22     «ما أَصابَ مِنْ مُصِيبَةٍ فِى الْأَرْضِ وَ لا فِى أَنْفُسِكُمْ إِلاّ فِى كِتابٍ مِنْ قَبْلِ
          أَنْ نَبْرَأَها إِنَّ ذلِكَ عَلَى اللّه‏ِ يَسِيرٌ»

ترجمه:
22. اصابه نمى‏كند مصيبتى در زمين و نه در نفوس شما مگر [اينكه] در كتاب
است از پيش از آنكه ظاهر كنيم آن را. به درستى كه اين بر خداوند سهل و آسان
است[1].

 
تفسير:
[پيچيده بودن دنيا به انواع سختى‏ها و گرفتارى‏ها]
«ما أَصابَ مِنْ مُصِيبَةٍ» ماى نافيه و اصابؤ مصيبت، بلاهاى نازله است. «فِى
الْأَرْضِ» كه گفتند: «دارٌ بِالْبَلاءِ مَحْفُوفَةٌ»[2].
بالاخصّ امروزه مثل اين تصادفات و ظلم‏ها و قحطى و گرانى و زلزله و برق
و شدت سرما و درماندگى‏ها و بى‏چارگى‏ها و احراق‏ها و ساير انواع بلاها. «وَ لا فِى
أَنْفُسِكُمْ» مثل امراض كه چه اندازه فراوان شده كه در هر محكمه بايد نمره گرفت[3]
براى چند روز بعد و مريض‏خانه‏ها كه مملوّ است از مرضى [= بيماران ]و ديگر جاى
مريض ندارند و گرفتارى اولاد يا فقدان آن‏ها و هموم و غموم و اضطراب و توحش[4]
و اشباه اين‏ها هيچ كدام از آن‏ها نيست.
 
[احاطه علم خداوند بر تمام كردار انسان]
«إِلاّ فِى كِتابٍ» كه لوح محفوظ است كه در آن ثبت شده است از پيش از
خلقت عالم تا انقراض دنيا، آنچه واقع شدنى است. و خداوند مى‏داند و بسيارى از
ملائكه و انبيا و رُسُل و ائمّه اطهار هم مى‏دانند و منشأ تمام آن‏ها اعمال زشت بنى آدم
است كه مى‏فرمايد: «وَ ما أَصابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَ يَعْفُوا عَنْ كَثِيرٍ»[5]
و بسا براى امتحان است يا براى ارتفاع درجه است يا براى كفّارؤ گناهان است
و مغفرت الهى. «مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَها» از پيش از آنكه ظاهر و بارز كنيم آن را و اين
امر بر خداوند سهل و آسان است «إِنَّ ذلِكَ عَلَى اللّه‏ِ يَسِيرٌ» هيچ امرى بر خداى

متعال صعب و دشوار نيست و احتياج به اسباب و مقدّمات ندارد «إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ شَيْئاً
أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ»[6].

[1] .  ترجمه ديگر: هيچ مصيبتى نه در زمين و نه در نَفْس‏هاى شما [= به شما] نرسد، مگر آنكه پيش از
آنكه آن را پديد آوريم، در كتابى است. اين [كار] بر خدا آسان است.
 
[2] .  دنيا مكانى است كه با رنج و سختى پيچيده شده است. ر . ك: نهج البلاغة: ضمن خطبه 226؛ جامع
السعادات: ج1، ص304 و بحار الأنوار: ج70، ص82، ح45. با اندكى تفاوت
 
[3] .  به تعبير ديگر: در حكيم خانه [= مطب] بايد نوبت [= ويزيت] گرفت.
 
[4] .  توحش: وحشت داشتن، بيم و ترس.
 
[5] .  و هر گونه مصيبتى به شما برسد به سبب دستاورد خود شماست، و خدا از بسيارى در مى‏گذرد. سوره شورى: آيؤ 30.
 
[6] .  چون به چيزى اراده فرمايد، كارش اين بس كه مى‏گويد: «باش»؛ پس بى‏درنگ موجود مى‏شود.سوره يس: آيه 82.