تعزير به معناى تأديب[1] و اصطلاحاً مجازاتى است كه حد معينى ندارد و اجرا و اندازه آن به دست حاكم است.[2] قبلاً با بخشى از تعزيرات در بحث حسبه آشنا شديم. دايره تعزيرات نوعاً بر مركزيت، حقوق الناس يا حقوق عمومى است كه غير از حدود خداست، مانند تكدى گرى كه خسارت آن به عموم جامعه مى رسد، نه به شخص خاص و حدى براى آن معلوم نشده است.[3]
تعزيرات در نظام قضايى آن حضرت داراى ضوابط زير بود:
الف) بر خلاف نظر عده اى، تعزير اعم از ضرب بود. گاه حضرت اعلام عمومى يا خصوصى گناه را نوعى تأديب مى دانست؛[4] بعضى را حبس مى كرد؛[5] شاهد زور را با نيش مار تنبيه مى كرد[6]و چه غريب و چه آشنا بود، در بازار مى چرخاند و حبس مى كرد.[7]
ب) تعزيرات حضرت چند نوع بود:
*************************************************************************************
[1]. صحاح اللغه، ج2، ص744.
[2]. شرائع الاسلام، ج4، ص147.
[3]. آيين دادرسى كيفرى، ص196.
[4]. غرر و درر، ج4، ص73، ح5342.
[5]. تهذيب، ج10، ص48، باب حدود الزنا، ح175.
[6]. وسائل، باب 15، از ابواب شهادات، ح3.
[7]. همان.
2. تعزيرات
- بازدید: 1387