1- ابو سعيد، حسن بن عبد الله بن مرزبان نحوى، معروف به" سيرافى " درگذشته سال 368، در كودكى، قبل از آنكه ده ساله شود، علم نحو را از او تعليم گرفته است.
اين راابن خلكان و يافعى و صاحب " درجات الرفيعه " به نقل از ابو الفتح ابن جنى استاد شريف رضى آورده ند.
2- ابوعلى، حسن بن احمد فارسى نحوى، درگذشته سال377.اجازه هم از او دريافت نموده، و در كتاب " مجازات نبويه " از او روايت مى كند.
3- ابو عبد الله، محمد بن عمران مرزبانى، در گذشته سال 384، و گويند سال 378.
4 - ابو محمد، استاد اقدم، هارون بن موسى تلعكبرى، درگذشته سال385.
5 - ابو الفتح، عثمان بن جنى موصلى، درگذشته سال 392، در كتاب " مجازات نبويه " فراوان از او نقل مى كند.
6-ابو يحيى، عبد الرحيم بن محمد، معروف به " ابن نباته " صاحب خطبه هاى مشهور، درگذشته سال394.
7- استاد بزرگ، استادمان شيخ مفيد، ابو عبد الله ابن المعلم، محمد بن نعمان درگذشته سال.413 او و برادرش سيد مرتضى علم الهدى از او علم حديث فرا گرفته اند.
صاحب " درجات رفيعه " گويد: شيخ مفيد، فاطمه زهرا دختر رسول را در خواب ديد كه در مسجد كرخ بداد بر او وارد شد و دو كودكش حسن و حسين همراه او بودند، هر دو را به او سپرده گفت:بانها فقه بياموز.با شگفت از خواب بيدار شد.نيمروز فردا، فاطمه دختر "الناصر " در حاليكه كنيزان دور او را گرفته بودند و در كودكش على مرتضى و محمد رضى پيشاپيش او، وارد مسجد شد، شيخ مفيد برخاست و بر آن خاتون سلام گفت، و او فرمود: اى شيخ اين دو فرزند من اند، خدمت تو آوردم كه بآنان فقه بياموزى.
شيخ مفيد بگريه اندر شد و داستان خواب دوشين را به آن خاتون قصه كرد و بعد به تعليم و تربيت آن دو پرداخت، و خداوند با لطف و عنايت، ابواب علم و دانش را بر آندو گشاده داشت تا آنجا كه شهرت و آوازه آنان در آفاق گيتى پيچيد، شهرتى كه تا جهان پايدار است برقرار است.اين قصه را، ابن ابى الحديد هم در شرح نهج البلاغه ج 1 ص 13 نقل نموده.
8- ابو الحسن، على بن عيسى ربعى، نحوى بغدادى، درگذشته سال420، چنانكه در " مجازات نبويه " صفحه250، آمده است.شريف رضى در تفسير اين آيه كريمه " رب انى وضعتها انثى و الله اعلم بما وضعت " ميگويد: " استادمان ابو الحسن على بن عيسى نحوى، شاگرد ويژه ابو على فارسى مى فرمود - و من علم نحو را ابتدا بر اوقرائت كردم، پيش از آنكه بر استاد ديگرم ابو الفتح عثمان ابن جنى قرائت كنم.كتاب " مختصر ابن جرمى " و قسمتى از كتاب " ايضاح " ابو على فارسى را هم بر او خواندم.با مقدمه كه خودش به عنوان " مدخل " و درس آمادگى علم نحو به من ديكته و املا مى نمود و نيز كتاب " عروض " ابو اسحاق زجاج، و " قوافى " ابو الحسن اخفش را نزد او تعليم گرفتم...".
9- قاضى عبد الجبار، ابو الحسن ابن احمد شافعى معتزلى، چنانكه در " مجازات نبويه " آمده، نزد او هم قرائت اخبار و حديث داشته.
10- ابوبكر، محمد بن موسى خوارزمى، نزد او تعليم فقه گرفته: مجازات نبويه ص 92.
11-ابو حفص، عمر بن ابراهيم بن احمد كنانى، از او روايت حديث دارد: مجازات نبويه 155.
12 - ابو القاسم، عيسى بن على بن عيسى بن داود بن جراح، استاد حديث او بوده: مجازات 153.
13- ابو محمد، عبد الله بن محمد اسدى اكفانى.
14- ابو اسحاق، ابراهيم بن احمد بن محمد طبرى، فقيه مالكى، در اوائل جوانى نزد او تعليم يافته، چنانكه در " منتظم " ابن جوزى و غير آن آمده.
معلمان ادب و مشايخ حديث
- بازدید: 584