راوى گويد:
(( ابن عباس براى ديدار رسول خدا صلى الله عليه و آله اجازه خواست . به او اذن دادند. پس از ورود گفت : اى رسول خدا ، پدر و مادرم فدايت باد ؛ آيا رحلت شما نزديك شده است ؟ فرمود: (( آرى ؛ ابن عباس . )) گفت : اى رسول خدا ، مرا به چه امر مى كنى ؟ فرمود:
يا ابن عباس ! خالف من خالف عليا و لا تكونن لهم ظهيرا و لا وليا.
(( ابن عباس ! با مخالفان على مخالفت كن و هرگز پشتيبان و دوست آنان نباش . ))
ابن عباس گفت : اى رسول خدا چرا دستور نمى دهيد مردم از مخالفت با او پرهيز كنند؟ آن حضرت آنقدر گريست كه بيهوش شد.
آنگاه كه به هوش آمد فرمود:
يا ابن عباس ! سبق الكتاب فيهم و علم ربى . و الذى بعثنى بالحق نبيا لا يخرج احدا ممن خالفه من الدنيا و انكر ولايته و حقه حتى يغير الله ما به من نعمه . يا ابن عباس ! اذا اردت ان تلقى الله و هو عنك راض فاسلك طريق على بن ابى طالب . و مل معه حيث ما مال ، و ارض به اماما ، و عاد من عاداه ، و وال من والاه . يا ابن عباس ! احذر ان يدخلك شك فيه فان الشك فى على كفر بالله .
(( اى ابن عباس ! تقدير درباره آنان انجام گرفته و خداوند مشيتش را رقم زده است . سوگند به آن كه مرا به حق به پيامبرى مبعوث كرد ، هيچ يك از كسانى كه با او مخالفت مى كنند و ولايت و حق او را انكار مى نمايند ، از اين جهان نخواهد رفت مگر اينكه خداوند نعمتهايى را كه به او داده است ، تغيير مى دهد.
ابن عباس ! اگر مى خواهى كه خدايت را در حالى ملاقات كنى كه از تو راضى و خشنود باشد ، از راه على بن ابى طالب عليه السلام پيروى كن ؛ به هر سو مى رود به دنبال او برو. او را به امامت بپذير. با دشمنانش دشمنى و با دوستانش دوستى كن .
اى ابن عباس ! بپرهيز از اينكه در مورد او شكى به تو راه يابد چرا كه شك در على كفر به خداست . ))
سپس اصحاب براى عيادت حضرتش آمدند. آنگاه كه جمع شدند چگونگى تغسيل و تكفين و نماز خود را شرح داد و انجام آن را بر عهده امير مؤمنان عليه السلام نهاد. )) (576)
از جمله سفارشهاى آن حضرت به اميرالمؤمنين عليه السلام اين بود كه كسى غير از اميرالمؤمنين عليه السلام آن حضرت را غسل ندهد ؛ چرا كه كور خواهد شد. اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود:
(( اى رسول خدا ، شما بدن سنگينى داريد و من به كمك نياز دارم . )) آن حضرت فرمود: (( جبرئيل با تو هست و تو را كمك خواهد كرد و فضل بن عباس برايت آب آورد ولى دستور بده چشمانش را ببندد زيرا هر كس غير از تو عورت مرا ببيند ديدگانش نابينا خواهد شد. )) (577)
و چنان كه از امام صادق عليه السلام روايت شده فرمود:
(( اى على ! وقتى روح از بدنم خارج شد ، شش مشك آب از چاه غرس ‍ روى من بريز ؛ مرا غسل بده و كفن كن و حنوط نما. آنگاه كه از غسل من فارغ شدى اطراف كفنم را بگير و مرا بنشان سپس درباره آنچه مى خواهى سوال كن ؛ به خدا سوگند هر چه بپرسى جوابت خواهم داد. )) (578)
و در روايت راوندى رضى الله عنه آمده است كه فرمود:
(( آنچه را كه به تو مى گويم بنويس . )) راوى به امام صادق عليه السلام عرض كرد: (( آيا اين كار را كرد؟ )) فرمود: (( آرى . )) (579)
و در روايت عيسى بن مستفاد آمده است :
(( رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: (( آنگاه كه از شستن من فارغ شدى مرا بر لوحى قرار ده و از چاهم ، چاه غرس ، چهل دلو سرباز و يا چهل مشك آب بر من بريز. (ترديد از راوى است) پس - اى على - دستت را روى سينه ام بگذار و فاطمه و حسنين را نيز حاضر گردان ؛ بدون آنكه به عورتم نگاه كنند. آنگاه آنچه را بوده و خواهد بود - به خواست خدا - خواهى دانست . ))
سپس فرمود: (( على جان ، پذيرفتى ؟ )) گفت : (( آرى )) . فرمود: (( خداوندا ، شاهد باش . )) سپس فرمود:
يا على ! ما انت صانع لو قد تامر القوم عليك بعدى ، و تقدموا عليك ، و بعث اليك طاغيتهم يدعوك الى البيعة ، ثم لببت بثوبك تقاد كما يقاد الشارد من الابل مذموما مخذولا محزونا مهموما؟ و بعد ذلك ينزل بهذه الذل .
(( على جان ! چه خواهى كرد آنگاه كه قوم بعد از من بر تو توطئه كنند و بر تو پيش افتند و سر دسته طغيانگران تو را به بيعت فرا خواند؟ سپس ‍ پيراهنت را بر گردن انداخته بكشند آنچنانكه شتر فرارى را مى كشند ؛ نكوهيده و بى ياور و غمگين و ناراحت ؟ و از آن پس بى كسى به اين (يعنى حضرت فاطمه سلام الله عليها) روى آورد. ))
(راوى) گويد:
هنگامى كه فاطمه زهرا سلام الله عليها اين سخن رسول خدا صلى الله عليه و آله را شنيد ، فرياد زد و به گريه افتاد. با گريه او پيامبر صلى الله عليه و آله گريست و فرمود:
(( دخترم ! گريه نكن و فرشتگان همنشينت را آزرده نساز. اينك جبرئيل و ميكائيل و رازدار خدا اسرافيل هستند كه با گريه تو گريه مى كنند ، دخترم ! گريه نكن ؛ آسمانها و زمين با گريه تو به گريه افتادند. ))
مولا على عليه السلام فرمود:
(( اى رسول خدا تسليم اين قوم مى گردم و بر آنچه بر سرم مى آيد. - بى آنكه بيعت كنم - صبر مى كنم و تا زمانى كه پيروانى پيدا نكرده ام با آنان جنگ نمى كنم . ))
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: (( خداوندا ، شاهد باش )) . )) (580)
و روايت شده است :
(( جبرئيل عليه السلام بر رسول خدا صلى الله عليه و آله نازل شد و حنوطى آورد كه وزن آن چهل درهم (581) بود. آن حضرت آن را به سه بخش تقسيم فرمود: بخشى براى خود قرار داد و قسمتى را براى حضرت على و قسمتى را براى حضرت فاطمه صلوات الله و سلامه عليهم كنار گذاشت . )) (582)
و در روايت عيسى بن مستفاد آمده كه اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود:
(( در سفارش جبرئيل آمده بود كه حنوط را به من بدهند. پس رسول خدا صلى الله عليه و آله پيش از رحلتشان مرا خواندند و فرمودند: (( اى على ! اى فاطمه ! اين حنوط من است كه جبرئيل از بهشت آورده است ؛ او به شما سلام مى رساند و مى گويد: آن را تقسيم كنيد و قسمت من و خودتان را جدا سازيد )) . ))
حضرت فاطمه سلام الله عليها گفت : (( يك سوم آن براى شما و على بن ابى طالب عليه السلام ناظر بر بقيه باشد. )) رسول خدا صلى الله عليه و آله گريست و او را در بر گرفت و فرمود: (( تو موفق و رشد يافته اى و هدايتگر و الهام شده . يا على ! در مورد باقى چه مى كنى ؟ )) گفت : (( نصف آن براى او باشد و نيمى از آن براى هر كه صلاح مى دانى . )) فرمود: (( آن (نيم ديگر هم) از آن توست ؛ آن را بگير. )) (583)
راوى گويد:
(( از جمله وصيت رسول خدا صلى الله عليه و آله اين بود كه در خانه اى كه رحلت مى كند ، دفن گردد و در سه قطعه پارچه ، كفن شود كه يكى از آنها يمانى باشد.
