روايات مرسل

(زمان خواندن: 2 - 3 دقیقه)

 اين حديث در بسيارى از منابع به صورت مرسَل و بدون سند نقل شده است كه به نقل برخى از آنها اكتفا مى‌كنيم:
دانشمند بزرگ شيعه شيخ مفيد در كتاب ارزشمند ارشاد، فصل مستقلّى را به حديث ردّالشمس اختصاص داده، وفشردۀ روايات را پس از ذِكر مقدّمه‌اى ضمن دو حديث آورده است، پس از روايت ردّالشمس اوّل كه در جاى خود نقل كرديم، مى‌نويسد: داستان بازگشت دوّم خورشيد براى حضرت كه پس از پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم اتّفاق افتاده است چنين است:
زمانى كه حضرت خواست در سر زمين بابِل از فرات عبور نمايد، بسيارى از ياران سرگرم عبور دادن چهارپايان و بار و بنۀ خويش بودند، حضرت با گروهى كه اطراف وى بودند نماز عصر را خواندند، هنوز به طور كامل از فرات عبور نكرده بودند كه خورشيد غروب كرد در حالى كه عدّۀ زيادى از آنها نماز نخوانده بودند ونتوانسته بودند با حضرت نماز بخوانند، آنها خدمت حضرت رسيده وزبان به شكايت گشودند، على عليه السلام پس از شنيدن سخن آنان از خدا خواست تا خورشيد را براى آنها برگرداند تا نماز خويش را در وقت مخصوصش بخوانند، خداوند نيز دعايش را مستجاب كرد، خورشيد (بازگشت و) در وضعيّت نماز عصر قرار گرفت، نماز عصر خوانده شد، با پايان يافتن نماز، بار ديگر خورشيد غروب كرد در حالى كه از آن صدايى شبيه صداى افتادن چيزى به گوش رسيد به طورى كه مردم وحشت كردند و مشغول تسبيح وتهليل واستغفار وحمد وسپاس خدا شدند.
اين خبر در آفاق منتشر شد و به گوش مردم رسيد. 1
آنگاه اشعار سيّد حميرى را آورده كه در بخش ردّالشمس در ادبيّات اسلامى ملاحظه خواهيد فرمود.
علاّمۀ حلىّ 2، على بن عيسى اربلى 3وفضل بن حسن طبرسى 4نيز حديث را به صورت فوق روايت كرده‌اند، وظاهراً هر سه از ارشاد گرفته باشند.
همچنين دانشمند شهيد شيعه، محمّد بن حسن بن على فتّال فارسى نيسابورى، حديث را به همين صورت نقل كرده است، ليكن شعر سيّد حميرى را نياورده است. 5
عالم بزرگ وتاريخ نگار ارزشمند، على بن حسين مسعودى، ضمن شمارش معجزه‌هاى حضرت على عليه السلام مى‌نويسد:
روايت شده كه اميرالمؤمنين عليه السلام از سرزمين بابِل عبور كرد در حالى كه خورشيد غروب كرده وستارگان آشكار شده بود. آن حضرت پياده شده بر روى دو زانو نشست وشروع كرد به دعا كردن، خورشيد سفيد و درخشان از مغرب آشكار شد تا اينكه حضرت نماز عصرش را خواند، آنگاه بار ديگر همچون شهابى پنهان شد وتاريكى به صورت اوّل برگشت. 6
سيّد مرتضى در شرح بيت زير، از قصيدۀ بائيۀ سيّد حميرى: وعليه قد حبست ببابِل مرّة اُخرى وما حبست لخلق معرب
اينگونه مى‌نويسد:
اين بيت از شعر در بارۀ ردّالشمس در سرزمين بابِل براى حضرت على عليه السلام مى‌باشد. اين داستان معروف وشناخته شده است واينكه پس از فوتِ نمازِ عصر، براى آن حضرت خورشيد بازگردانده شد تا اينكه وى نمازش را در وقت مخصوص خود خواند. 7
پاورقی:
1) . ارشاد، ج 1، ص 346-347.
2) . كشف اليقين، ص 134-135.
3) . كشف الغمّه، ج 1، ص 495.
4) . اِعلام الورى، ج 1، ص 351.
5) . روضة الواعظين، ص 129.
6) . اثبات الوصيّة، ص 153.
7) . رسائل المرتضى، ج 4، ص 81.