چنان که عرض شد، خبر مذکور، شامل مطالب مختلف وبا اهمّيّتى است وعلما وشخصيّت هاى بزرگ دينى، به آن اعتنا کرده اند، لکن شبهات واشکالاتى از جانب قدما ومتأخران ومعاصران، به آن وارد شده است.
بعضى، روايت را به طور کلّى رد کرده اند. شهيد ثانى از اين جمله است. او مى گويد:
(ذکرها الصدوق فى کتاب اکمال الدين وامارات الوضع عليها لائحه؛
اين را صدوق در کمال الدين ذکر کرده، در حالى که امارات ونشانه ها جعلى بودن آن روشن وآشکار است).(21)
گروه ديگرى از عالمان وفقيهان برجستهِ دينى، مانند مرحوم مجلسى اوّل، علامه مجلسى ثانى، وحيد بهبهانى، آقاى نمازى، آقاى صافى گلپايگانى، مرحوم مامقانى، به شدّت از آن دفاع مى کنند. مرحوم مامقانى مى فرمايد: (وبالجمله فقول الشهيد الثانى: اِنّ امارات الوضع على الروايه لائحه، من الغرائب ولو ابدله، بقوله: امارات تدل على صحتها، لکان اولى؛ سخن شهيد ثانى، عجيب وغريب ودور از واقعيت است. اگر ايشان، مى گفت: امارات وعلائم صحّت اين روايت، روشن وهويداست، اَولى وبهتر بود).(22)
بيش ترين اشکالات بر اين روايت، از ناحيهِ مرحوم تسترى است. وى در قاموس الرجال شش اشکال ودر الاخبار الدخيله، تقريباً، دوازده اشکال کرده است. مرحوم آقاى خويى سه اشکال را مطرح فرموده است. آقاى غفارى محقق ومصحح کتاب کمال الدين. سه اشکال را بيان کرده است. آقاى نجاشى، يک شبهه را مطرح کرده است. البته بعضى از اين اشکالات مشترک هستند.
اشکالاتى که در اين مورد مطرح است، به قرار زير است:

- پاورقی -

(21) روضه المتقين، ج 14، ص 16.
(22) تنقيح المقال، ج 2، ص 20.

نوشتن دیدگاه