معرفى سوره

(زمان خواندن: 2 - 4 دقیقه)

 بِسْمِ اللّه‏ِ الْعَزيزِ الْحَكيمِ، وَ الْحَمدُ للّه‏ِِ الْعَلِيّ الْعَظِيم
وَ الصَلاةُ وَ السَلامُ عَلَى نَبيّهِ الْكَريمِ، وَ عَلَى مَنْ هُو مِنَ اللّه‏ِ الْعَليمِ،
وَ اللعنُ عَلَى عَدُوِّهِمُ اللئيمِ
 
 
[معرفى سوره[1]]
[1] .  سوره احقاف: چهل و ششمين سوره قرآن كريم است در مصحف فعلى و شصت و ششمين
سوره‏اى است كه بعد از سوره جاثيه و قبل از سوره محمد صلى‏الله‏عليه‏و‏آله در مكه معظمه بر پيامبر گرامى اسلام نازل شده است و مشتمل بر 35 آيه و 644 كلمه و 2596 حرف مى‏باشد. اين سوره بيست و هفتمين سوره از سوره‏هاى بيست و نه گانه‏اى است كه با حروف مقطعه آغاز مى‏شوند و هفتمين سوره از مجموعه هفتگانه «حواميم» است كه در بيشتر ترتيب نزول‏هاى مستند به همين ترتيب مصحف كنونى پشت سر هم آمده‏اند و همچنين هفتمين سوره‏اى است كه با سوگند آغاز مى‏شود و از نظر حجم از سوره‏هاى «مثانى» و دقيقاً يك حزب قرآن است.
          واژه احقاف، تنها واژه از ريشه ح ق ف است كه در قرآن به كار رفته است. وجه تسميه اين سوره به احقاف اشاره به داستان و سرزمين قوم عاد يعنى حضرت هود عليه‏السلاماست. اين سرزمين ريگ زار بوده و لذا به احقاف ناميده شده است.
          سوره با وصف قرآن، كتابى كه از سوى خداى عزيز و حكيم فرود آمده آغاز مى‏گردد؛ آنگاه به سازگارى و هماهنگى انديشه و عمل خداپرستان با هدف از آفرينش جهان و ناسازگارى و ناهماهنگىِ كردار و پندار خدا ستيزان با آن، اشاره مى‏كند؛ چندگانه پرستان را به سرزنش و نكوهش مى‏گيرد و نسبت به رسوايى خدايان دروغين هشدار مى‏دهد؛ از چگونگى برخورد معاندانه مردم با كتاب‏هاى آسمانى و رسولان خدا، و در برابر، رفتار متواضعانه و منصفانه پيامبران الهى با مخالفانشان سخن به ميان مى‏آورد؛ مقايسه انديشه و عمل مؤمنان و كافران و روشنگرى نقاط مثبت و منفى در زندگى دنيوى و حيات اخروى آنان مى‏پردازد. [آيات 1 ـ 20 ]در ادامه برخورد قوم عاد را با هود عليه‏السلام كه در اين سوره، تنها با عنوان «اخا عاد» (فردى از قوم عاد) از آن پيامبر ياد شده همراه با تفصيلى بيش از همه ديگر سوره‏ها درباره عذابشان بيان مى‏كند؛ به نابودى اقوام ساكن آبادى‏هاى اطراف عربستان، به سبب فسق و كفرشان، توجه مى‏دهد؛ داستانِ گوش فرا دادن گروهى از جنّيان به آيات قرآنى را مى‏آورد و سخنانى را از مُنذِران جنّ باز مى‏گويد؛ پيامبر اكرم صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را به پايدارى و شكيبايى همانند ديگر پيامبران اولوالعزم سفارش مى‏كند و ضمن تأكيد بر وقوع رستاخيز با ترسيم تصويرى از گردن نهادن كافران به حقانيت زندگى اُخروى و اذعان آنان به كوتاهى عمر و پوچى زندگى دنيوى خود، به هنگام رويارويى با آتش دوزخ، سوره پايان مى‏پذيرد. آيات [21 ـ 35]
از نظر فقهى، آيه 15 اين سوره، به سبب عبارت وَحَملُهُ وفصالُهُ ثَلثونَ شَهراً كه از زمان صحابه و تابعين به عنوان ملاك تعيين حداقل مدت حمل (6 ماه) مورد توجه بوده است، شهرت بيشترى دارد.
نكته: سوره‏هاى «حواميم» يعنى سوره‏هايى كه با حروف مقطعه «حاميم» شروع مى‏شوند هفت سوره مى‏باشند كه در ترتيب مصحف و نزول پشت سر هم آمده‏اند «غافر، فصّلت، شورى، زخرف، دخان، جاثيه و احقاف» كه سوره احقاف آخرين آن‏هاست؛ موضوع اصلى و مشترك در مجموعه سوره‏هاى حواميم تأكيد بر مسئله توحيد و مقايسه كفر و ايمان و كافران و مؤمنان است كه در همه اين هفت سوره تكرار شده است، صفات كافران و مؤمنان و سرگذشت كفر و ايمان به خدا را بيان مى‏كند و همه را به توحيد خالص و اخلاص در عمل دعوت مى‏نمايد.