع) به حضور رسول خدا(ص) وارد می‏شد، او را به سوی خود می‏کشید و سپس به امیرالمؤمنین(ع) می‏گفت: «او را نگهدار»، بعد به طرفش خم می‏شد و او را می‏بوسید و می‏گریست. - حسین(ع) می‏گفت: ای پدر! چرا می‏گریی؟ - ای پدر! آیا من کشته می‏شوم؟ - آری پدر و برادرت و خودت. - ای پدر! مکان های شهادت ما پراکنده خواهد بود؟ - بلی فرزندم. - چه کسی از امت تو مرا زیارت می‏کند؟ - جز صدیقین از امتم مرا و پدر و برادرت و ترا زیارت نمی‏کند. (9)
چنانکه از این خبر نیز استنباط می‏شود، تاکیدی که بر زیارت سیدالشهدا(ع) شده است ارتباط مستقیم با مساله شهادت آن حضرت دارد، که از روایات دیگر نیز برمی‏آید (10) اما «صدیقین‏» که زائران واقعی آن امام معرفی شده ‏اند، کسانی هستند که رسول الهی و آنچه را که از جانب خدا آورده است، درست می‏داند، و خود راست‏ گفتار و درست‏ کردارند. (11)
2 - امام باقر(ع) فرمود: شیعیان ما را به زیارت قبر امام حسین(ع) امر کنید، که آمدن به حضورش بر هر مؤمنی که به امامت امام ‏حسین(ع) از طرف خدای عزوجل اقرار دارد، واجب است. (12)
3 - امام جعفر صادق(ع) فرمود: هر کس قبر امام حسین بن‏ علی(ع) را روز عاشورا با شناخت ‏به حقش زیارت کند، همانند کسی است که خدا را در عرش زیارت کرده. (13)
چنین تعبیرهایی گویای میزان تقرب سیدالشهدا(ع) به خدای سبحان و بلندی قدرش در پیشگاه الهی است، که دیدار با معرفت او چون «لقاءالله‏» است، و با آنچه از تاثیر شگرف شهادتش برای اعلای کلمه حق و معرفی اسلام راستین و اضمحلال باطل می‏دانیم، جای شگفتی از چنان تعبیرهایی نیست، و همچنان است که در زیارتش می‏خوانیم: «السلام علیک یا ثارالله و ابن‏ ثاره‏». (14)
اعتقاد به چنین احادیثی است که در روز عاشورا شیفتگان حسینی را برمی‏انگیزد تا دسته دسته و قبیله قبیله، پیاده و سواره به کربلا روی آورند، و خاطره شهادت جانگدازش را تجدید نمایند. انعکاس این حرکت ‏شورانگیزء و راه افتادن دسته ‏های عزاداری در روز عاشورا و در سایر شهرها، نیز برای زنده نگه داشتن قیام سیدالشهدا(ع) همواره و در هر زمان مهم و مؤثر بوده است.
4- ابوهاشم جعفری می‏گوید: به حضور ابوالحسن علی بن‏ محمد(ع) وارد شدم، در حالی که حضرت تب دار و بیمار بود.
ایشان به من فرمود: ای اباهاشم! مردی از موالی ما را به حائر بفرست تا خدا را بخواند و برایم دعا کند.
از حضورش که بیرون آمدم، با علی بن‏ بلال روبرو شدم. آنچه امام هادی(ع) به من گفته بود به وی اعلام کرده، و از او خواستم همان کسی باشد که به حائر می‏رود.
او گفت [درخواستت را] می‏پذیرم و فرمانبردارم، ولی من می‏گویم یقینا امام از حائر افضل است، زیرا به منزله کسی است که در حائر است، و دعای حضرتش برای خود برتر از دعایی است که من در حائر برایش بکنم.
آنچه علی بن ‏بلال گفته بود به امام اطلاع دادم. حضرت به من فرمود به اوبگو:
رسول خدا(ص) از خانه خدا و حجرالاسود افضل بود، ولی گرد خانه طواف می‏کرد، و به سنگ دست می‏ مالید می‏بوسید. همانا خدای تعالی - قطعه زمین‏ هایی ممتاز دارد و دوست دارد در آنها دعا شود و برای کسی که دعا می‏کند، استجابت نماید و حائر امام حسین(ع) از این مکانها است. (15) (16)
__________________________________________
1- رک: تاریخ کربلا و حائر حسین، 60 - 61.
2- کامل الزیارات،126. متذکر می‏شود احادیث وارده در این باره متعدد است.
3- همان،116، این حدیث‏با سلسله اسنادی دیگر و اضافاتی در صفحه‏126 نیز نقل شده است.
4- همان، 125، در این باب 5 حدیث نقل شده است.
5- تاریخ کربلا و حائر حسین،69 - 70.
6- همان،137.
7- رک: تاریخ کربلا و حائر حسین، 140. مؤلف شرح واقعه را از این منابع نقل می‏کند: امالی شیخ طوسی،206; مناقب ابن شهرآشوب 2 /189; بحارالانوار19 /297; اعیان الشیعه 4 / 304 و کتب دیگر.
8- مقاتل الطالبین، چاپ ایران،203. رک: ابن‏اثیر در حوادث سال‏236، و تاریخ ابوالفداء (جلد7) در وقایع سال‏236 (به نقل از تاریخ کربلا و حائر حسین، 144) و تاریخ اسلام، از دکتر علی‏اکبر فیاض، ص‏199.
9- کامل الزیارات، 70.
10- همان،109، حدیث 1، که در آن حضرت سید جوانان بهشتی و سید شهیدان نامبرده شده است.
11- رک: اقرب الموارد; الاصول من الکافی، ج 2، ص 105.
12- کامل الزیارات، 121.
13- همان، 174، حدیث‏3.
14- با توجه به معنی «ثار» که «انتقام خون گرفتن و خونخواهی‏»، «خون‏»، عبارت مذکور پذیرای دو معنی است: سلام بر تو ای خون خدا و فرزند خون او، با سلام بر تو ای کسی که خدا خونخواهی ترا می‏کند و پسر چنان کسی، و این معنی لطیف‏تر است.
15- کامل الزیارات، باب 90، ص 274.
16- برگرفته از مجموعه آثار نخستین کنگره جهانی حضرت رضا(ع)، ص‏546 تا553.

