گويند: آيا امام على (ع) نمىتوانست با كمك ياران خويش مصحفى را كه با پشتوانهى وصيت پيامبر (ص) گرد آورده بود، رواج دهد؛ حد اقل در سطح مصحفهاى ديگر مانند مصحف ابن مسعود و ابى بن كعب؛ به خصوص اگر قبول كنيم كه هنوز هيچ مصحف رسمى گردآورى نشده بود و پس از جنگ يمامه-يعنى حدود يك سال پس از رحلت پيامبر (ص) -بدان اهتمام شد؟ 1پاسخ اين است كه:اولا، آن حضرت اگر ياران قابل توجهى داشت، ولايت خويش را تثبيت مىكرد. مگر ولايت او به تصريحات متعدد پيامبر (ص) به ويژه در غدير خم متكى نبود؛ بنابراين، صرف بيان پيامبر (ص) تحقق امرى را ايجاب نمىكند؛ بلكه بايد مردم نيز آن را بپذيرند.
ثانيا، مصحف امام على (ع) با مصاحف ابى و ابن مسعود قابل قياس نيست؛ چون در مصاحف آن دو اگر چه برخى تأويلات وجود داشت كه حتى بارها مورد اعتراض عمر واقع مىگرديد، لكن آنها به گونهاى نبودند كه براى دستگاه خلافت خطر آفرين باشد و بديهى است اگر مصاحف آن دو نيز چنين تأويلاتى داشت، مانند مصحف امام على (ع) امكان رواج پيدا نمىكرد؛ چنان كه وقتى مصاحف عثمانى كتابت و به شهرها ارسال شد و قرائت مصاحف قبلى مبغوض خلفا قرار گرفت، آن دو مصحف از رواج افتاد.
پاورقی:
1) محمد كاظم شاكر؛ پيشين، ص 196.
امكان ترويج مصحف پس از وفات پيامبر
- بازدید: 491