دوزخ ، چـنـان بـزرگ است كه چون بدان بگويند: ((آيا پر شدى ؟)) گويد: ((آيا باز هم كسى هست ؟!))(1) در همان حال ، دوزخيان در جايى بسيار تنگ و سخت جاى دارند به گونه اى كه بانگ فرياد و شيونشان بلند است .(2) ماءموران دوزخ بسيار خشن و سختگير و كاملاً مطيع اوامر الهى اند:

((عَلَيْها مَلائِكَةٌ غِلاظٌ شِدادٌ لا يَعْصُونَ اللّهَ ما اَمَرَهُمْ وَ يَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُونَ))(3)

ماءموران بسيار خشن و سختگير بر آن آتش موكّلند، از فرمان خدا سرپيچى نمى كنند وآنچه را بدانان امر شود، انجام مى دهند.
شـخـص دوزخـى از آب بـدبـو و مـتـعـفـّن ، جـرعـه جـرعـه سـرمـى كـشـد و حـاضـر نـيـسـت بـه ميل خود بياشامد. عذاب هايى بس ناگوار از هر سو به سراغش مى آيد، ولى از مرگ خبرى نيست .(4) در بـخـشـى ديـگر از قرآن ، پرده از برخى وقايع ديگر دوزخ برداشته شده است :

((فـَالَّذيـنَ كـَفـَرُوا قـُطِّعَتْ لَهُمْ ثِيابٌ مِنْ نارٍ يُصَبُّ مِنْ فَوْقِ رُؤُسِهِمُ الْحَميمَُ يُضْهَرُبِهِ ما فى بـُطـُونـِهـِمْ وَالْجـُلُودَُ وَ لَهـُمْ مَقامِعُ مِنْ حَديدٍَ كُلَّما اَرادُوا اَنْ يَخْرُجُوا مِنْها مِنْ غَمٍّ اُعيدُوا فيها وَ ذُوقُوا عَذابَ الْحَريقِ))(5)

پس ، كسانى كه كافرند، برايشان جامه هايى از آتش بريده شده است و از بالا برسرهايشان آب جـوشـان مى ريزند كه درونشان را با پوست ها مى گدازند و برايشان گرزهاى آهنين است . هـر گـاه بـخـواهـنـد از شدّت محنت بگريزند، بدان بازگردانده شوند [و به آنان مى گويند:] عذاب سوزان را بچشيد!

****************************************************************************************
1 - ق (50)، آيه 30.
2 - فرقان (25)، آيه 13.
3 - تحريم (66)، آيه 6.
4 - ابراهيم (14)، آيه 17.
5 - حج (22)، آيات 19 ـ 22.