چنان كه پيشتر آمد، على (ع) كرارا فرموده بود كه من مىدانم، كدام آيات چه زمانى و دربارهى چه كسانى نازل شده است؛ لذا طبيعى است كه اين گونه اطلاعات كه در فهم تفصيلى آيات بسيار مؤثر است، در مصحف آن حضرت آمده باشد.
ازاينرو آوردهاند: آنگاه كه على (ع) مصحف خود را در مسجد مدينه نزد ابو بكر نهاد و او آن را گشود، در آن رسوايىهاى صحابه را مشاهده كرد و به همين رو از پذيرش آن سرباززد. 1
نيز ابو نصر بزنطى آورده است، در مصحف امام رضا (ع) نام هفتاد تن از دشمنان پيامبر (ص) را مشاهده كرده است. 2
بنابراين بعيد نيست، على (ع) در مصحف خود در ذيل آيات كسانى را كه پيامبر اسلام (ص) را مىآزردند يا قصد جان او را كرده بودند يا از ميدان جنگ مىگريختند، ياد كرده باشد؛ نظير اين كه آوردهاند كه إِنْ تَتُوبٰا إِلَى اَللّٰهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُمٰا 3در شأن حفصه و عايشه 4و لاٰ تَرْفَعُوا أَصْوٰاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ اَلنَّبِيِّ 5در شأن ابو بكر و عمر نازل شده است. 6
هم چنين، در ذيل آيات، آنانى را كه مورد ستايش پيامبر اسلام (ص) بودند و تا پاى جان از او حمايت مىكردند و در سختترين شرايط او را رها نمىكردند، ذكر كرده باشد.
چنان كه نقل كردهاند: إِنَّمٰا يُرِيدُ اَللّٰهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ اَلرِّجْسَ أَهْلَ اَلْبَيْتِ 7و فَقُلْ تَعٰالَوْا نَدْعُ أَبْنٰاءَنٰا وَ أَبْنٰاءَكُمْ وَ نِسٰاءَنٰا وَ نِسٰاءَكُمْ وَ أَنْفُسَنٰا وَ أَنْفُسَكُمْ 8در شأن پنج تن-پيامبر (ص) ، على، فاطمه، حسن و حسين (ع) نازل شده است. 9
پاورقی:
1) احمد بن على طبرسى؛ پيشين، ص 225 و محمد باقر مجلسى، پيشين، ج 89، ص 43
2) محمد باقر مجلسى؛ پيشين، ج 52، ص 364-365
3) اگر [شما دو زن]به درگاه خدا توبه كنيد [بهتر است]، واقعا دلهايتان انحراف پيدا كرده است (تحريم، آيهى 4) .
4) ر. ك: طبرى؛ تفسير الطبرى، ذيل آيهى 4 سورهى تحريم و سيد مرتضى عسكرى؛ سقيفه، به كوشش مهدى دشتى؛ تهران، نشر كنگره، تهران،1379، ص 17
5) صدايتان را بلندتر از صداى پيامبر مكنيد (حجرات، آيهى 2) .
6) ر. ك: محمد بن اسماعيل بخارى؛ پيشين، كتاب التفسير، تفسير سورهى حجرات، و سيد مرتضى عسكرى، پيشين، ص 38
7) خدا فقط مىخواهد آلودگى را از شما خاندان [پيامبر]بزدايد و شما را پاك و پاكيزه گرداند (احزاب، آيهى 33) .
8) بگو: «بياييد پسرانمان و پسرانتان، و زنانمان و زنانتان، و ما خويشان نزديك و شما خويشان نزديك خود را فراخوانيم (آل عمران، آيهى 61) .
9) ر. ك: عبد الرحمن سيوطى؛ الدر المنثور، پيشين، ذيل آيات مربوط
شأن نزول
- بازدید: 588