دنيا از نگاه على (عليه السلام )
و الله لدنيا كم هذه اهون فى عينى من عراق خنزير فى يد مجذوم ؛ به خدا سوگند! هر آينه ، اين دنياى شما در نزد من پست تر از استخوان خوكى در دست كسى است كه بيمارى خوره داشته باشد.
ابن ابى الحديد در ذيل اين كلام شريف مى گويد: (( قسم به جان خودم كه راست فرموده و او همواره صادق و راستگو بود و كسى كه سيره و روش او را در دو حالتش - يكى بر كنارى از امور و ديگرى حالت زمامدارى - تاءمل نمايد، پى به صحت اين گفتار شريف مى برد (1)
عدالت در وصيت
على (عليه السلام ) اين وصيت را بعد از بازگشت از جنگ صفين ، نوشته اند:
(( اين است آنچه كه بنده خدا، على بن ابى طالب ، اميرالمؤ منين ، درباره مال خود به خاطر رضاى خداى تعالى مقرر نموده ، باشد كه بر اثر آن ، مرا داخل بهشت گردانيده و به من امن و امان دهد، و به راستى كه حسن بن على ، سفارش من درباره اموالم را اجرا خواهد كرد و به طور شايسته ، خود مصرف كند و به طور شايسته به ديگران انفاق نمايد و در راه صحيح به مصرف برساند، و اگر پيشامدى براى حسن شد، در حالى كه حسن زنده بود، او متعهد اين امر پس از حسن باشد و همان گونه كه برادرش از قبل ، عمل مى كرده ، عمل كند و همانا براى دو فرزند فاطمه - حسن و حسين (عليه السلام ) از بخشش و احسان على آن مقدار مى باشد كه براى فرزندان على - از غير فاطمه - است و اين كه من تصدى اين امر را به فرزندان فاطمه اختصاص دادم ، براى طلب رضاى خداوند و تقرب به رسول خدا صلى الله عليه و آله و گراميداشت احترام آن حضرت و مراعات شرف پيوند با او بود )) .
وقف اموال براى رضاى خدا
در اين كلمات ارزنده نكاتى در رابطه با شناخت مقام والاى معنوى امام اميرالمؤ منين (عليه السلام ) از سخنان خود آن بزرگوار قابل توجه است : از جمله اين كه امام بزرگ طبق فرموده خود، اراضى و زمين هايى را آباد ساخته ، آن گاه آن را در راه خدا وقف مى كند و به صريح كلامشان اين عمل را براى جلب رضا و خشنودى ذات لايزال حضرت حق انجام مى دهد و به اميد اين كه با اين عمل مقدس و انفاق مالى ، خداوند او را داخل بهشت گرداند و امن و آسودگى در روز قيامت به وى عنايت فرمايد.
و اين خود درسى است كه ما متوجه شويم دستيابى به بهشت و ايمنى از ناراحتى هاى روز جزا به آسانى ميسر نيست ، بلكه بايد از مال و ثروت خود به نفع فقرا و اهل مسكنت ، در راه خداوند استفاده كرد.
تساوى فرزندان و نوعى امتياز بنى فاطمه
مطلب ديگر اين كه از نظر سهام ، امام على (عليه السلام ) ميان فرزندان ، تساوى مى اندازند و امر مى كنند فاطمه (عليها السلام ) به مقدارى برداشت كنند، كه به برادران نامادرى خود مى دهند و زياتر از بهره آنان استفاده نكنند وليكن اشراف بر اين امر و اداره آن را به فرزندان فاطمه (عليها السلام ) واگذار كردند. على (عليه السلام )، علت اين امتياز را طلب رضاى خدا و تقرب به رسول خدا، بيان مى فرمايد تا مقام والاى پيامبر و شرف پيوند و اتصال به آن بزرگوار را كاملا ارج نهاده باشد.
آرى ، امام اميرالمؤ منين (عليه السلام )، تا اين حد در بزرگداشت مقام پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله كوشش دارد كه حتى براى فرزندان خودش - كه از بطن ، مطهر حضرت صديقه طاهره (عليها السلام ) و وابسته به رسول الله مى باشند - بر فرزندان ديگر - كه اين ويژگى را ندارند و از همسران ديگر امام (عليه السلام ) هستند - امتياز قايل مى شود و مثلا تصدى موقوفه خود را به فرزندان زهراى مرضيه (عليهم السلام ) مى دهند.
آرى ، امام (عليه السلام ) همواره در تعظيم و تكريم رسول الله چه در حيات پيامبر و چه بعد از ارتحال آن حضرت كوشش داشت و پيش از اين گذشت كه محمد حنفيه را به جنگ مى فرستاد ولى از رفتن امام حسن و امام حسين (عليه السلام ) به ميدان ، ابا داشت و امر مى كرد كه نگذاريد آن دو به ميدان بروند، مبادا با شهادتشان نسل رسول الله صلى الله عليه و آله منقطع گردد (2) .
آيه الله كريمى جهرمى
_____________________________________
1- سيماى سيره امام على (عليه السلام ) در نهج البلاغه ، ص 355، حكمت 228، نقل از شرح نهج البلاغه ، ج ، 19، ص 67، شماره كلمه 233.
2- سيماى امام على (عليه السلام ) در نهج البلاغه ، ص 258 - 260، نامه 24.
