نامها معمولا بيانگر چگونگى صاحبان نام است، البته اگر نامگذارى به وسيله شخصى حكيم انجام گيرد، از احاديث برمى آيد كه نامگذارى فاطمه زهرا (عليهاالسلام) وسيله حكيم على الاطلاق يعنى خداى عالم انجام گرفته است.
از سوى ديگر «فاطمه از ماده «فطم» (بر وزن حتم) به معنى باز گرفتن كودك از شير مادر است، سپس به هر گونه بريدن و جدائى اطلاق شده است.
اكنون ببينيم روايات اسلامى در اين زمينه چه مىگويد؟
37- در حديثى از پيغمبر اكرم(ص) آمده است كه فرمود:
«انما سماها فاطمة لان اللّه فطمها و محبيها عن النار».
«او را فاطمه نام نهاده، زيرا خداوند او و دوستانش را از آتش دوزخ بازداشته است»
از اين تعبير استفاده مىشود كه نام گذارى بانوى اسلام به اين نام، از سوى خداوند صورت گرفته، و مفهومش اين است كه خدا وعده داده است او و كسانى كه او را دوست دارند و در خط مكتب او باشند هرگز به دوزخ نروند.
38- در حديث ديگرى در «ذخائر العقبى» از على(ع) مىخوانيم: كه رسول اللّه(ص) به فاطمه (عليهاالسلام) فرمود:
«يا فاطمه اتدرين لم سميت فاطمة»؟:
اى فاطمه آيا مىدانى چرا فاطمه ناميده شده اى؟
على(ع) مىگويد: من گفتم اى رسول خدا شما بفرمائيد چرا نام او فاطمه است؟
فرمود:
«ن اللّه عزوجل قد فطمها و ذريتها عن النار يوم القيامة»:
«خداوند بزرگ او و فرزندانش را از آتش دوزخ در قيامت باز مىدارد».
بديهى است منظور از فرزندان در اينجا فرزندانى است كه در خط اين مادر بزرگ باشند، نه همچون پسر نوح كه خطاب شد «انه ليس من اهلك» «او از خاندان تو نيست».
و به همين دليل در بعضى از روايات از احاديث «ذريه» و «محبان» هر دو باهم ذكر شدهاند، و اينكه گمان كنيم مفهوم روايات فوق اين است كه اگر آنها مرتكب انواع گناهان شوند و حتى كافر و مشرك باشند از عذاب الهى در قيامت در امانند اشتباه بزرگى مرتكب شدهايم كه با هيچك از معيارهاى اسلامى نمى سازد، زيرا خود پيغمبر اكرم(ص) كه اصل اين شجره طيبه است صريحاً در قرآن مجيد به اين خطاب مخاطب شده است.
«لئن اشركت ليحبطن عملك و لتكونن من الخاسرين».
«اگر (به فرض محال) مشرك شوى اعمال صالح تو نابود مىشود و از زيانكاران خواهى بود» (زمر/65).
و در جاى ديگر مىفرمايد: «اگر او بر ما دروغ ببندد ما او را به سختى مىگيريم و مجازات مىكنيم و رگ قلب او را قطع مىنمائيم»
آيا فرع زائد بر اصل ممكن است، آيا فرزندان رسول خدا(ص) از او برترند؟!
البته هرگز پيغمبر نه راه شرك پوئيد، و نه العياذ باللّه دروغى بر خدا بست، در حقيقت يك درس بزرگ براى همه امت است، تا بقيه حساب خود را برسند.
و اين منافات با مقام شامخ سادات و ارزش فوق العاده آنها در امت اسلامى ندارد.
از سوى ديگر در ميان عرب معمول است كه علاوه بر اسم كنيه اى نيز براى افراد انتخاب مىكنند اگر مرد باشد - با - «اب» شروع مىشود و اگر زن باشد با «ام».
در روايات اسلامى در ميان كنيه هاى فاطمه زهرا(س) كنيه عجيبى ديده مىشود كه چشم انداز ديگرى از عظمت فوق العاده زهرا را ترسيم مىكند، به حديث زير گوش فرا دهيد:
39- در «اسد الغابة» آمده است: «كانت فاطمة تكنى ام ابيها»: (كنيه فاطمه «ام ابيها» (مادر پدرش!) بود).
اين معنى در كتاب «استيعاب» از امام صادق(ع) نيز نقل شده است.
اين تعبير عجيب كه نظير آن درباره هيچيك از زنان اسلام ديده نشده، نشان مىدهد كه اين دختر باوفا آنچنان نسبت به پدرش محبت مىكرد كه گوئى «يك مادر» براى او بود.
مىدانيم پيغمبر اكرم(ص) در همان كودكى مادر خود را از دست داد، ولى اين دختر از همان خردسالى از هيچگونه محبت و دلسوزى درباره پدر بزرگوارش فرو گذار نكرد.
هم دخترى دلسوز و فداكار، و هم مادرى مهربان و ايثارگر و هم يارى وفادار محسوب مىشد كه شواهد آن را در روايات گذشته خوانديم.
___________________________
1. تاريخ بغداد ج 2 ص .331
2. ذخائر العقبى ص .26
3. حاقه - 44 تا .46
4. اسد الغابة ج 5 ص .520
5. استيعاب ج 2 ص .752
_______________________
برترين بانوي جهان فاطمه زهرا(س)