نوشتن دیدگاه

تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

مؤسسه جهانی سبطین علیهما السلام

loading...
اخبار مؤسسه
فروشگاه
درباره مؤسسه
کلام جاودان - اهل بیت علیهم السلام
آرشیو صوت - ادعیه و زیارات عقائد - تشیع

@sibtayn_fa





مطالب ارسالی به واتس اپ
loading...
منتخب
آخرین
ادعیه ماه رمضان
سخنرانی
تصویر

روزشمارتاریخ اسلام

1 رمضان

مرگ مروان بن حکم در اول رمضان سال ۶۵ هـ .ق. مروان در ۸۱ سالگی در شام به...


ادامه ...

4 رمضان

مرگ زیاد بن ابیه عامل معاویه در بصره در چهارم رمضان سال ۵۳ هـ .ق. زیاد در کوفه...


ادامه ...

6 رمضان

تحمیل ولایت عهدی به حضرت امام رضا علیه السلام توسط مأمون عباسی بعد از آنکه مأمون عباسی با...


ادامه ...

10 رمضان

١ ـ وفات حضرت خدیجه کبری (سلام الله علیها) همسر گرامی پیامبر(صلی الله علیه و آله و...


ادامه ...

12 رمضان

برقراری عقد اخوت بین مسلمانان توسط رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) هنگامی که...


ادامه ...

13 رمضان

مرگ حجاج بن یوسف ثقفی،‌ حاکم خونخوار بنی امیه در سیزدهم رمضان سال ۹۵ هـ .ق حاکم خونخوار...


ادامه ...

14 رمضان

شهادت مختار بن ابی عبیده ثقفی در چهاردهم رمضان سال ۶۷ هـ .ق مختار بن ابی عبیده ثقفی...


ادامه ...

15 رمضان

١ ـ ولادت با سعادت سبط اکبر، حضرت امام مجتبی(علیه السلام)٢ ـ حرکت حضرت مسلم بن عقیل...


ادامه ...

16 رمضان

ورود محمد بن ابی بکر به مصر در شانزدهم رمضان سال ۳۷ هـ .ق محمد بن ابی بکر...


ادامه ...

17 رمضان

١ ـ معراج پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد بن عبدالله (صلی الله علیه و آله و سلم)٢...


ادامه ...

19 رمضان

ضربت خوردن امیرمؤمنان حضرت امام علی (علیه السلام) در محراب مسجد کوفه در نوزدهم ماه مبارک رمضان سال...


ادامه ...

20 رمضان

فتح مکه توسط سپاهیان اسلام در روز بیستم رمضان سال هشتم هـ .ق سپاهیان اسلام به فرماندهی رسول...


ادامه ...

21 رمضان

١ ـ شهادت مظلومانه امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام٢ ـ بیعت مردم با امام حسن مجتبی علیه...


ادامه ...

23 رمضان

نزول قرآن کریم در شب بیست و سوم رمضان کتاب آسمانی مسلمانان، قرآن مجید نازل گردید. برخی چنین...


ادامه ...

29 رمضان

وقوع غزوه حنین در بیست و نهم رمضان سال هشتم هـ .ق غزوه حنین به فرماندهی رسول گرامی...


ادامه ...

30 رمضان

درگذشت ناصر بالله عباسی در سی ام رمضان سال ۶۲۲ هـ .ق احمد بن مستضیء ناصر بالله درگذشت....


ادامه ...
0123456789101112131415

انتشارات مؤسسه جهانی سبطين عليهما السلام
  1. دستاوردهای مؤسسه
  2. سخنرانی
  3. مداحی
  4. کلیپ های تولیدی مؤسسه

سلام ، برای ارسال سؤال خود و یا صحبت با کارشناس سایت بر روی نام کارشناس کلیک و یا برای ارسال ایمیل به نشانی زیر کلیک کنید[email protected]

تماس با ما
Close and go back to page