25     «وَ يَقُولُونَ مَتى هذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ»

ترجمه:
25. از روى استهزا و انكار مى‏گويند: چه موقعى اين وعدؤ حشر واقع مى‏شود؟
چرا تا كنون واقع نشده و پدران ما برنگشتند اگر شما انبيا، راست مى‏گوييد و
صادقيد؟[1]
 
تفسير:
[پاسخ به كفار درباره زمان برپايى قيامت]
جواب آن‏ها اولاً، علم به يوم البعث مختص به ذات اقدس حق است و بس: «إِنَّ
اللّه‏َ عِنْدَهُ عِلْمُ السّاعَةِ»[2]. و ثانياً، يوم القيامة، يوم الجمع است، بايد تمام افراد جن
و انس آنجا مجتمع شوند و تا تمام افراد به دنيا نيايند و زيست نكنند و به تكاليف خود
نرسند و مطيع يا عاصى نشوند و دنيا آخر نشود، قيامت بر پا نمى‏شود. و ثالثاً هر كس از
دنيا برود از همان حين موت، بلكه در حال احتضار، آنچه انتظار قيامت داريد به شما
مى‏رسد. اهل سعادت به نعيم الهيه نائل مى‏شوند و اهل شقاوت به عذاب‏هاى الهى
معذب مى‏گردند [پيامبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله] كه فرمودند: «إذا ماتَ ابنُ آدَم قامَتْ قِيامَتُهُ»[3]. در حال
جان دادن در قبر در عالم برزخ كه در همان حال جان دادن تقاضاى مهلت مى‏كند
و مى‏گويد، چنانچه مى‏فرمايد: «وَ أَنْفِقُوا مِنْ ما رَزَقْناكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِىَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ
فَيَقُولَ رَبِّ لَوْ لا أَخَّرْتَنِى إِلى أَجَلٍ قَرِيبٍ فَأَصَّدَّقَ وَ أَكُنْ مِنَ الصّالِحِينَ»[4].
*    *    *

[1].  ترجمه ديگر: و مى‏گويند: «اگر راست مى‏گوييد، اين وعده كى خواهد بود؟».
 
[2].  در حقيقت، خداست كه علم به قيامت نزد اوست. سوره لقمان: آيؤ 34.
 
[3].  هرگاه فرزند آدم بميرد قيامتش برپا مى‏شود. ر.ك: تفسير رازى: ج1، ص241؛ عمدة القارى: ج23، ص96؛ كنز العمال: ج15، ص548 و بحارالأنوار: ج58، ص70 با اندكى تفاوت.
 
[4].  و از آنچه روزى شما گردانيده‏ايم، انفاق كنيد، پيش از آنكه يكى از شما را مرگ فرا رسد و بگويد:
«پروردگارا، چرا تا مدّتى بيشتر اجل مرا به تأخير نينداختى تا صدقه دهم و از نيكوكاران باشم؟» سوره منافقون: آيؤ 10.