21     «سابِقُوا إِلى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُها كَعَرْضِ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ
          أُعِدَّتْ لِلَّذِينَ آمَنُوا بِاللّه‏ِ وَ رُسُلِهِ ذلِكَ فَضْلُ‏اللّه‏ِ يُؤتِيهِ مَنْ يَشاءُ وَ اللّه‏ُ ذُو
          الْفَضْلِ الْعَظِيمِ»

ترجمه:
21. سبقت بگيريد بر يكديگر به سوى مغفرت از پروردگار خود و به سوى بهشتى
كه سعه و پهناى آن مثل سعؤ آسمان و زمين است كه مهيا شده از براى كسانى كه
ايمان به خدا و رسول خدا دارند، اين است فضل خداى متعال، مى‏دهد او را هر كه را
بخواهد و خداوند صاحب فضل عظيم است[1].
 
تفسير:
[معناى سبقت در خيرات[2]]
«سابِقُوا إِلى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ» يعنى اسباب مغفرت الهى را تحصيل كنيد كه
اهمّ آن‏ها ايمان است و توبه و اعمال صالحه كه هر يك آن‏ها چه اندازه موجب
مغفرت الهى مى‏شود. «وَ جَنَّةٍ عَرْضُها كَعَرْضِ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ» جايى كه عرض
آن به اين توسعه باشد، البته طول آن زيادتر است و ممكن است مراد سعؤ بهشت

باشد كه اگر تمام جنّ و انس و ملائكه و حور و غلمان در آن باشند هر كدام به قدر
مدّ بصر[3] جاى دارند و مسابقه به سوى بهشت به تكميل ايمان و ازدياد اعمال
صالحه و مراعات شرايط قبول و ترك معاصى و تكميل صفات حميده و ازالؤ اخلاق
رذيله است.
«أُعِدَّتْ لِلَّذِينَ آمَنُوا بِاللّه‏ِ وَ رُسُلِهِ» كه ايمان به وحدانيت حق و جامعيت جميع
صفات كمال و جلال و جمال و تصديق جميع فرمايشات او و ايمان به رُسُل، اينكه
تمام آن‏ها فرستادؤ خدا هستند و داراى جميع شرايط رسالت و جميع فرمايشات آن‏ها
حقّ و صدق است و خالى از جميع موانع نبوت هستند.
«ذلِكَ فَضْلُ اللّه‏ِ يُؤتِيهِ مَنْ يَشاءُ» كه مكرر گفته شد كه تمام از راه تفضّل است نه
استحقاق و «من يشاء» همان كسانى هستند كه براى آن‏ها مهيا شده و معدّ [= فراهم]
شده. «وَ اللّه‏ُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ» تفضّلات آن، مثل سعؤ رحمت او و نِعَمِ او حد
و حصر ندارد. هر قدر گفته شود كم گفته شده، غير متناهى است. آخر و تماميت ندارد.
آن هم هر تفضّلى كوچك نيست، كمال عظمت را دارد.

[1] .  ترجمه ديگر: براى رسيدن به آمرزشى از پروردگارتان و بهشتى كه پهنايش چون پهناى آسمان و
زمين است و براى كسانى آماده شده كه به خدا و پيامبرانش ايمان آورده‏اند، بر يكديگر سبقت جوييد. اين فضل خداست كه به هر كس بخواهد آن را مى‏دهد، و خداوند را فزون‏بخشى بزرگ است.
 
[2] .  سبقت، سبقت در خيرات: پيشى گرفتن، يكى از دستورات الهى در قرآن است. همان‏طور كه در
آيه فوق آمده است: (به سوى آمرزشى از پروردگارتان، و بهشتى كه پهناى آن چون پهناى آسمان و زمين است، بشتابيد. در (بقره، 148؛ مائده، 48) آمده است: «فَاسْتَبِقُوا الْخَيْراتِ»، (پس به انجام خيرات بشتابيد) و سابقون در آيه 10 سوره واقعه آمده: «وَ السّابِقُونَ السّابِقُونَ». (و سابقان كه پيشتازانند). سبقت گرفتن در نيكى‏ها يكى از سفارش‏هاى مؤكد پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله و ائمه اطهار عليهم‏السلاماست. ر.ك: دانشنامه قرآن، مدخل «سبقت، سبقت در خيرات».
 
[3] .  به تعبير ديگر: به اندازه ديد چشم.

نوشتن دیدگاه