مولا عليه السلام سؤال فرمود: (( اى رسول خدا ، امر مى كنيد كه اگر رحلت فرموديد ، شما را در خانه تان به خاك بسپارم ؟ )) آن حضرت فرمود: (( آرى اى على ! خانه من قبر من است . )) آن حضرت مى فرمايد: (( من گفتم : پدر و مادرم فداى شما باد ؛ مشخص كنيد در كدام قسمت از خانه شما را قرار دهم ؟ فرمود: (( جا برايت معين است ؛ آن را خواهى ديد. )) عايشه به آن حضرت گفت : پس من كجا سكونت كنم ؟ فرمود:
اسكنى انت بيتا من البيوت . انما هى بيتى ، ليس لك فيه من الحق الا ما لغيرك ، فقرى فى بيتك و لا تبرجى تبرج الجاهليه الاولى ، و لا تقاتلى مولاك و وليك و انك لفاعلة ظالمة شاقة .
(( در يكى از اتاقها سكونت كن . اين خانه من است و تو را هيچ حقى بر آن نيست مگر به همان اندازه كه براى ديگران است . پس در خانه ات قرار گير و خودنمايى به شيوه جاهليت را پيشه خود نساز و با مولا و وليت به ستم و سركشى ستيزه مكن . اما تو اين كار را از روى ستم و فتنه افكنى خواهى كرد. ))
چون اين سخن به عمر رسيد به دخترش حفصه گفت : به عايشه بگو: درباره على با پيامبر صلى الله عليه و آله گفتگو مكن ، زيرا او در زندگانى و هنگام مرگ شيفته اوست ! خانه خانه توست ؛ هيچكس در آن با تو ستيز نخواهد كرد و چون زن عده اش در خانه شوهرش به پايان رسد صاحب اختيار خانه خود مى باشد و هر جا مى خواهد مى تواند برود. )) (584)

- پینوشتها -

576- المحجة البيضاء 8: 273274؛ امالى شيخ : 104 ( جزء 4، ح 15) با كمى اختلاف .
577- بحار الاءنوار 22: 517 و 536 و 544؛ الارشاد 1: 181182.
578- اصولى كافى 1: 297 با اندكى اختلاف ؛ بحار الاءنوار 22: 514 به نقل از بصائر الدرجات . غرس ‍ چاهى است در مدينه نزديك قبا ( معجم البلدان ).
579- الخرائج و الجرائح 2: 804 و 805 ( باب 16، ح 13 و ح 14).
580- بحار الاءنوار 22: 493 به نقل از الطرف .
581- درهم واحد وزن و معادل 12/1 اوقيه و در نتيجه 144/1 رطل مصرى است ( المعجم الوسيط) و يا معادل 75/7 اوقيه ( القاموس المحيط) و در هر صورت معادل 6 دانق ( = دانگ = دانه ) بوده است .
582- علل الشرايع : 302 ( باب 242)؛ بحار الاءنوار 22: 504.
583- بحار الاءنوار 22: 492 به نقل از الطرف .
584- بحار الاءنوار 22: 493 - 494 با اندكى اختلاف به نقل از الطرف .

نوشتن دیدگاه