زهد و پارسائى امام حسن (عليه السلام) به قدرى بود كه براى او مجال چنين خوشگذرانى ها را ولو از راه مشروع ، باقى نگذاشته بود و همانگونه كه مطلع هستيد ابن بابويه كتابى به نام زهدالحسن دربارهء زهد و پارسائى آن بزرگوار نوشته است . وقتى زهد و تقوى و پارسائى در آدمى شدت يابد خود به خود نيروى شهوانى و جنسى كاهش يافته و ممكن است به كلى از بين برود و امام حسن (عليه السلام) كه در چنين صفات ملكوتى سرآمد تمام مردم بود مسلما خود را در اخيتار غريزه ء شهوانى و تمايلات نفسانى نمى گذاشت تا زنان متعددى گرفته و سپس طلاق دهد و اصولا اين گونه زندگى ‌هاى آلوده به هوى و هوس ، با برنامهء آسمانى و مأموريت الهى امام ، هرگز قابل انطباق نمى باشد .
2 . يكى از همسران امام حسن (عليه السلام) جعده دختر اشعث بن قيس بود كه امام را به وسيلهء سمى كه معاويه فرستاده بود مسموم ساخت . براى اهل تحقيق روشن است كه جعده اگر از اول به امام علاقه‌مند بود نمى توانست يك مرتبه تغيير روش دهد و او را مسموم سازد پس به طور قطع رفتارش نسبت به امام از ابتداء خوب نبوده است و به همين جهت معاويه هم از بين زنان امام ، او را براى انجام اين كار انتخاب كرده بود و حتى اين مطلب از پيش ، براى خود امام حسن (عليه السلام) روشن بوده است . قطب الدين راوندى از حضرت صادق (عليه السلام) روايت مى كند كه امام حسن (عليه السلام) با خانواده ء خود گفتگو مى كرد و مى فرمود كه من هم مانند جدم رسول خدا (صلى الله عليه وآله) به وسيلهء زهر مسموم خواهم شد پرسيدند چه كسى چنين كارى خواهد نمود ؟ فرمود : جعده ! گفتند او را از خانه ى بيرون كن و از خود دور گردان فرمود : چگونه بيرون كنم كه هنوز كارى انجام نگرفته است و اگر او را بيرون كنم قتل من جز به دست او نيست و اين خود عذرى براى او مى باشد كه گويد شوهرم مرا بدون جهت ، از خانه بيرون كرده است . (175)
اكنون جاى اين سؤال است كه امام (عليه السلام) جعده را كه موجب قتل او بوده و از اول هم حتما بدرفتارى مى كرده حاضر به طلاقش نشده پس چگونه چنين وجود مهربان و رئوف ممكن است زنهاى ديگرى را عقد كند و رها سازد ؟
3 . كرامت نفس و بزرگوارى امام حسن (عليه السلام) هرگز اجازه نمى داد كه زنى را كه با او زندگى كرده بى جهت رها كند و بى سرپرست گذارد ، او خود متكفل تأمين هزينهء زندگى درماندگان و يتيمان بى سرپرست بود در اين صورت چگونه خودش كس ديگرى را بى سرپرست رها سازد ، و با اينكه حضرتش چنين عملى را نوعى ناجوانمردى مى شمرد چنان كه وقتى از دنائت ولوم پرسيدند چنين فرمود : خوشگذرانى و در فكر و انديشهء خود بودن و بى اعتنائى به همسر و سر خود رها كردن او ، و عدم حمايت از وى مى باشد .
4 . دشمن سرسخت امام حسن مجتبى (عليه السلام) معاويه بود كه از هيچگونه عمل جنايت آميز براى درهم كوبيدن قدرت او كوتاهى نمى كرد و حتى جلسات مناظره تشكيل مى داد و به وسيلهء طرفداران ونديمانش با امام (عليه السلام) به گفتگو مى پرداخت و تهمت‌ها و افتراهائى به ساحت مقدس او و پدرش وارد مى ساخت اگر حضرتش زنهاى متعددى مى گرفت و طلاق مى داد اين موضوع را كه براى او نقطهء ضعفى شمرده اند معاويه بيش از هر رقيب ديگرى ، مورد هجو و وهن او قرار مى داد و در جلسات مناظره ، براى خفت وى مطرح مى نمود اما تاكنون در هيچ مكتوبى ديده نشده و از هيچ مورخى شنيده نشده است كه معاويه چنين نسبتى را به امام (عليه السلام) داده باشد و همين نكته مؤيد نظر ماست كه موضوع كثرت ازدواج و طلاق آن جناب از اصل ، حقيقت نداشته و روايات وارده در اين مدت صد در صد ساختگى و جعلى است و جاعلين آنها ، مدتها پس از رحلت امام حسن (عليه السلام) به مقتضاى مصالح اجتماعى و سياسى حاكمان وقت به جعل چنين روايات بى اساس پرداخته اند و اگر نه در زمان حيات امام (عليه السلام) صحبت از چنين خرافات و اكاذيبى مطرح نبود چون همانگونه كه گذشت اگر چنين شايعاتى وجود داشت ، معاويه از همه كس سزاواتر بود كه آن را دست آويز و بهانهء خود قرار دهد و روى آنها مانور تبليغى انجام دهد .

- پاورقی -

 (175) - شيخ عباس قمى ، منتهى الآمال ج 1 ، ص 168 .