غيبت از گناهان كبيره است كه شعله هاى آن ، كردار نيك آدمى را مى سوزاند و قرآن مجيد از آن به خوردن گوشت برادر مرده تعبير كرده است . رسول گرامى اسلام نيز در آموزه هاى تربيتى خويش ، آسيب هاى غيبت كردن از ديگران را بر شمرده است .
رسول اكرم (صلى الله عليه و آله ) به اصحابش فرمود: آيا مى دانيد غيبت چيست ؟ عرض كردند: خدا و رسولش بهتر مى دانند. فرمود:
ذكرك اءخاك بما يكره (468).
اينكه از برادرت چيزى بگويى كه خوش ندارد.
ابوذر در حديثى از رسول گرامى اسلام آورده است كه فرمود: اى اباذر! از غيبت بپرهيز كه غيبت بدتر از زناست . عرض كردم : اى پيامبر خدا، غيبت چيست ؟ فرمود: غيبت اين است كه از برادرت چيزى بگويى كه خوش ‍ ندارد. عرض كردم : اى پيامبر خدا! اگر آنچه در مورد او گفته مى شود، در او باشد؛ چه ؟ فرمود: بدان كه اگر آنچه در او هست ، بگويى ، غيبتش كرده اى و اگر آنچه در او نيست ، بگويى ، به او بهتان زده اى .
در حديث است كه زنى براى مسئله اى به حضور پيامبر مشرف شد. وى مقدارى كوتاه قد بود. پس از رفتنش ، عايشه كوتاهى قد وى را با دست خويش تقليد كرد. رسول اكرم (صلى الله عليه و آله ) به وى فرمود: خلال كن . عايشه خلال كرد و پاره گوشتى از دهانش بيرون افتاد(469).
انس بن مالك مى گويد: روزى رسول خدا (صلى الله عليه و آله ) به روزه امر فرمود و دستور داد كسى بدون اجازه حضرتش افطار نكند. مردم همگى روزه گرفتند و چون غروب شد، هر روزه دارى براى اجازه افطار به محضر آن جناب مى آمد و آن حضرت اجازه افطار مى داد. در آن وقت ، مردى آمد و گفت : دو دختر دارم كه هنوز افطار نكرده اند و از آمدن در محضر شما حيا مى كنند. اجازه دهيد هر دو افطار كنند. حضرت پاسخى نداد. آن مرد گفته اش را تكرار كرد و باز حضرت چيزى نفرمود. چون براى بار سوم تكرار كرد، حضرت فرمود: روزه نبوده اند. چگونه روزه بوده اند، در حالى كه گوشت مردم را خورده اند. به خانه برو و به هر دو بگو استفراغ كنند. آن مرد به خانه رفت و از آنان خواست كه استفراغ كنند. آن دو چنين كردند، در حالى كه از دهان هر يك قطعه اى از خون بسته بيرون آمد. آن مرد با شگفتى به محضر رسول خدا (صلى الله عليه و آله ) آمد و داستان را براى آن حضرت بيان كرد. حضرت فرمود: به آن كسى كه جانم در دست اوست ، اگر اين گناه غيبت بر آنان باقى مانده بود، اهل آتش بودند(470).
در حديث معروفى ، جابر و ابوسعيد خدرى از پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله ) نقل كرده اند كه فرمود:
الغيبه اءشد من الزنا(471).
غيبت از زنا بدتر است .
اين سخن به بيان ديگر نيز آمده است :
الرجل يزنى ثم يتوب فيتوب الله عليه و ان صاحب الغيبه لا يغفر حتى يغفر له صاحبه (472).
مرد زنا مى كند و سپس توبه مى كند و خدا توبه اش را مى پذيرد، ولى غيبت كننده آمرزيده نمى شود تا زمانى كه غيبت شونده او را ببخشد.

- پینوشتها -

468- بحار الانوار، ج 77، ص 89.
469- مرتضى مطهرى ، عدل الهى ، ص 247.
470- انصاريان ، عرفان اسلامى ، ج 1، ص 131.
471- بحار الانوار، ج 75، ص 222.
472- الترغيب و الترهيب ، ج 3، ص 511.