منابع و مدارك حديث

(زمان خواندن: 2 - 3 دقیقه)

قسمتى از حديث مذكور در «بحارالانوار» ج 15، ص 28 و 29: «لولاك ما خلقت الأفلاك...» هدف بودنِ شخص پيامبر را مى‏رساند. اين معنا در «بحار الانوار»، ج 57، ص 19 و 201 و ج 60، ص 303 و «مدينة المعاجز» ص 153 نقل شده است. «الغدير» ج 2، ص 300 از «فرائد السبطين» حموئى و از مناقب خوارزمى نقل مى‏كند، همچنين «الغدير» ج 5، ص 435 از حاكم در «مستدرك»، ج 2، ص 615 از سبكى در «شفاء السقام»، ص 121 و نيز از زرقانى در «شرح مواهب»، ج 1، 44 نقل كرده است.
بيهقى نيز در كتاب «دلائل النبوّه» نقل كرده و همين طور طبرانى در «معجم الصغير» و سمهودى در «وفاءالوفاء» ص 419 و عزّامى در «فرقان القرآن» ص 117 همگى نقل كرده‏اند.
اين مطلب به حدى براى اهل درايت و فهم از محدثين بلكه عموم اهل ديانت روشن بوده كه شعرا نيز در اشعار خود آورده‏اند. مثل قاضى نظام الدين (وفات 678):
 لأجل جدّكم الأفلاك قد خلقت       لو لاه ما اقتضت الأقْدار تكوينا
بخاطر جدّ شما افلاك آفريده شد، اگر او نبود قدرها و هندسه‏ها اقتضاى تحقق نداشت.
به خوارزمى در مناقب، ص 252، (احقاق الحق، ج 9، ص 105 و ج 6 و الغدير) رجوع شود. اين‏ها نمونه كوچكى است از مصادر اين گونه احاديث. در ختم مقال در خصوص روايت: «...لولا فاطمه» بحث مستقلّى خواهد شد.
جمله هايى كه در اين قبيل روايات آمده گاهى خطاب به پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله است و گاهى خطاب به پيامبران ديگر، موضوع مورد سخن گاهى هدف بودن شخص پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏آله و گاهى هدف بودن پيامبر و على عليه‏السلام و گاهى هدف بودن پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏آله و على و فاطمه و حسن و حسين عليهم‏السلام و گاهى هدف بودن همه چهارده معصوم به تفصيل مى‏باشد.
اين تعبيرها گاهى به صورت «لولاك»، «لولا أنت»، و گاهى به صورت «لولا أنتما» - در خطاب به پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله و على عليه‏السلام - و گاهى به صورت «لولا أنتم» - در خطاب به پنج تن يا چهارده معصوم عليهم‏السلام و گاهى در خطاب به حضرت آدم ابوالبشر و ديگران تعبير: «لولا هؤلاء» مى‏باشد. از همه اين‏ها اجمالاً به طور مسلم معلوم مى‏شود كه هدف از خلقت همه عالم پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏آله و اهل بيت عليهم‏السلام مى‏باشند. ولى در ميان اين احاديث دو يا سه روايت هست كه در ميان خود پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله و اهل بيت عليهم‏السلام هم ترتيبى ذكر كرده است. يكى دو روايت هم مى‏فهماند كه با خلقت پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله و على و حسنين عليهم‏السلام هنوز، نور مطلق تحقق نيافته بود. لذا زهرا عليهاالسلام خلق شد يعنى غايت خلقت همگى زهرا عليهاالسلام مى‏باشد. يعنى پيامبر صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏آله و على و حسنين عليهم‏السلام نيز قدم آخر نيستند و ما قبل آخر مى‏باشند و در نتيجه مقدمه آخرين يعنى زهرا عليهاالسلام مى‏باشند.
در ميان روايات يك روايت هم به اين ترتيب نقل شده كه: اگر پيامبر نبود عالم نبود و اگر على عليه‏السلام نبود پيامبر صلى ‏الله ‏عليه‏ و‏آله نبود و اگر فاطمه عليهاالسلام نبود آن دو نبودند.